"Ý chí thực nghiệp": Tinh thần trọng thương, chấn hưng đất nước

Cụ Lương Văn Can chỉ ra rằng từ xưa người nước ta học Nho chỉ cốt thi đỗ ra làm quan, đến thời Pháp thuộc thì học Tây chỉ cốt tốt nghiệp ra làm việc, rất ít người nuôi chí “thực nghiệp”. Hệ quả là kinh tế trì trệ, dân nghèo, nước yếu.

Tư tưởng “Ý chí thực nghiệp” của Cụ vì thế, không chỉ là lời kêu gọi làm giàu đơn thuần mà còn là một lời hiệu triệu yêu nước bằng con đường kinh doanh chân chính.

Để khơi dậy ý chí lập nghiệp, cụ Lương Văn Can luôn nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của thương nghiệp đối với quốc gia. Cụ cho rằng, ‘Buôn bán thịnh đạt thời trong nước giàu mạnh không biết đâu là cùng, buôn bán suy thời trong nước nghèo yếu không biết đâu mà kể”, khẳng định rằng, phát triển thương mại là con đường tất yếu để làm hưng thịnh quốc gia nếu muốn sánh vai các cường quốc năm châu.

Cụ cũng chỉ rõ, người kinh doanh phải có kiến thức bài bản. Nói cách khác, muốn thành công trên thương trường phải được đào tạo khoa học về kinh doanh, phải có đạo đức nghề nghiệp (thương đức) và tài trí kinh doanh (thương tài) tương xứng.

Thực tế lịch sử cho thấy, nhờ ảnh hưởng từ phong trào “thực nghiệp”, những doanh nhân Việt Nam đầu tiên đã xuất hiện như “vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi, “nhà công nghiệp” Trương Văn Bền, “vua sơn” Nguyễn Sơn Hà, hay doanh nhân Hồ Tá Bang, Trần Lệ Chất những người sáng lập Công ty Liên Thành, nơi gắn kết kinh doanh với phong trào yêu nước. … Họ được xem là lớp doanh nhân tiên phong, dám dấn thân cạnh tranh với thương nhân nước ngoài.

Tinh thần “Ý chí thực nghiệp” mà cụ Lương Văn Can khởi xướng còn hàm chứa lý tưởng phụng sự xã hội rất cao đẹp, không đơn thuần là cầu lợi, mà là làm giàu chân chính, bằng chính thực lực, mồ hôi trí tuệ của mình và đem lại phúc lợi cho xã hội.

Cụ cũng gieo vào tâm trí doanh nhân trách nhiệm phụng sự và đồng hành cùng xã hội, đất nước: Kinh doanh phải gắn liền với lợi ích cộng đồng, với sự thịnh vượng của quốc gia. Sự hưng thịnh của thương giới Việt cũng chính là sự hưng thịnh của dân tộc.

Dẫu đã hơn một thế kỷ trôi qua, nhưng ngày nay, tinh thần "Ý chí thực nghiệp" và triết lý kinh doanh của cụ Lương Văn Can để lại vẫn là một di sản tinh thần vô giá đối với giới doanh nhân Việt Nam thế hệ hôm nay. Trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng và vươn mình vào kỷ nguyên mới, những lời dạy của Cụ vẫn còn nguyên giá trị. Các thế hệ doanh nhân hiện đại hôm nay vẫn cần lan tỏa tinh thần “Ý chí thực nghiệp”, “đạo làm người” và“đạo làm giàu” mà Cụ đề xướng như một nguồn sáng soi đường.

Ý Nhi