Trong thế giới đầy biến động - Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam: Những diễn biến kinh tế, chính trị toàn cầu đáng chú ý trong năm 2025 (Bài 1)
Bước vào năm 2025, kinh tế, chính trị toàn cầu tiếp tục có những biến động mạnh mẽ: Những cuộc đối đầu thuế quan leo thang, nguy cơ bùng phát thành một cuộc chiến thương mại toàn diện, chủ nghĩa dân túy và bảo hộ thương mại gia tăng, chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái định hình với những chuyển dịch chiến lược quan trọng…
Trong bối cảnh đó, Việt Nam với nền kinh tế có độ mở cao và phụ thuộc lớn vào thương mại quốc tế, đang đứng trước bước ngoặt tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư để bứt phá hay trở thành mục tiêu tiếp theo của các biện pháp siết chặt thương mại? Doanh nghiệp (DN) Việt Nam đứng trước những cơ hội và thách thức gì? Đâu là “khiên chắn” giúp DN trụ vững trong thương chiến toàn cầu?
Năm 2025, kinh tế - chính trị thế giới được dự báo có nhiều biến động. Trong đó, 5 diễn biến nổi bật sẽ đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội đối với DN Việt Nam.
Thứ nhất, một trong những diễn biến nổi bật là sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy và bảo hộ thương mại. Nhiều quốc gia áp dụng chính sách siết chặt nhập khẩu nhằm bảo vệ DN trong nước, điển hình là việc Mỹ áp dụng thuế quan mới. Nhiều ý kiến cho rằng, Tổng thống Trump đang sử dụng mối đe dọa về thuế quan như một công cụ đàm phán. Tuy nhiên, những động thái như vậy kéo theo các hành động trả đũa từ các quốc gia khác và nhanh chóng leo thang thành một cuộc thương chiến toàn cầu.
Thứ hai, cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các siêu cường vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Xu hướng dịch chuyển đầu tư tiếp tục diễn ra khi nhiều DN tìm cách rời khỏi Trung Quốc để tránh rủi ro địa - chính trị. ASEAN, Mỹ Latinh và chính Hoa Kỳ có thể hưởng lợi từ sự dịch chuyển này, trong đó Việt Nam cũng là một điểm đến tiềm năng.
Thứ ba, giá dầu, khí đốt, kim loại và các nguyên liệu chiến lược vẫn chịu ảnh hưởng từ căng thẳng địa - chính trị và chính sách hạn chế xuất khẩu của một số quốc gia. DN Việt Nam, đặc biệt trong ngành sản xuất và logistics có thể đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao.
Thứ tư, vấn đề biến đổi khí hậu và các quy định về môi trường tiếp tục đặt ra yêu cầu ngày càng khắt khe. DN Việt xuất khẩu sang các nước phải đảm bảo sản phẩm không liên quan đến nạn phá rừng hay lao động cưỡng bức, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn về giảm phát thải carbon. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ nhưng cũng là động lực để ngành công nghiệp xanh phát triển.
Thứ năm, không thể bỏ qua làn sóng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang thúc đẩy DN đổi mới, nhưng cũng kéo theo các vấn đề về bảo mật, an ninh mạng và đạo đức kinh doanh.