Philippines tạm ngừng nhập khẩu gạo: VFA kiến nghị Bộ Công Thương can thiệp
Ngày 8/8, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã có văn bản khẩn gửi Bộ Công Thương về việc Philippines đột ngột tạm ngừng nhập khẩu gạo, động thái được đánh giá là gây tác động nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu và tài chính của doanh nghiệp Việt Nam.
Theo báo cáo do ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch VFA ký, Philippines hiện là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 40 - 45% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm.
Việc ngừng nhập khẩu sẽ khiến nhiều hợp đồng đã ký nhưng chưa kịp giao hàng bị đình trệ, làm gia tăng tồn kho, giảm thanh khoản và tạo áp lực lớn lên dòng tiền của doanh nghiệp.
Đặc biệt, trong tháng 8, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó do phía đối tác Philippines chưa tiếp nhận hàng. Với kế hoạch tạm ngừng nhập khẩu trong hai tháng 9 và 10, tình trạng tồn kho dự kiến sẽ tăng mạnh, kéo giá xuất khẩu giảm và thu hẹp biên lợi nhuận. Giá gạo nội địa vì thế cũng có nguy cơ sụt giảm, trực tiếp ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân.
VFA cảnh báo, để ứng phó với áp lực kép từ tồn kho và giá giảm, doanh nghiệp cần được hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp, gia hạn thời hạn trả nợ, đồng thời được tạo điều kiện lưu trữ hàng hóa chờ xuất khẩu trở lại khi Philippines dỡ bỏ lệnh ngừng nhập, tránh tình trạng bán tháo.
Ngoài ra, từ ngày 1/7/2025, việc áp dụng thuế VAT 5% đối với mặt hàng gạo theo luật thuế mới đã làm gia tăng áp lực vốn lưu động cho doanh nghiệp, đến nay vẫn chưa có giải pháp tháo gỡ. Lệnh tạm ngừng nhập khẩu từ Philippines càng khiến khó khăn tài chính trở nên trầm trọng hơn.
Trên cơ sở đó, VFA đề nghị Bộ Công Thương sớm làm việc với Bộ Nông nghiệp Philippines, nhằm tìm kiếm giải pháp duy trì xuất khẩu gạo sang thị trường này hoặc xác định rõ chủng loại gạo thuộc phạm vi điều chỉnh của lệnh cấm.
Kiến nghị này được đặt trong khuôn khổ Biên bản ghi nhớ về hợp tác thương mại gạo giữa Việt Nam và Philippines, ký ngày 30/1/2024 và có hiệu lực đến 31/12/2028.