Ngân hàng Nhà nước gỡ nút thắt thủ tục cho nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành văn bản gửi các ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, yêu cầu khẩn trương triển khai các quy định mới nhằm đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn tối đa thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
Động thái này nằm trong lộ trình thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. NHNN cho biết hệ thống ngân hàng sẽ phải đồng bộ triển khai Thông tư 03/2025/TT-NHNN và Thông tư 25/2025/TT-NHNN, trong đó có nhiều quy định mới tháo gỡ vướng mắc kéo dài nhiều năm qua.
Theo NHNN, Thông tư 03/2025 đã cắt giảm đáng kể các thủ tục hành chính. Điểm thay đổi quan trọng là nhà đầu tư nước ngoài không còn phải hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ mở tài khoản, giúp rút ngắn quy trình từ vài tháng xuống chỉ còn vài ngày. Quy định này tạo thuận lợi lớn cho các tổ chức nước ngoài khi mở tài khoản thanh toán, đồng thời góp phần thúc đẩy dòng vốn quốc tế vào Việt Nam nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Thông tư cũng quy định rõ mọi giao dịch thu - chi liên quan đến đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài đều phải thực hiện thông qua tài khoản đầu tư gián tiếp bằng VND tại ngân hàng được phép.
Số dư trên tài khoản này không được phép chuyển sang tiền gửi có kỳ hạn hoặc tiết kiệm, nhằm đảm bảo minh bạch và kiểm soát chặt chẽ dòng vốn. Nhà đầu tư cũng không được phép mở tài khoản chung, đồng thời các lệnh chuyển tiền phải ghi rõ mục đích để ngân hàng đối chiếu, lưu giữ chứng từ và thực hiện giao dịch đúng quy định.
Bên cạnh đó, Thông tư 25/2025 tiếp tục mở rộng quyền cho nhà đầu tư nước ngoài, mang lại kỳ vọng tạo đột phá trong thu hút vốn ngoại. Điều 6 của Thông tư cho phép nhà đầu tư được ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán; ngân hàng chịu trách nhiệm nhận biết khách hàng và bên được ủy quyền theo quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền. Thông tư đồng thời bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, mở rộng phạm vi giấy tờ định danh ngoài hộ chiếu, và loại bỏ nghĩa vụ theo dõi hiệu lực giấy tờ tùy thân hay lưu giữ mẫu chữ ký, mẫu dấu khách hàng.
Đáng chú ý, các ngân hàng được phép áp dụng hệ thống SWIFT trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở tài khoản ngoại tệ bằng phương tiện điện tử và không cần đối chiếu thông tin sinh trắc học khi giao dịch điện tử. Những thay đổi này không chỉ cắt giảm thủ tục mà còn tăng cường hiệu quả vận hành, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Quy trình mở tài khoản chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài cũng được rút ngắn. Sau khi được Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) cấp mã số giao dịch chứng khoán điện tử (e-STC), nhà đầu tư có thể nhanh chóng mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán và đồng thời mở tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký.
Theo NHNN, việc đồng bộ triển khai hai thông tư mới không chỉ nâng cao tính minh bạch và giảm thiểu thủ tục hành chính, mà còn góp phần khơi thông dòng vốn ngoại, hỗ trợ mạnh mẽ cho lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Đây được xem là một bước cải cách quan trọng, gỡ bỏ nút thắt lâu nay trong hoạt động của nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài.