TP.HCM tính phương án chủ đầu tư tạm ứng vốn bồi thường tuyến metro Cần Giờ
TP.HCM dự kiến thu hồi hơn 325 ha đất với chi phí bồi thường khoảng 7.500 tỷ đồng để triển khai tuyến metro dài 48,5 km nối quận 7 cũ với huyện Cần Giờ cũ. Trước áp lực cân đối ngân sách, thành phố đang tính toán phương án để chủ đầu tư tạm ứng vốn cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Dự án tuyến metro quận 7 - Cần Giờ do Công ty CP Đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed (thành viên Tập đoàn VinGroup) đề xuất, đã được tích hợp trong Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg ngày 11/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Tuyến metro được thiết kế đi trên cao, điểm đầu tại đường Nguyễn Văn Linh (quận 7 cũ) và điểm cuối tại khu đô thị lấn biển Cần Giờ, với hai nhà ga (Tân Thuận, Cần Giờ) và một depot rộng 39 ha. Dự án đi qua 6 phường/xã, sử dụng khoảng 325 ha đất, bao gồm đất ở, đất nông nghiệp, đất rừng phòng hộ và đất giao thông thủy.
Để đồng bộ hạ tầng, TP.HCM cũng dự kiến mở tuyến đường giao thông lộ giới 40 m, dài 1.400 m dẫn vào trung tâm khu đô thị lấn biển Cần Giờ, với diện tích thu hồi hơn 37.000 m².
Theo Luật Đất đai 2024 và Luật Đường sắt 2017, toàn bộ chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng cho đất đường sắt thuộc trách nhiệm ngân sách Nhà nước. Khi Luật Đường sắt 2025 có hiệu lực từ 1/1/2026, Nhà nước sẽ tiếp tục chi trả toàn bộ chi phí bồi thường, tái định cư, kể cả với dự án đầu tư theo hình thức PPP.
Tuy nhiên, trong bối cảnh ngân sách TP.HCM khó cân đối cho nhiều dự án cấp bách, Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo Sở Tài chính và Sở Xây dựng làm việc với Vinspeed để tính đến phương án chủ đầu tư tạm ứng vốn giải phóng mặt bằng từ năm 2026, sau đó thành phố sẽ hoàn trả bằng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.
Trường hợp ngân sách chưa thể bố trí, khoản tạm ứng sẽ được đưa vào chi phí đầu tư của dự án. Đồng thời, thành phố đề nghị chủ đầu tư nghiên cứu triển khai mô hình TOD (Transit Oriented Development - phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) tại khu depot Tân Thuận và Cần Giờ nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất, đồng thời có thể cấn trừ nghĩa vụ tài chính từ phần vốn đã tạm ứng.
UBND TP.HCM dự kiến giao các Ban bồi thường, giải phóng mặt bằng quận 7, huyện Nhà Bè và huyện Cần Giờ phụ trách các tiểu dự án theo địa bàn. Nếu sau này thành lập Ban quản lý dự án cấp xã, đơn vị này sẽ được giao làm chủ đầu tư đối với các hạng mục bồi thường, tái định cư.
Riêng tuyến đường giao thông lộ giới 40 m, VinGroup sẽ tài trợ chi phí xây dựng, trong khi phần kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ do ngân sách nhà nước chi trả.