Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính khẩn trương khơi thông các kênh huy động vốn, giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng
Ngày 6/8/2025, Thủ tướng đã ban hành Công điện số 128/CĐ-TTg, yêu cầu Bộ Tài chính tập trung triển khai các giải pháp cấp bách nhằm khơi thông và phát triển đồng bộ các kênh huy động vốn phục vụ cho nền kinh tế, từ đó giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn vốn trung và dài hạn từ hệ thống ngân hàng thương mại.
Thủ tướng nhấn mạnh rằng, nhiệm vụ bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng chất lượng cao là những mục tiêu cốt lõi mà Chính phủ kiên định theo đuổi.
Trong đó, việc huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính đóng vai trò then chốt, góp phần tạo đà cho tăng trưởng kinh tế bền vững và nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế trước các biến động toàn cầu.
Theo chỉ đạo, Bộ Tài chính cần khẩn trương thực hiện bốn nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, phải đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đi đôi với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn, đảm bảo đúng tiến độ và tránh lãng phí nguồn lực.
Thứ hai, triển khai quyết liệt các giải pháp phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp một cách ổn định, bền vững và an toàn, để các thị trường này thực sự trở thành kênh huy động vốn chủ lực cho nền kinh tế.
Thứ ba, nhanh chóng thực hiện các biện pháp cần thiết nhằm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên nhóm thị trường mới nổi, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó thu hút hiệu quả hơn dòng vốn đầu tư gián tiếp từ nước ngoài.
Thứ tư, tập trung thúc đẩy công tác phát hành trái phiếu Chính phủ, đặc biệt đối với các dự án hạ tầng trọng điểm có khả năng tạo sức lan tỏa lớn cho nền kinh tế, góp phần đa dạng hóa nguồn lực phát triển và giảm áp lực lên ngân sách Nhà nước.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để xác định rõ nhu cầu vốn cho đầu tư công, vốn vay nước ngoài, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), qua đó đề xuất các giải pháp huy động và sử dụng hiệu quả từng nguồn lực, đảm bảo phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong ngắn, trung và dài hạn.
Thực tế cho thấy hệ thống ngân hàng hiện đang gánh vác phần lớn vai trò cung ứng vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam hiện đã đạt mức khoảng 134%, vượt xa ngưỡng an toàn khuyến nghị của các tổ chức tài chính quốc tế. Việc kéo dài tình trạng này sẽ gây ra những rủi ro tiềm ẩn, bao gồm mất cân đối thanh khoản kỳ hạn, áp lực gia tăng nợ xấu và suy giảm sức khỏe tài chính của hệ thống ngân hàng.
Trong bối cảnh đó, các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã nhiều lần khuyến nghị Việt Nam cần có sự chuyển đổi mang tính chiến lược trong cấu trúc thị trường tài chính.
Cụ thể, cần thúc đẩy các kênh dẫn vốn thay thế như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, các quỹ đầu tư và định chế tài chính phi ngân hàng.
Việc phát triển đồng bộ các kênh huy động vốn này không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận đa dạng hơn với các nguồn lực tài chính, mà còn góp phần giảm thiểu áp lực cung ứng vốn trung và dài hạn lên hệ thống ngân hàng, từ đó kiểm soát hiệu quả hơn rủi ro hệ thống và đảm bảo an toàn tài chính quốc gia.
Một trong những giải pháp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng được Thủ tướng chỉ đạo là xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp.
Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan để cập nhật hệ thống dữ liệu một cách thống nhất, đầy đủ và kịp thời. Cơ sở dữ liệu này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng trong việc đánh giá chính xác tình hình hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng, mở rộng tín dụng một cách an toàn và hiệu quả.
Đây được xem là giải pháp gián tiếp nhưng mang lại tác động lớn trong việc phân bổ tín dụng có chọn lọc, hạn chế rủi ro tập trung vào ngân hàng khi thiếu dữ liệu giám sát chất lượng dòng vốn.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng kế hoạch điều hành chính sách tài khóa cho các tháng cuối năm 2025 và năm 2026. Kế hoạch này phải được trình báo cáo Thường trực Chính phủ trước ngày 30/8/2025, với yêu cầu cao về tính khả thi, có trọng tâm, trọng điểm, đi kèm cơ chế giám sát chặt chẽ và xác định rõ trách nhiệm cá nhân trong tổ chức thực hiện.
Bên cạnh Bộ Tài chính, Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ trong việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu doanh nghiệp, đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới sáng tạo và tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để khai thông các nguồn lực phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và toàn diện trong thời gian tới.