Công nghệ số mở ra cơ hội mới cho chăm sóc ung thư tại Việt Nam
Một nghiên cứu mới do Siemens Healthineers ủy quyền, phối hợp cùng YouGov thực hiện đã chỉ ra thực trạng đáng lo ngại về nhận thức và hành động của người dân Việt Nam trong tầm soát, chẩn đoán và điều trị ung thư, đồng thời mở ra kỳ vọng về việc ứng dụng công nghệ số để cải thiện hiệu quả chăm sóc sức khỏe.
Khảo sát “Bridging the Gaps: Public Perceptions of the Cancer Care Continuum in Southeast Asia” tiến hành trực tuyến từ ngày 21 - 29/7/2025 với sự tham gia của 6.379 người tại 6 quốc gia Đông Nam Á (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam) cho thấy: có đến 84% người dân Việt Nam thừa nhận phát hiện sớm ung thư đóng vai trò quan trọng trong điều trị.
Tuy nhiên, chỉ 34% từng tham gia sàng lọc ung thư và trong số này, chỉ 13% thực hiện các xét nghiệm tầm soát chuyên biệt. Nghịch lý này càng nổi bật khi hơn một nửa (56%) số người được hỏi tin rằng bản thân có khả năng mắc ung thư trong đời, tỷ lệ cao nhất khu vực.
Những lý do chính khiến người dân chưa chủ động đi tầm soát bao gồm: cảm thấy không cần thiết (35%), chi phí quá cao (22%) và lo sợ khi nhận chẩn đoán mắc bệnh (22%).
Phần lớn người dân nhận biết khá rõ các phương pháp điều trị truyền thống như xạ trị (47%), hóa trị (44%) và phẫu thuật (33%). Trong khi đó, các phương pháp hiện đại hơn như điều trị cá thể hóa (26%), điều trị theo hướng dẫn hình ảnh (17%) hay liệu pháp miễn dịch (16%) lại chưa được nhiều người biết đến.
Ở giai đoạn chăm sóc sau điều trị, dù 74% người tham gia khảo sát có nghe đến dịch vụ này, gần một nửa (48%) vẫn chưa hiểu rõ quá trình cụ thể bao gồm những gì. Điều này cho thấy khoảng cách nhận thức lớn giữa nhu cầu thực tế và sự chuẩn bị của người bệnh.
Một điểm đáng chú ý là người Việt Nam thể hiện niềm tin mạnh mẽ vào công nghệ trong chăm sóc sức khỏe. Có tới 54% kỳ vọng vào việc ứng dụng các giải pháp hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), xét nghiệm di truyền hay theo dõi sức khỏe thời gian thực, mức cao thứ hai Đông Nam Á, chỉ sau Philippines (58%).
Ngoài ra, 44% cho biết họ sẽ an tâm hơn nếu được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc ung thư theo mô hình “one-stop” (Trung tâm điều trị chuyên sâu), nơi quy trình chẩn đoán, điều trị và phục hồi được tích hợp. Người dân cũng thể hiện sự cởi mở với đổi mới số: 37% sẵn sàng ứng dụng AI, 46% xem đây là hướng đi tiềm năng, song 49% khẳng định công nghệ chỉ nên đóng vai trò hỗ trợ chứ không thay thế chuyên gia y tế.
Theo các chuyên gia, kết quả khảo sát cho thấy Việt Nam đối diện nhiều thách thức về nhận thức, chi phí và mức độ chủ động trong phòng bệnh. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội lớn để thúc đẩy chuyển đổi số trong y tế, giúp cải thiện hiệu quả tầm soát, nâng cao chất lượng điều trị và tối ưu trải nghiệm của người bệnh.
Ông Fabrice Leguet - Giám đốc Điều hành kiêm Chủ tịch Siemens Healthineers tại Đông Nam Á, chia sẻ: “Chúng tôi kỳ vọng giảm bớt những rào cản để người dân ngày càng dễ dàng tiếp cận các phương pháp tầm soát, phát hiện ung thư sớm và chính xác hơn. Đồng thời, chúng tôi mong muốn hỗ trợ đội ngũ y bác sĩ với những đổi mới công nghệ, phát triển các phương pháp điều trị chính xác và tăng cường chăm sóc dài hạn. Kết hợp đổi mới số với chuyên môn y khoa, Siemens Healthineers cam kết mang lại hiệu quả điều trị tốt hơn cho hàng triệu bệnh nhân tại Đông Nam Á”.