Ngành dừa đang bị đe dọa tàn phá do sâu đầu đen
Ngành dừa Việt Nam được công nhận là cây công nghiệp chủ lực quốc gia, đang đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng của sâu đầu đen, gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh trồng dừa trọng điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Sâu đầu đen là loài sâu ăn lá dừa, có thể gây chết cây và giảm năng suất nghiêm trọng. Sự bùng phát của sâu đầu đen đã khiến hàng trăm ha dừa bị tàn phá, hoa và trái non rụng hàng loạt. Các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre và Trà Vinh đang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tính đến đầu tháng 8/2024, hơn 200ha dừa ở Tiền Giang bị sâu tấn công. Tại Bến Tre, diện tích nhiễm sâu đầu đen đã tăng lên 615,99ha trong 7 tháng đầu năm 2024. Tại Trà Vinh, dự báo trong năm 2024 toàn tỉnh có khoảng 100ha dừa bị nhiễm sâu đầu đen.
Sự xuất hiện trở lại của sâu đầu đen đặt ra thách thức lớn cho ngành dừa, đặc biệt trong bối cảnh năm 2024 dừa được công nhận là cây công nghiệp chủ lực quốc gia.
Các mục tiêu tăng trưởng về diện tích, sản lượng và giá trị xuất khẩu của ngành dừa đang bị đe dọa nghiêm trọng. Cụ thể, Bến Tre đã đặt mục tiêu phát triển ổn định 79000ha dừa trong giai đoạn 2024 -2025, xây dựng vùng sản xuất tập trung, ứng dụng công nghệ cao và chế biến sâu các sản phẩm dừa. Kế hoạch cũng nâng giá trị ngành sản xuất chế biến dừa tăng bình quân từ 17,2%/năm; kim ngạch xuất khẩu dừa tăng bình quân 23,58%/năm, hướng đạt khoảng 1 tỷ USD.
Tuy nhiên, sự bùng phát của sâu đầu đen có thể gây thiệt hại nghiêm trọng về sản lượng và chất lượng dừa, đe dọa trực tiếp đến những mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng này.
Sâu đầu đen không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng dừa, mà còn tác động đến toàn bộ chuỗi giá trị của ngành. Diện tích trồng dừa có thể giảm, nông dân mất niềm tin, chi phí phòng trừ sâu bệnh tăng cao, doanh nghiệp gặp khó khăn trong chế biến và xuất khẩu.
Để bảo vệ cây công nghiệp chủ lực này, cần sự chung tay của các cấp chính quyền, ngành nông nghiệp và người nông dân. Cần triển khai các biện pháp phòng trừ và kiểm soát sâu bệnh hiệu quả, đồng thời hỗ trợ nông dân vượt qua khó khăn. Chỉ có sự hợp tác chặt chẽ mới có thể đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành dừa Việt Nam.
Được biết, để đối phó với sâu đầu đen, Thái Lan đã triển khai một chiến lược toàn diện, bao gồm giám sát chặt chẽ, nâng cao nhận thức cộng đồng, cảnh báo nguy hiểm kịp thời, và áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát cũng như phòng trừ hiệu quả. Thái Lan cũng hỗ trợ nông dân bằng cách tiêm thuốc trừ sâu, khuyến khích trồng giống dừa kháng bệnh và đào tạo, hỗ trợ thế hệ nông dân trẻ.
Tại Việt Nam, sự bùng phát của sâu đầu đen, đặc biệt ở Bến Tre, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ Thái Lan để xây dựng một chiến lược tổng thể và hiệu quả hơn, tập trung vào đa dạng hóa các biện pháp sinh học, hỗ trợ nông dân tiếp cận công nghệ tiên tiến, khuyến khích trồng giống dừa kháng bệnh và đào tạo thế hệ nông dân mới.