Phát triển Đảng trong Doanh nghiệp ngoài Nhà nước: Dễ hay khó?
Để tăng cường phát triển tổ chức Đảng và đảng viên trong các đơn vị kinh tế tư nhân,ngày 18/3/2019, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị 33-CT/TW. Qua hơn 5 năm thực hiện Chỉ thị 33, câu hỏi đặt ra là việc phát triển Đảng trong khu vực kinh tế tư nhân dễ hay khó?
1.Từ những “hạt giống” ban đầu
Thực tế đã chứng minh việc xây dựng tổ chức Đảng trong doanh nghiệp không chỉ góp phần bảo vệ quyền lợi người lao động mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Sự gắn kết giữa Đảng và doanh nghiệp (DN) chính là chìa khóa cho sự phát triển bền vững.
Trong không khí khẩn trương chuẩn bị lắp đặt hàng trăm pano quảng cáo, như đã hẹn, ông Phạm Ngọc Cường - Giám đốc Công ty Sản xuất - Thương mại - Dịch vụ - Quảng cáo Cường Khanh (TP.HCM) hào hứng chia sẻ về hành trình phát triển tổ chức Đảng trong DN của mình. Ngày ấy, khi mới tốt nghiệp đại học, ông làm việc trong một DN nhà nước. Nhiệt huyết cống hiến, cật lực với công việc, ông đã được kết nạp Đảng.
Phát triển từ những “hạt giống” đầu tiên
Với khát vọng chứng tỏ mình trong môi trường mới, ông Cường tách ra thành lập DN riêng. Nhưng “cẩm nang” quý giá mà ông lưu giữ được trong thời gian làm việc trong môi trường quốc doanh là vai trò quan trọng của chi bộ Đảng, Công đoàn và Đoàn Thanh niên. Ông Cường chia sẻ: “Lúc đó, tôi nhận ra rằng các tổ chức này bảo vệ quyền lợi của người lao động, giúp tăng cường sự gắn kết và nâng cao ý thức kỷ luật của công nhân. Những chế độ như bảo hiểm xã hội và đào tạo tay nghề vừa là chính sách an sinh vừa là nguồn động lực động viên người lao động gắn bó với Công ty”.
Mang theo “cẩm nang” ấy bên mình, dù những ngày đầu thành lập, Công ty Cường Khanh chỉ có duy nhất một đảng viên là giám đốc Phạm Ngọc Cường, nhưng vẫn tham gia sinh hoạt định kỳ đều đặn tại một chi bộ trực thuộc Quận ủy quận 11. Tiếp đó, tranh thủ cơ quan chủ quản, Công ty thành lập tổ công đoàn, chi đoàn thanh niên. Sự kiên trì của ông Cường đã có kết quả. Năm 2020, một năm sau khi Chỉ thị 33-CT/TW ban hành, Chi bộ Đảng tại Công ty Cường Khanh được thành lập với 5 đảng viên.
Tương tự, tại Công ty Pou Sung Việt Nam ở Đồng Nai, chi bộ Đảng đã trải qua một hành trình phát triển đầy gian nan nhưng cũng rất đáng tự hào. Bí thư Chi bộ và Chủ tịch Công đoàn Công ty Pou Sung Việt Nam Lê Nhật Trường cho biết: “Ban đầu, Công ty chỉ có ba đảng viên, phải tham gia sinh hoạt ghép với Chi bộ Liên đoàn Lao động huyện Trảng Bom. Việc sinh hoạt ghép tuy cần thiết trong giai đoạn đầu, nhưng lại có khó khăn trong việc triển khai các hoạt động tại chỗ”.
Nhận thấy tầm quan trọng và sự cần thiết của việc có một chi bộ Đảng độc lập tại DN, khi số lượng đảng viên tăng lên 5 người, lãnh đạo Pou Sung Việt Nam quyết định đề xuất thành lập chi bộ và được đảng ủy cấp trên chấp thuận. Đây là một bước ngoặt, đánh dấu sự tự chủ và trưởng thành của tổ chức Đảng tại Pou Sung.
Hành trình phát triển tổ chức Đảng không phải lúc nào cũng dễ dàng. Ông Nhật Trường nhớ lại những thách thức trong việc tuyên truyền, giáo dục chính trị cho công nhân. “Không phải ai cũng hiểu rõ về vai trò của tổ chức Đảng - ông Trường chia sẻ - Để khắc phục điều này, chi bộ đã tổ chức các buổi tọa đàm nhằm nâng cao nhận thức cho nhân viên. Chúng tôi không chỉ muốn đảng viên tham gia mà còn cần sự đồng thuận từ toàn thể cán bộ, công nhân viên”.
Từ chỉ đạo của tổ chức Đảng, những vấn đề trong quản lý lao động và điều hành công ty được giải quyết một cách kịp thời, tạo điều kiện sản xuất phát triển ổn định.
Ông Ngọc Cường rất đồng tình với việc truyền đạt thông điệp về vai trò của tổ chức Đảng là rất quan trọng. “Những ngày đầu, có không ít người lao động, thậm chí có Đảng viên trông Công ty tỏ ra thiếu nhiệt huyết trong sinh hoạt chung. Để khắc phục, chúng tôi đã tổ chức trao đổi với nhân viên để họ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của tổ chức Đảng trong việc bảo vệ quyền lợi của họ” - ông Cường kể.
Thuận lợi hơn Cường Khanh và Pou Sung Việt Nam, Công ty CP Tập đoàn Intimex (Intimex Group) được chuyển đổi từ công ty nhà nước, nên chi bộ hoạt động khá thuận lợi. Năm 2006, sau khi cổ phần hoá, Đảng bộ Intimex có 31 đảng viên, sinh hoạt trong ba chi bộ. Đến nay, Đảng bộ Intimex có 12 chi bộ với 195 đảng viên trên 1.000 lao động.
Vượt qua thử thách và trưởng thành
Theo ông Đỗ Hà Nam - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Intimex Group, thời gian đầu (năm 2006-2015) khi mới cổ phần hoá với nhiều khó khăn nên mọi nguồn lực đều tập trung cho phát triển Tập đoàn, vì thế công tác phát triển Đảng gặp nhiều khó khăn, số lượng đảng viên không nhiều. Sang nhiệm kỳ 2015-2020, Đảng uỷ Tập đoàn quyết tâm phát triển đội ngũ đảng viên vượt chỉ tiêu số lượng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Trong vòng 5 năm, Tập đoàn đã phát triển thêm 76 đảng viên.
Ông Đỗ Hà Nam cho rằng, yếu tố thuận lợi trong phát triển Đảng bởi HĐQT, ban điều hành Tập đoàn và ban giám đốc các đơn vị hầu hết là đảng viên, cấp uỷ viên. Đảng uỷ tham dự hội nghị giao ban hằng tháng để nắm bắt tình hình chính trị, tư tưởng của nhân viên, người lao động, tình hình sản xuất, kinh doanh... Dưới sự lãnh đạo của đảng uỷ và các chi bộ Đảng, sản xuất, kinh doanh của Tập đoàn tăng trưởng ấn tượng. Trong giai đoạn 2016-2020, doanh thu bình quân hằng năm của Tập đoàn đạt hơn 208.000 tỷ đồng (tăng 72,51% so với giai đoạn 2011-2015), thu nhập bình quân đầu người đạt 11,15 triệu đồng/tháng, tăng 54,86% so với giai đoạn trước.
Còn với Cường Khanh, ngay sau khi thành lập, Chi bộ Công ty giữ vai trò lãnh đạo về chính trị và trở thành nền tảng hỗ trợ cho mọi hoạt động. Từ chỉ đạo của tổ chức Đảng, những vấn đề trong quản lý lao động và điều hành Công ty được giải quyết một cách kịp thời, tạo điều kiện sản xuất ổn định, không có tình trạng đình công hay lãn công. Tổ chức Đảng cũng giúp thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương.
Ở Pou Sung Việt Nam, ban giám đốc tạo mọi điều kiện thuận lợi để chi bộ hoạt động, từ việc bố trí phòng làm việc riêng đến việc hỗ trợ kinh phí. Nhờ sự lãnh đạo của chi bộ Đảng, Pou Sung không chỉ hoạt động ổn định mà còn liên tục cải tiến, đổi mới trong sản xuất, sáng kiến kỹ thuật và áp dụng hệ thống quản lý Kaizen đã giúp Pousung Việt Nam tăng cường năng suất, tạo nên một DN vững mạnh.
Tại Pou Sung Việt Nam, các đảng viên tích cực tham gia vào việc nâng cao nhận thức pháp luật cho công nhân viên, từ đó thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và ý thức pháp luật trong công việc hằng ngày.
Thành tựu và triển vọng
Chia sẻ về vai trò của Đảng trong DN, ông Ngọc Cường khẳng định: “Sự hiện diện của chi bộ Đảng không chỉ tăng cường sức mạnh tập thể mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển cá nhân của từng lao động trong Công ty. Chi bộ đã thúc đẩy nhiều phong trào thi đua, khuyến khích sự sáng tạo và cải tiến trong công việc, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm. Quy mô của Công ty ngày càng mở rộng, số lượng khách hàng và doanh số tăng gấp ba lần so với những ngày chưa thành lập chi bộ”.
Tại Công ty Pou Sung Việt Nam, theo thống kê, đã tiếp nhận 10.498 sáng kiến từ công nhân lao động, mang lại giá trị hàng trăm tỷ đồng. Những sáng kiến không chỉ thể hiện sự cống hiến của người lao động mà còn chứng minh vai trò quan trọng của chi bộ Đảng trong việc khuyến khích và tạo điều kiện cho họ phát huy khả năng sáng tạo. Điển hình như đoàn viên Đoàn Thị Thu Nga tại xưởng B0GJ đã tiết kiệm được 28.834 USD, trong khi đoàn viên Lê Thị Minh Thu cũng tại xưởng B0GJ tiết kiệm 20.228 USD. Những con số này là minh chứng rõ nét cho sự cống hiến và tinh thần trách nhiệm của công nhân, nhờ vào sự hỗ trợ và động viên từ chi bộ.
Công ty Cường Khanh và Pou Sung Việt Nam đang không ngừng mở rộng và phát triển tổ chức Đảng. Hành trình này không chỉ đem lại lợi ích cho công ty mà còn cho tất cả những người đã và đang cống hiến tại đây, hứa hẹn phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Ba chi bộ đảng thuộc ba công ty Cường Khanh, Pou Sung Việt Nam và Intimex Group là ba trong số hơn 1.650 tổ chức đảng trong các DN ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập tại TP.HCM và Đồng Nai. Cụ thể, theo Thành ủy TP.HCM, đến cuối năm 2023, Đảng bộ có 1.452 tổ chức Đảng trong các DN ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập. Trong đó gồm 116 đảng bộ cơ sở, 171 chi bộ cơ sở, 8 đảng bộ bộ phận và 1.157 chi bộ trực thuộc. Đáng ghi nhận là 262 tổ chức Đảng hoạt động tại 325 DN và đơn vị có từ 500 lao động trở lên, và 23.145 đảng viên trong các DN ngoài khu vực nhà nước và đơn vị sự nghiệp ngoài công lập.
Riêng tại Đồng Nai, Tỉnh ủy cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, toàn tỉnh đã phát triển 33 tổ chức đảng, kết nạp được 1.044 đảng viên trong DN ngoài khu vực nhà nước, nâng tổng số tổ chức Đảng trong DN ngoài khu vực nhà nước lên gần 200 với hơn 4.000 đảng viên, chiếm 4,7% tổng số đảng viên của Đảng bộ tỉnh.
2. Vượt “chướng ngại vật”
Phát triển Đảng tại các doanh nghiệp (DN) tư nhân và DN FDI đang đối diện với nhiều thách thức. Tốc độ kết nạp đảng viên mới diễn ra chậm, đặc biệt do sự khác biệt trong nhận thức và tâm lý của thế hệ trẻ hiện nay.
Để khắc phục những thách thức đó, cần có giải pháp đồng bộ, từ việc nâng cao nhận thức cho người lao động đối với Đảng đến cải thiện môi trường làm việc và sự phối hợp giữa tổ chức Đảng và lãnh đạo DN.
Thiếu quyết tâm, sợ ảnh hưởng chuyên môn
Công ty CP Dược phẩm An Thiên tại TP.HCM có 460 lao động, chủ yếu là thanh niên. Theo ông Lê Đình Chi - Bí thư Chi bộ Công ty An Thiên, việc vận động người lao động vào Đảng gặp không ít trở ngại. Nhiều bạn trẻ cảm thấy ngần ngại khi muốn trở thành đảng viên. Đối với họ, việc trở thành một đảng viên không chỉ đơn thuần là gia nhập tổ chức mà còn là gánh vác trách nhiệm cao hơn. Sự cống hiến và trách nhiệm đối với cộng đồng khiến nhiều người do dự. Thực tế đã có nhiều trường hợp người lao động đến giai đoạn khai lý lịch để được xét kết nạp Đảng nhưng lại từ bỏ, cho thấy sự thiếu quyết tâm trong việc đảm nhận vai trò của một đảng viên.
Ông Nguyễn Văn Hùng - Bí thư Chi bộ Công ty CP Cơ khí xây dựng thương mại Đại Dũng (TP.HCM) cũng cho rằng, việc kết nạp Đảng tại DN ngoài nhà nước gặp nhiều khó khăn vì đa phần là người lao động làm công việc chuyên môn, ít quan tâm đến những lĩnh vực khác.
Cũng vậy, việc thành lập chi bộ tại Công ty Nidec Việt Nam gặp không ít trở ngại. Xuất phát từ một chi bộ ghép vào năm 2014 với một đảng viên cùng hai đảng viên đơn vị khác, đến nay Chi bộ Công ty Nidec Việt Nam (tại Khu Công nghệ cao TP.HCM) đã thành lập chi bộ với 10 đảng viên. Theo bà Lưu Kim Hồng - Bí thư kiêm Chủ tịch Công đoàn Công ty Nidec Việt Nam, dù công ty có đến 3.000 lao động nhưng việc phát triển đảng viên khá nhọc nhằn. Nhiều công nhân không hiểu, thậm chí không quan tâm đến việc đứng vào hàng ngũ của Đảng. Dù chi bộ nỗ lực vận động và tuyên truyền, bồi dưỡng công nhân ưu tú để giới thiệu vào Đảng nhưng do người lao động khối sản xuất thường xuyên biến động, chuyển đổi nơi làm việc nên nhiều người ngại vào Đảng.
Nỗi lo chi phối nhân sự
So với DN tư nhân, DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gặp khó khăn hơn trong việc phát triển đảng viên, mặc dù được Thành uỷ TP.HCM luôn quan tâm, tạo điều kiện. Ngoài nguyên nhân chủ DN là người nước ngoài e dè việc thành lập chi bộ Đảng tại DN, vẫn còn một bộ phận người lao động trong các DN nhận thức chưa đầy đủ, không thiết tha vào Đảng.
Ở góc độ quản lý, ông Võ Văn Yên - Phó bí thư thường trực Đảng ủy Khối các Cơ quan Trung ương tại TP.HCM cho rằng, khó khăn lớn nhất đối với các DN là về công tác nhân sự. Những đơn vị cổ phần không còn vốn nhà nước hoặc vốn nhà nước không chi phối thì nhân sự lãnh đạo do đại hội đồng cổ đông và hội đồng quản trị quyết định. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc phát triển tổ chức Đảng tại các DN FDI, khi nhiều DN e ngại rằng sự hiện diện của tổ chức Đảng sẽ ảnh hưởng đến quy trình sản xuất và quản trị của họ.
Đến cuối năm 2023, các khu chế xuất, khu công nghiệp có gần 300.000 lao động đang làm việc nhưng chỉ có 1.459 đảng viên mới được kết nạp. (Theo Ban Quản lý các Khu Chế xuất và Khu Công nghiệp TP.HCM)
Khó khăn trong công tác nhân sự cũng là thách thức lớn đối với các DN cổ phần. Khi vốn nhà nước không còn chi phối, lãnh đạo tổ chức Đảng cần phối hợp với hội đồng quản trị trong việc đánh giá và giới thiệu cán bộ có năng lực. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa hai bên để đảm bảo cán bộ được chọn là những người có đủ phẩm chất và năng lực phục vụ cho mục tiêu chung.
Ông Yên phân tích: Thời gian sinh hoạt của cấp ủy cơ sở cũng bị hạn chế. Khi có nhiệm vụ từ hội đồng quản trị, cán bộ, đảng viên phải ưu tiên thực hiện nhiệm vụ đó trước khi trở lại với công tác xây dựng Đảng. Thời gian sinh hoạt của cấp ủy cơ sở sẽ có hạn chế hơn. Điều này tạo ra khó khăn nhất định trong việc duy trì sinh hoạt Đảng theo quy định.
Những khó khăn trong việc phát triển Đảng tại DN ngoài nhà nước không chỉ là vấn đề của một tổ chức hay một cá nhân mà là của cả hệ thống. Sự thành công của việc phát triển tổ chức Đảng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ nhận thức của người lao động, sự hỗ trợ của lãnh đạo DN cho đến việc cải thiện hình ảnh và vai trò của Đảng trong DN.
DN FDI chưa nhận thức đầy đủ về việc thành lập tổ chức Đảng
Nhiều chủ DN và người lao động trong DN tư nhân, DN có vốn đầu tư nước ngoài nhận thức chưa đầy đủ về việc thành lập tổ chức Đảng, công đoàn, đoàn thanh niên trong DN. Quần chúng là người lao động trong DN ngoài khu vực nhà nước chủ yếu làm việc theo ca, ít có thời gian dành sinh hoạt chính trị, từ đó tạo nên tâm lý e ngại với việc vào Đảng. Công tác tuyên truyền, giáo dục quần chúng công nhân, lao động trong DN ngoài nhà nước còn hạn chế, chậm đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền. Đã vậy việc nắm bắt tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động ở nhiều DN ngoài nhà nước còn chưa tốt, chưa kịp thời cũng là một trở ngại...Ông Nguyễn Cao Cường - Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp tỉnh Đồng Nai
3. Giải pháp phát triển đảng viên tại doanh nghiệp ngoài nhà nước
Sự hiện diện của chi bộ Đảng tại các doanh nghiệp (DN) góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của DN. Chi bộ Đảng không chỉ định hướng sản xuất và kinh doanh mà còn tăng cường tinh thần đoàn kết, nâng cao chất lượng môi trường làm việc.
Hỗ trợ chi phí sinh hoạt Đảng và chăm lo đời sống
Để khuyến khích người lao động tham gia Đảng, Công ty CP Dược phẩm An Thiên hỗ trợ chi phí sinh hoạt Đảng và chăm lo đời sống cho các đảng viên thông qua những chính sách thiết thực như chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ khi ốm đau và hiếu hỷ. Công ty luôn tạo điều kiện thuận lợi cho đảng viên sinh hoạt đều đặn hằng tháng và tổ chức chăm lo người lao động để giúp họ yên tâm và có thêm động lực cống hiến.
Để phát triển được đảng viên trong DN tư nhân, cần có những giải pháp đồng bộ như tổ chức tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của việc tham gia Đảng, cần tiếp tục nâng cao nhận thức đối với người lao động, đồng thời cải thiện hình ảnh và vai trò của chi bộ trong DN. Đồng thời, các DN cần tạo môi trường làm việc tích cực, nơi mà mọi người lao động đều cảm thấy được tôn trọng và có cơ hội cống hiến.Ông Lê Đình Chi - Bí thư Chi bộ Công ty An Thiên
Ông Nguyễn Cao Cường - Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp tỉnh Đồng Nai: Cần đổi mới phương thức hoạt động của tổ chức Đảng
Đối với các DN chưa có đảng viên, cần có kế hoạch phân công cấp ủy viên, đảng viên giàu kinh nghiệm phối hợp với đoàn thể để phát hiện, bồi dưỡng nguồn phát triển Đảng. Đồng thời, cần đổi mới phương thức hoạt động của tổ chức Đảng để nâng cao hiệu quả lãnh đạo trong môi trường kinh doanh.
Ông Nguyễn Văn Hùng - Bí thư Chi bộ Công tyCP Cơ khí xây dựng thương mại Đại Dũng: Tranh thủ sự ủng hộ của Ban lãnh đạo Công ty
Trước những khó khăn trong phát triển Đảng tại Công ty, Chi bộ đã tranh thủ sự ủng hộ và tạo điều kiện của ban lãnh đạo Công ty để tổ chức tuyên truyền, tổ chức các phong trào đổi mới sáng tạo nhằm thu hút người lao động tham gia. Từ đó phát hiện quần chúng ưu tú để bồi dưỡng, phát triển và giới thiệu vào Đảng.
Bà Lê Thị Kim Thúy - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM: Gần một nửa chủ tịch công đoàn tại các DN ngoài nhà nước là đảng viên
Thời gian qua, Liên đoàn Lao động TP.HCM đã chỉ đạo công đoàn các cấp phát triển Đảng đối với những người là chủ tịch công đoàn tại các DN khu vực ngoài nhà nước có từ 500 lao động trở lên. Hiện nay, gần một nửa chủ tịch công đoàn cơ sở tại các DN ngoài nhà nước là đảng viên. Trong đó, gần 100 người người là chủ tịch công đoàn cơ sở kiêm bí thư chi bộ và cũng ngần ấy đảng viên là nhân viên, công nhân trực tiếp được đề bạt giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại DN.
Ông Lê Nhật Trường - Bí thư Chi bộ, Chủ tịch Công đoàn Công ty Pou Sung Việt Nam: Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa người lao động và lãnh đạo
Chi bộ cùng công đoàn đã tổ chức hỗ trợ công nhân, từ việc tạo ra môi trường làm việc an toàn đến việc khuyến khích tham gia hoạt động xã hội. Chi bộ Đảng không chỉ nâng cao hiệu quả làm việc mà còn tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa người lao động và lãnh đạo công ty. Các hoạt động như thi đua lao động giỏi, vẽ tranh cổ động và tuyên truyền về an toàn lao động đã nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân trong DN.
Ông Võ Văn Yên - Phó bí thư thường trực Đảng ủy Khối các Cơ quan Trung ương tại TP.HCM: Những chính sách mà đảng đưa ra luôn hướng tới phục vụ người dân và DN
Theo Chỉ thị 33/CT-TW, vai trò của tổ chức Đảng trong DN, đặc biệt là DN ngoài nhà nước ngày càng trở nên quan trọng. Đường lối, chủ trương của Đảng không chỉ giúp đơn vị xác định đúng hướng đi mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho sự ổn định tư tưởng và thực hiện kế hoạch đã đề ra. Từ đó, người lao động an tâm làm việc và đồng lòng vượt qua khó khăn. Những chính sách mà Đảng đưa ra luôn hướng tới phục vụ người dân và DN, lấy dân làm trọng tâm. Điều này giúp các cơ quan, đơn vị và DN nhận thức rõ vai trò trong việc đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, từ đó cùng nhau phát triển.