TP.HCM chuẩn bị khởi công đồng loạt 9 tuyến metro, vốn đầu tư 44 tỷ USD

Theo kế hoạch, giai đoạn 2026 - 2035, thành phố sẽ phát triển hệ thống đường sắt đô thị dài khoảng 355 km, được xây dựng trên cơ sở Kết luận 49-KL/TW của Bộ Chính trị cùng các nghị quyết, quyết định của Quốc hội và Chính phủ. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo định kỳ chiều 18/9, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy phối hợp cùng Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM tổ chức.

Đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, 9 tuyến metro sẽ bao gồm: tuyến số 2 với ba đoạn Bến Thành - Tham Lương, Bến Thành - Thủ Thiêm và Tham Lương - Củ Chi; tuyến số 1 đoạn Bến Thành - An Hạ; tuyến số 3 đoạn Hiệp Bình Phước - An Hạ; tuyến số 4 đoạn Đông Thạnh - Tân Sơn Nhất - Bến Thành - Hiệp Phước;

Tuyến số 5 đoạn Long Trường - Xa lộ Hà Nội - Cầu Sài Gòn - Bảy Hiền - depot Đa Phước; tuyến số 6 đoạn Vành đai trong; tuyến số 7 đoạn Tân Kiên - Thủ Thiêm - Vinhomes Grand Park cùng hai tuyến kéo dài: tuyến số 1 từ Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên và tuyến số 2 từ Thủ Dầu Một - TP.HCM. Ngoài ra, Tập đoàn Vingroup cũng đề xuất tuyến đường sắt kết nối trung tâm thành phố với huyện Cần Giờ.

Tổng mức đầu tư dự kiến cho toàn bộ hệ thống metro vào khoảng 44 tỷ USD, huy động từ nhiều nguồn khác nhau: ngân sách nhà nước, vốn ODA, hợp tác công - tư (PPP) và khai thác giá trị tăng thêm từ đất theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng).

UBND TP.HCM đã giao Ban Quản lý Đường sắt đô thị làm chủ đầu tư toàn bộ các tuyến. Hiện đơn vị này đang khẩn trương lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế kỹ thuật tổng thể trong giai đoạn 2025 - 2027 để chuẩn bị cho khởi công mới.

Bên cạnh đó, thành phố đặt mục tiêu hoàn tất công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho cả 9 tuyến metro vào năm 2027. Từ kinh nghiệm triển khai các tuyến số 1 và số 2, công tác giải phóng mặt bằng được xem là khó khăn lớn nhất, do liên quan đến di dời hạ tầng kỹ thuật, xử lý vướng mắc pháp lý, xác định đơn giá bồi thường và bảo đảm sự đồng thuận của người dân ở các khu vực đông dân cư. Đại diện Sở Xây dựng TP.HCM khẳng định, giải phóng mặt bằng là yếu tố quyết định tiến độ toàn dự án.

Định hướng của thành phố là khởi công đồng loạt để đảm bảo tính kết nối toàn hệ thống. Tuy nhiên, việc ưu tiên tuyến nào trước sẽ tùy thuộc vào mức độ sẵn sàng về mặt bằng, nhu cầu vận tải và khả năng kết nối liên vùng.

Song song đó, TP.HCM cũng nghiên cứu tác động của việc triển khai đồng thời nhiều tuyến metro, từ góc độ giao thông đô thị, đời sống người dân đến quản lý môi trường và điều phối hạ tầng.

UBND TP.HCM đã ban hành các quyết định giao nhiệm vụ cụ thể cho Ban Quản lý Đường sắt đô thị và đang xây dựng Đề án huy động vốn theo Kết luận 49-KL/TW. Đề án tập trung vào việc đa dạng hóa nguồn lực tài chính, thiết lập cơ chế phân bổ vốn minh bạch và ổn định, nhằm đảm bảo tiến độ triển khai cũng như chất lượng các công trình.

“Chỉ với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về vốn và quản lý, hệ thống metro mới có thể trở thành động lực cho một đô thị hiện đại, kết nối hiệu quả và phát triển bền vững”, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM nhấn mạnh.

Hùng Nguyễn