Giải pháp đột phá phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Trong bối cảnh công nghiệp 4.0, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là động lực cốt lõi thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
Chiều ngày 16/12, tại Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã diễn ra hội thảo với chủ đề "Đại học khởi nghiệp - Xu thế của thế giới".
Chương trình do Trường Đại học Nguyễn Tất Thành phối hợp với Công ty Đại học khởi nghiệp, Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp Đại học và Cao đẳng Việt Nam (VNEI) và các trường đại học, cao đẳng trong cụm 21, đồng tổ chức.
Nước nào có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thì nền kinh tế phát triển
Ông Đặng Đức Thành - Chủ tịch Công ty Đại học khởi nghiệp cho rằng, thực tế cho thấy, quốc gia nào có số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) lớn, thì nền kinh tế phát triển, số thu ngân sách tăng nhanh và rất lớn.
"Với vai trò không chỉ là động cơ tăng trưởng GDP, các startup tạo ra hàng ngàn việc làm, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng. Ngoài ra, họ mang đến nguồn năng lượng mới, buộc các ngành công nghiệp truyền thống phải liên tục cải tiến để thích ứng với yêu cầu của thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0", ông Thành nhấn mạnh.
Tuy nhiên, theo ông Thành, để thành công, các doanh nghiệp này cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, các chính sách đầu tư, và đặc biệt là nguồn nhân lực được đào tạo bài bản từ các trường đại học...
Thực tế chứng minh, ở những nước tiên tiến trên thế giới có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ có đến 85% doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST xuất phát từ trường đại học.
Hiện các trường đại học tại Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng vẫn đang định hướng theo mô hình đại học truyền thống với hai vai trò chính là đào tạo và nghiên cứu. Để có sự thay đổi đáp ứng mục tiêu trên, theo ông Đặng Đức Thành, cần một mô hình giáo dục mới, mang tính đột phá, đó là Đại học khởi nghiệp - nơi không chỉ dừng lại ở đào tạo, nghiên cứu mà còn là bệ phóng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
Đại học khởi nghiệp là giải pháp đảm bảo nguồn lực chất lượng, ổn định cho sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đến 2025 có 1,5 triệu doanh nghiệp và đến 2030 có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp.
Ông Đặng Đức Thành - Chủ tịch Công ty Đại học khởi nghiệp
TS. Trần Ái Cầm - Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, cho rằng các trường đại học của Việt Nam không thể tách mình khỏi xu hướng của thế giới, đó chính là xây dựng và phát triển theo mô hình đại học khởi nghiệp, nhất là trong bối cảnh nền giáo dục phải đối mặt với vô vàn thách thức...
Trường đại học cần sẵn sàng chuyển mình
Cách đây hơn 4 năm, Đại học Nguyễn Tất Thành đã tiên phong chuyển mình từ mô hình đại học ứng dụng sang đại học khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. TS. Trần Ái Cầm cho biết, lãnh đạo nhà trường đã chọn hướng đi táo bạo này với tầm nhìn dài hạn, dựa trên khát vọng vươn lên, sự đồng lòng và quyết tâm của toàn bộ đội ngũ.
Từ hành trình đó, TS. Cầm cũng chia sẻ rằng, các trường muốn "chuyển mình" cần bắt đầu từ việc nghiên cứu, lựa chọn mô hình phù hợp với nội tại đơn vị mình. Tiếp đó, cần chuẩn bị những nguồn lực, từ cơ sở vật chất đến con người cho quá trình này...
Còn theo TS. Hoàng Thịnh Nhân - Phó Giám đốc Trung tâm Sáng tạo và ươm tạo Khởi nghiệp, cốt lõi của sự "chuyển mình" nằm ở việc khơi dậy tinh thần sáng tạo trong sinh viên, giảng viên và kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp. Thay vì chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại của thị trường lao động, các trường đại học cần phải đi trước một bước, nghiên cứu và dự đoán những yêu cầu tương lai, đồng thời đào tạo lực lượng lao động có thể cạnh tranh ở cả trong và ngoài nước.
Muốn làm được điều đó, chương trình đào tạo khởi nghiệp dành cho sinh viên cần thay đổi triệt để.
Theo TS. Ngô Đắc Thuần - Chủ tịch IP Group, hiện nay, phần lớn các môn khởi nghiệp trong các trường đại học tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào đào tạo lập kế hoạch kinh doanh, trong khi nội dung về đổi mới sáng tạo (innovation) thường chiếm tỷ lệ rất nhỏ, chỉ khoảng 5-10%. Đây là một sự thiếu hụt đáng tiếc, đặc biệt ở các trường có thế mạnh về khoa học tự nhiên và công nghệ.
Trong khi đó, các trường đại học hàng đầu thế giới như NUS hay NTU tại Singapore dành đến 60% chương trình giảng dạy khởi nghiệp cho nội dung về đổi mới sáng tạo và cách triển khai thực tế.
Đặc biệt, ông Đặng Đức Thành nhấn mạnh, các trường đại học theo mô hình này cần tạo ra môi trường kết nối với các tổ chức và doanh nghiệp trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Đồng thời, cần tính toán đến cơ chế, nguồn lực để tạo lập các tổ chức độc lập như quỹ đầu tư, doanh nghiệp... trực thuộc ngay trong trường.
"Các tổ chức này có thể "đặt đề bài" với các dự án khởi nghiệp của sinh viên, giảng viên, rót vốn trực tiếp cho các dự án thực hiện giai đoạn thử nghiệm đến khi phát triển. Khi đó, các ý tưởng sẽ phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp, giải quyết được các bài toán của xã hội, đồng thời tăng khả năng thương mại hoá và phát triển thành công", ông Thành nhấn mạnh.