Ban hành Nghị định mới về cơ chế tài chính bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 233/2025/NĐ-CP, quy định cơ chế tài chính đối với bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế, đồng thời quy định về chi cho công tác tổ chức và hoạt động của hệ thống bảo hiểm.
Nghị định gồm 4 Chương, 29 Điều, được xây dựng trên cơ sở Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế và Luật Việc làm, nhằm cụ thể hóa nguyên tắc quản lý thu - chi, tạo hành lang pháp lý cho việc vận hành minh bạch và hiệu quả các quỹ bảo hiểm.
Về nguồn tài chính, Nghị định nêu rõ quỹ bảo hiểm xã hội (bao gồm cả phần ngân sách nhà nước cấp để chi trả lương hưu và trợ cấp cho các đối tượng do ngân sách đảm bảo), quỹ bảo hiểm thất nghiệp, quỹ bảo hiểm y tế cùng các nguồn hợp pháp khác là cơ sở chính để thực hiện chi trả.
Cơ quan bảo hiểm xã hội các cấp và các tổ chức hỗ trợ phát triển đối tượng tham gia có trách nhiệm thu, quản lý và chuyển toàn bộ số tiền vào tài khoản thanh toán tổng hợp của Bảo hiểm xã hội Việt Nam theo hướng dẫn thống nhất.
Đối với hệ thống Bảo hiểm xã hội Quân đội và Công an nhân dân, Nghị định quy định rõ trách nhiệm thu tiền đóng của các đối tượng tham gia theo quy định của pháp luật hiện hành.
Việc chuyển tiền được thực hiện định kỳ: hàng tháng đối với bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp, hàng quý đối với bảo hiểm y tế. Quy định này nhằm đảm bảo tính đồng bộ, kịp thời và minh bạch trong công tác quản lý quỹ.
Các khoản tiền phát sinh từ hành vi chậm đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế được xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Khi tiếp nhận tiền đóng từ người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm ưu tiên thu đủ các khoản cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc. Sau đó, số tiền còn lại sẽ được phân bổ theo thứ tự ưu tiên vào các quỹ bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các quỹ thành phần của bảo hiểm xã hội như quỹ ốm đau - thai sản, quỹ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, quỹ hưu trí - tử tuất.
Nguồn thu từ việc xử lý vi phạm cũng được quản lý chặt chẽ, hạch toán riêng và bổ sung trực tiếp vào các quỹ tương ứng. Cụ thể, tiền xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội được bổ sung vào các quỹ thành phần theo thứ tự ưu tiên; tiền xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm y tế được bổ sung vào quỹ dự phòng bảo hiểm y tế; còn tiền xử lý vi phạm trong bảo hiểm thất nghiệp sẽ được bổ sung vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Nghị định số 233/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 26/8/2025 và được áp dụng từ 01/7/2025. Đáng chú ý, đối với các khoản chi trả chế độ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp phát sinh trước ngày 31/12/2014, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm theo dõi, hạch toán chi tiết và thực hiện đúng quy định.
Việc ban hành Nghị định này được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường tính minh bạch và đảm bảo an toàn tài chính cho hệ thống bảo hiểm.