Đề xuất quy định mới về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế với hộ và cá nhân kinh doanh

Tại Điều 13 dự thảo, Bộ Tài chính nhấn mạnh, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ phải khai thuế theo tháng, quý, năm hoặc theo từng lần phát sinh nghĩa vụ thuế và khi quyết toán thuế. Việc khai và tính thuế sẽ được thực hiện căn cứ theo loại thuế cụ thể như thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hoặc các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.

Cơ quan thuế sẽ sử dụng cơ sở dữ liệu quản lý để hỗ trợ người nộp thuế trong quá trình khai báo và tính toán nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, trách nhiệm chính vẫn đặt vào người kinh doanh, từ việc xác định doanh thu đến phân loại hoạt động có chịu thuế hay không.

Đối với hộ, cá nhân có doanh thu hằng năm thuộc diện không chịu thuế, họ sẽ phải kê khai rõ ràng doanh thu thực tế phát sinh với cơ quan thuế để được xác nhận miễn thuế. Ngược lại, nếu doanh thu nằm trong diện chịu thuế, người kinh doanh phải tự xác định phương pháp tính thuế và số tiền phải nộp, tuân theo quy định của luật thuế GTGT và TNCN hiện hành.

Đáng chú ý, dự thảo dành riêng một phần quy định đối với hộ và cá nhân có hoạt động kinh doanh qua nền tảng thương mại điện tử (TMĐT). Trường hợp hoạt động trên các nền tảng có chức năng thanh toán, thì đơn vị vận hành nền tảng (trong nước hoặc nước ngoài) sẽ có trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thay số thuế mà cá nhân kinh doanh phải nộp.

Ngược lại, nếu nền tảng không tích hợp chức năng thanh toán, cá nhân kinh doanh sẽ phải trực tiếp thực hiện khai thuế, tính thuế và nộp thuế theo quy định của pháp luật thuế.

Để đảm bảo việc triển khai thống nhất và hiệu quả, Bộ Tài chính đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết về phương pháp tính thuế GTGT, thuế TNCN, cũng như hồ sơ, thủ tục kê khai và nộp thuế. Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ ban hành chế độ kế toán áp dụng riêng cho hộ và cá nhân kinh doanh, giúp đơn giản hóa thủ tục nhưng vẫn đảm bảo minh bạch và kiểm soát được nguồn thu.

Tại Điều 17 của dự thảo, Bộ Tài chính bổ sung một số nội dung nhằm siết chặt nghĩa vụ thuế trong một số trường hợp đặc thù.

Cụ thể, trường hợp người nộp thuế thay đổi địa chỉ trụ sở dẫn đến thay đổi cơ quan thuế quản lý (trừ khi do thay đổi địa giới hành chính) thì phải hoàn tất thủ tục với cơ quan thuế hiện tại trước khi chuyển địa chỉ. Quy định này nhằm đảm bảo việc chuyển giao hồ sơ, dữ liệu thuế không bị gián đoạn hoặc lợi dụng để né tránh nghĩa vụ.

Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung đối tượng phải hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi xuất cảnh. Bao gồm: Cá nhân là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế; Chủ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký.

Những điều chỉnh tại dự thảo Luật Quản lý thuế lần này phản ánh rõ định hướng nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong bối cảnh kinh tế số, đặc biệt là TMĐT, hoạt động kinh doanh phi truyền thống và giao dịch xuyên biên giới ngày càng phổ biến.

Việc bỏ thuế khoán và chuyển sang hình thức tự khai, tự tính, tự chịu trách nhiệm, kết hợp với công nghệ quản lý thuế điện tử, sẽ tạo ra áp lực minh bạch và bình đẳng cho các chủ thể kinh doanh, đồng thời tăng cường khả năng giám sát của cơ quan thuế mà không làm tăng gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp nhỏ và cá nhân.

Thiên Bình