Điều kiện để được nghỉ hưu sớm vì lý do sức khỏe
Một lao động tại Phú Thọ sinh năm 1975, đã có 23 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), trong đó có 12 năm làm nhân viên bán xăng dầu, gửi câu hỏi đến BHXH Việt Nam về việc có thể nghỉ hưu sớm do sức khỏe yếu. Cơ quan BHXH đã phản hồi, làm rõ các quy định liên quan đến điều kiện, hồ sơ và thủ tục để được hưởng chế độ nghỉ hưu trong trường hợp này.
Theo khoản 1 Điều 65 Luật BHXH năm 2024, người lao động có từ đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên, khi bị suy giảm khả năng lao động, có thể nghỉ hưu trước tuổi với mức lương hưu thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường, nếu đáp ứng một trong các điều kiện: có tuổi thấp hơn tối đa 5 năm và suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%; có tuổi thấp hơn tối đa 10 năm và suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc có ít nhất 15 năm làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành, đồng thời bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Về tuổi nghỉ hưu, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định lộ trình tăng dần cho đến khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 60 tuổi 3 tháng, nữ là 55 tuổi 4 tháng; sau đó mỗi năm tăng thêm lần lượt 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ. Như vậy, đến năm 2025, tuổi nghỉ hưu bình thường là 61 tuổi 3 tháng với nam và 56 tuổi 8 tháng với nữ.
Đối với hồ sơ, người lao động cần chuẩn bị sổ BHXH; văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hoặc quyết định nghỉ việc; kèm theo biên bản giám định y khoa xác định mức suy giảm khả năng lao động, hoặc giấy xác nhận mức độ khuyết tật nặng, đặc biệt nặng có ghi rõ tỷ lệ suy giảm khả năng lao động.
Luật BHXH năm 2024 cũng quy định người sử dụng lao động có trách nhiệm giới thiệu người lao động thuộc diện quy định đến Hội đồng Giám định y khoa để xác định mức suy giảm khả năng lao động.
Về trình tự giải quyết, trong thời hạn 20 ngày trước khi người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ, người sử dụng lao động phải nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH.
Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết trong vòng 20 ngày làm việc, không tính ngày nghỉ lễ, Tết. Nếu không giải quyết, cơ quan BHXH phải có văn bản trả lời, nêu rõ lý do.
BHXH Việt Nam nhấn mạnh, người lao động cần nắm chắc các quy định pháp luật để xác định chính xác quyền lợi của mình. Khi có nhu cầu, người lao động nên liên hệ trực tiếp với cơ quan BHXH gần nhất, cung cấp đầy đủ thông tin và hồ sơ để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.