Xuất khẩu EU sang Mỹ lao dốc vì “đòn kép” thuế quan và tỷ giá
Xuất khẩu của Liên minh châu Âu (EU) sang Mỹ đang suy giảm mạnh trong năm 2025 khi phải chịu tác động kép từ chính sách thuế quan cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump và sự tăng giá của đồng euro.
Số liệu từ UN Comtrade cho thấy hoạt động thương mại xuyên Đại Tây Dương đang đối mặt với những tín hiệu đáng lo ngại. Riêng trong tháng 7/2025, Mỹ nhập khẩu 53,7 tỷ USD (46,6 tỷ euro) hàng hóa từ EU, giảm tới 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong quý gần nhất, tổng kim ngạch xuất khẩu EU sang Mỹ chỉ đạt 168,1 tỷ USD (147,1 tỷ euro), thấp hơn nhiều so với mức 213,2 tỷ USD (197,3 tỷ euro) của quý trước. Dù mức sụt giảm này một phần do hiệu ứng nhập khẩu dồn dập trước thời điểm áp thuế hồi tháng 4, song xu thế đi xuống vẫn thể hiện rõ rệt. Kéo theo đó, thặng dư thương mại của EU với Mỹ cũng thu hẹp mạnh.
Trong tháng 7, mức thặng dư chỉ còn 11,97 tỷ USD, giảm gần một nửa so với cùng kỳ 2024. Tính trong ba tháng gần đây, con số này đạt 40,4 tỷ USD (35,4 tỷ euro), thấp hơn nhiều so với 61,9 tỷ USD (57,2 tỷ euro) cùng kỳ năm ngoái.
Hai lĩnh vực xuất khẩu quan trọng nhất của châu Âu là dược phẩm và ô tô đang dẫn đầu xu hướng sụt giảm. Kim ngạch nhập khẩu dược phẩm từ EU vào Mỹ trong tháng 7/2025 chỉ còn 9,5 tỷ USD (8,2 tỷ euro), thấp hơn đáng kể so với 11,5 tỷ USD (10,6 tỷ euro) cùng kỳ năm 2024.
Ngành ô tô chịu ảnh hưởng nghiêm trọng hơn, khi kim ngạch nhập khẩu từ châu Âu giảm xuống 4,68 tỷ USD (4 tỷ euro), so với 6,2 tỷ USD (5,7 tỷ euro) một năm trước.
Tính theo quý, xuất khẩu ô tô từ EU sang Mỹ chỉ đạt 13,6 tỷ USD, giảm mạnh so với 19,3 tỷ USD cùng kỳ năm trước, phản ánh sức ép rất lớn đối với ngành công nghiệp vốn là trụ cột kinh tế của nhiều quốc gia thành viên.
Giới chuyên gia nhận định có hai yếu tố cốt lõi đang kìm hãm hoạt động thương mại xuyên Đại Tây Dương. Thứ nhất là chính sách thuế quan mới của Mỹ. Từ ngày 2/4, Washington áp thuế 20% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ EU, sau đó hạ xuống 15% vào tháng 7.
Mặc dù thấp hơn mức áp dụng cho một số đối tác khác, nhưng đây vẫn là mức cao gấp năm lần so với năm ngoái. Riêng mặt hàng ô tô, mức thuế đã được điều chỉnh từ 27,5% xuống còn 15%, song vẫn đủ để gây sức ép lớn đối với các nhà sản xuất châu Âu.
Thứ hai là biến động tỷ giá. Đồng euro đã tăng mạnh từ mức 1,02 USD hồi đầu năm lên 1,18 USD vào tháng 9, tức cao hơn hơn 8% so với cùng kỳ 2024. Diễn biến này khiến hàng hóa châu Âu trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường Mỹ, làm xói mòn khả năng cạnh tranh của các nhà xuất khẩu.
Theo ông Nicola Nobile - chuyên gia kinh tế tại Oxford Economics, mức thuế quan 15% trong thỏa thuận thương mại Mỹ - EU có thể giúp giảm bớt phần nào tình trạng bất định vốn bao trùm các tháng qua. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng chính sách thương mại của Mỹ vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường, khiến triển vọng của doanh nghiệp châu Âu chưa thể ổn định.
Với những bất lợi song hành từ thuế quan và tỷ giá, nửa cuối năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục là giai đoạn đầy thách thức cho các nhà xuất khẩu EU trong nỗ lực tiếp cận nền kinh tế lớn nhất thế giới.