TP.HCM dự kiến chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện từ tháng 9
Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) sẽ trình UBND TP.HCM đề án chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy chạy xăng sang xe máy điện, áp dụng cho lực lượng tài xế công nghệ, ngay trong tháng 9 tới.
Theo ông Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế (thuộc HIDS), từ năm 2026, thành phố sẽ triển khai giai đoạn đầu của kế hoạch: dừng tiếp nhận đăng ký mới xe xăng trên các nền tảng vận tải công nghệ. Các tài xế đang hoạt động sẽ có 3 năm (2026 - 2028) để dần chuyển sang xe điện.
Đến 1/1/2029, TP.HCM dự kiến cấm hoàn toàn xe máy xăng hai bánh tham gia cung cấp dịch vụ vận tải và giao hàng trên toàn địa bàn.
Đề án đề xuất cho tài xế vay trả góp mua xe điện, sử dụng phần chi phí tiết kiệm từ xăng dầu để thanh toán dần, trung bình khoảng 1 triệu đồng/tháng.
Ngoài ra, HIDS kiến nghị miễn lệ phí trước bạ và thuế VAT khi mua xe điện, đồng thời triển khai các gói vay ưu đãi. Chính sách được thiết kế theo nguyên tắc: “người chuyển đổi sớm sẽ hưởng lợi nhiều hơn”.
Đặc biệt, trong năm 2027 - giai đoạn then chốt, thành phố dự kiến dành 50 tỉ đồng ngân sách để hỗ trợ 10.000 - 15.000 tài xế nghèo, cận nghèo và thu nhập thấp. Mỗi người có thể được hỗ trợ từ 3 - 5 triệu đồng để thanh toán khoản trả trước (tương đương 25% giá trị xe).
Với các biện pháp trên, HIDS đặt mục tiêu thay thế 30% lượng xe công nghệ và giao hàng hiện hữu bằng xe điện trong năm 2026; nâng tỷ lệ này lên 80% vào cuối năm 2027.
Tuy nhiên, đại diện Grab cho biết hiện có 80% tài xế chưa từng trải nghiệm xe điện và hơn 60% chưa sẵn sàng chuyển đổi vì lo ngại chi phí đầu tư ban đầu và khó tiếp cận vốn vay.
Grab kiến nghị chính sách cần hài hòa giữa mục tiêu giảm phát thải và đảm bảo sinh kế của tài xế. Đồng thời, thành phố phải đầu tư mạnh vào hạ tầng sạc công cộng, đảm bảo sự đồng bộ giữa các hãng, cũng như ưu tiên phát triển hệ sinh thái xe điện gắn liền với giao thông công cộng.
Ngoài ra, Grab đề xuất áp dụng tiêu chí dựa trên niên hạn và hiệu suất xe: xe quá 12 năm buộc phải chuyển đổi, trong khi xe mới, còn sử dụng tốt có thể tiếp tục hoạt động trong một giai đoạn nhất định.
Theo ông Lê Thanh Hải, đề án chuyển đổi hiện đã ở giai đoạn hoàn thiện và sẽ được trình UBND TP.HCM trong tháng 9. Sau khi được phê duyệt, thành phố sẽ cụ thể hóa các chính sách và triển khai đồng bộ, hướng đến mục tiêu xây dựng hệ thống giao thông xanh, bền vững và thân thiện môi trường.