Tích hợp cuộc đời - Định nghĩa mới về doanh nhân hạnh phúc

Chạy giữa những căn phòng đóng kín

Có một thời, tôi từng tin rằng mình có thể “cân bằng” được tất cả. Sáng vắt kiệt trí óc để chạy deadline cho dự án, trưa tranh thủ ăn một bữa thật nhanh, tối cố gắng trở về nhà sớm để ăn cơm cùng gia đình, rồi đêm muộn lại trằn trọc nghĩ về những cuộc họp ngày mai.

Mỗi vai trò như một căn phòng riêng biệt, và tôi chạy qua chạy lại, khóa cửa phòng này để mở phòng kia. Dần dần, tôi kiệt sức. Có lẽ không phải vì làm việc quá nhiều mà là vì sống quá rời rạc.

Và rồi tôi nhận ra: “cân bằng” không phải là lời giải. Đời sống không cần bị chia đôi, chia tư như thế, mà có thể cùng song hành và nuôi dưỡng lẫn nhau như những nhánh rễ chung một thân cây.

Tư duy đánh đổi - chiếc bẫy ẩn mình sau “cân bằng”

Khái niệm “cân bằng công việc và cuộc sống” nghe thì có vẻ đúng, nhưng thực ra ẩn chứa một niềm tin giới hạn: để có thêm điều này, ta phải bớt điều kia. Để là một doanh nhân giỏi, ta phải hy sinh đời sống cá nhân. Để giữ vững vai trò trong gia đình, ta phải bỏ bớt hoài bão.

Nhưng cuộc đời không vận hành bằng những lát cắt vuông vức.

Chúng ta không phải là “người đi làm” lúc 8 giờ sáng, rồi “người mẹ” sau 6 giờ tối. Ta là một con người với đầy đủ những vai trò, giá trị, xúc cảm trong mọi lúc, mọi nơi.

Khi ta bắt đầu tích hợp cuộc sống, thay vì cố cân bằng, một điều kỳ lạ xảy ra: công việc trở nên giàu cảm hứng hơn, mối quan hệ thân thiết hơn, ta thấy rõ hơn mình đang sống vì điều gì và vì ai.

Khi những vòng tròn biết thở cùng nhau

Tôi từng được hướng dẫn làm một bài tập đơn giản: vẽ bốn vòng tròn đại diện cho công việc, gia đình, cộng đồng và bản thân. Tôi đã vẽ chúng riêng rẽ trên giấy. Khi xem đáp án, tôi đã thật sự hiểu ra được mình đã từng tách biệt mọi thứ trong cuộc sống mình đến mức nào.

Phần tiếp theo, bài tập đưa ra một câu hỏi gợi ý: “Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng chạm vào nhau?” Ổ, tôi đã thật sự hiểu được ý nghĩa sâu xa của điều này.

Tôi nhớ tới một cô bạn của mình là một giám đốc marketing từng nhìn công việc như một thế giới hoàn toàn khác biệt với gia đình mình. Cô từng tham gia rất nhiều khóa học để tìm lại cân bằng đời sống và công việc. Nhưng rồi, càng lúc cô càng kiệt quệ trong các vai trò của mình trong từng mảng đời sống.

Nhưng khi cô bắt đầu kể cho hai con gái nghe về những sản phẩm mà công ty cô đang tiếp thị và tác động của chúng với sức khỏe cộng đồng, hai con đã thay đổi. Chúng không còn thấy mẹ “lúc nào cũng bận công việc”, mà thấy mẹ “đang góp phần cứu sống người khác”.

Và tại văn phòng, cô cũng thay đổi cách kể câu chuyện. Không chỉ là số liệu hay chiến lược, mà là câu chuyện của những người đang sống khỏe hơn, lâu hơn nhờ những gì họ đang làm. Đội ngũ cảm nhận được ý nghĩa, và cô cũng không còn cảm giác tội lỗi hay chia đôi mình nữa.

Tôi cũng từng nhìn lại đời sống mình và bắt đầu thử: đưa con đến tham gia các buổi chia sẻ trong workshop của mình. Mời đồng nghiệp đến lớp thiền tối cùng mình. Kể một câu chuyện cá nhân trong buổi họp chiến lược… Từng chút một, các vòng tròn bắt đầu tan vào nhau. Và bất ngờ thay, tôi thấy mình vững vàng, nhẹ tênh và bay bỗng thay vì cố gồng gượng để giữ trạng thái cân bằng đến “toát mồ hôi hột”.

Những thay đổi nhỏ tạo kết quả lớn

Hãy thử 1 trong 3 gợi ý nhỏ trong tuần này:
- Vẽ xuống 4 vòng tròn của mình: công việc - gia đình - cộng đồng - bản thân, và xem chúng đang lệch nhau thế nào?
- Chia sẻ một câu chuyện thật (và đầy cảm xúc) về công việc cho người thân, để họ hiểu bạn hơn.
- Hỏi nhân viên của mình: “Bạn làm điều này vì điều gì?” rồi lắng nghe câu chuyện phía sau.

Bí kíp sống tích hợp: Ba yếu tố tạo nên một dòng chảy

Sự tích hợp không xảy ra trong một buổi tối. Nó cần sự luyện tập, giống như luyện một nhạc cụ. Nhưng có ba nguyên tắc nền tảng để bắt đầu:

Sống thật (Be real): Hãy dám sống và hành động đúng với giá trị của mình dù đang ở phòng họp hay trong bữa tối gia đình. Một cách đơn giản để bắt đầu: đem một vật phẩm cá nhân (như tấm ảnh gia đình, món đồ kỷ niệm) đến văn phòng. Khi ai đó hỏi, hãy kể cho họ nghe câu chuyện phía sau: vì sao điều đó quan trọng với bạn. Đó là cách nhắc mình nhớ: bạn không bỏ quên bản thân khi đi làm.

Sống toàn vẹn (Be whole): Hãy nhìn nhận tất cả vai trò bạn đảm nhiệm là một phần không thể tách rời của chính mình, chứ không phải những chiếc mũ bạn đội tùy hoàn cảnh. Những kỹ năng tổ chức bạn rèn từ việc điều phối nhân sự có thể giúp bạn tổ chức kỳ nghỉ gia đình suôn sẻ hơn. Cũng như việc bạn học được cách lắng nghe con cái có thể làm bạn trở thành nhà lãnh đạo thấu cảm hơn.

Sống sáng tạo (Be innovative): Sáng tạo không chỉ để đổi mới sản phẩm mà còn để tái thiết lập cách ta sống. Hãy thử những cách tổ chức thời gian mới, thiết lập ranh giới mới, hoặc thậm chí kết hợp các mảng sống tưởng chừng không liên quan. Một doanh nhân thử theo học một lớp học về nghệ thuật vào buổi tối xem mình có bước vào cuộc họp công ty sáng hôm sau với một tâm trạng nhẹ nhàng, sâu sắc và đầy ý thức hơn không. Hãy xem mọi phần đời sống như sân chơi, không phải chiến trường.

Hạnh phúc không nằm ở giữa, mà nằm ở điểm chạm sâu của các vai trò

Hạnh phúc của một doanh nhân không nằm ở “điểm cân bằng hoàn hảo” giữa các vai trò, mà ở trạng thái bạn không còn cần che giấu phần nào của mình.

Bạn có thể đứng trước đối tác với đôi mắt sáng vì đêm qua đã có một cuộc trò chuyện sâu sắc với con. Bạn có thể viết một email truyền cảm vì sáng nay đã ngồi tĩnh lặng 15 phút. Bạn có thể lắng nghe nhân viên bằng trái tim vì bạn đã học cách lắng nghe chính mình.

Đó là khi bạn không còn phải lựa chọn giữa thành công hay kết nối, giữa làm việc hay sống. Và đó là khi bạn được là chính mình trong mọi vai trò.

(*) Chuyên gia Sức khỏe Thân - Tâm - Trí (Holistic Wellness Coach)

Nguyễn Thế Mai Chi