Sửa quy định về chi ngân sách nhà nước cho hoạt động khoa học và công nghệ
Bộ Khoa học và Công nghệ đang dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2014/NĐ-CP về đầu tư và cơ chế tài chính đối với hoạt động khoa học và công nghệ…
Để hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, cũng như khắc phục các tồn tại, hạn chế và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong việc thực hiện cơ chế tài chính và đầu tư cho hoạt động khoa học và công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ nhận thấy sự cần thiết của việc sửa đổi, bổ sung một số điều khoản trong Nghị định số 95/2014/NĐ-CP.
Nhằm đảm bảo phân định rõ ràng về phạm vi, tiêu chí, đối tượng điều chỉnh, và tổng mức đầu tư giữa các dự án xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, tăng cường năng lực nghiên cứu; đồng thời mua sắm, sửa chữa, nâng cấp tài sản, trang thiết bị, máy móc để phân biệt giữa các dự án sử dụng nguồn kinh phí đầu tư công và các nhiệm vụ sử dụng nguồn chi thường xuyên theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và Luật Đầu tư công, dự thảo Nghị định đã cụ thể hóa quy định về chi đầu tư phát triển khoa học và công nghệ.
Cụ thể, nội dung chi đầu tư phát triển khoa học và công nghệ tại điểm a, khoản 1, Điều 4 của Nghị định số 95/2014/NĐ-CP được đề xuất sửa đổi như sau:
a) Chi đầu tư cơ sở vật chất cho các tổ chức khoa học và công nghệ để thực hiện dự án xây dựng mới; dự án cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng, bao gồm cả phần mua tài sản, trang thiết bị của dự án; dự án tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ của các tổ chức khoa học và công nghệ có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, bao gồm:
Phòng thí nghiệm, xưởng thực nghiệm; trạm, trại thực nghiệm; phòng tiêu bản, phòng trưng bày, lưu giữ mẫu; cơ sở phân tích, kiểm nghiệm, kiểm định, hiệu chuẩn và đánh giá sự phù hợp; các cơ sở thiết kế, chế tạo, thử nghiệm chuyên dụng; các cơ sở ứng dụng và chuyển giao công nghệ; tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ; trung tâm đổi mới sáng tạo; trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.
Về chi sự nghiệp khoa học và công nghệ tại điểm m, khoản 2, Điều 4 của Nghị định số 95/2014/NĐ-CP, đề xuất sửa đổi bao gồm:
Chi cho công tác duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa cơ sở vật chất - kỹ thuật và trang thiết bị phục vụ hoạt động khoa học và công nghệ nhằm đảm bảo duy trì công năng và tiêu chuẩn kỹ thuật của tài sản công;
Chi để thực hiện nhiệm vụ cải tạo, nâng cấp, mở rộng, xây dựng mới hạng mục công trình trong dự án đã đầu tư xây dựng, nâng cấp công năng và tiêu chuẩn kỹ thuật của trang thiết bị nghiên cứu (tối đa không quá 15 tỷ đồng/nhiệm vụ) không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, cần phải thực hiện ngay trong năm ngân sách;
Chi để thực hiện nhiệm vụ mua sắm tài sản, trang thiết bị không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, bao gồm: Mua sắm tài sản, trang thiết bị phục vụ hoạt động thường xuyên theo tiêu chuẩn, định mức quy định hiện hành; mua sắm tài sản, trang thiết bị chuyên dùng của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập; mua sắm tài sản, trang thiết bị phục vụ nhiệm vụ khoa học và công nghệ.
Để đồng bộ với đề xuất bổ sung chi đầu tư phát triển cho việc xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo và trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề xuất bổ sung nội dung chi sự nghiệp khoa học và công nghệ để duy trì hoạt động của các trung tâm này tại điểm n0, khoản 2, Điều 4 của Nghị định số 95/2014/NĐ-CP.
Ngoài ra, để đảm bảo sự bình đẳng về tỉ lệ trích lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ giữa các doanh nghiệp, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất sửa đổi quy định tại khoản 1, Điều 9 của Nghị định số 95/2014/NĐ-CP. Theo đó, doanh nghiệp nhà nước sẽ được tự xác định tỉ lệ trích lập Quỹ, nhưng không quá 10% thu nhập tính thuế thu nhập năm, thay vì phải trích từ 3% đến 10% như trước đây.
Về nội dung chi của Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp, dự thảo đề xuất bổ sung điểm k, khoản 3, Điều 10 Nghị định số 95/2014/NĐ-CP để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, theo Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Cuối cùng, dự thảo cũng đề xuất bổ sung quy định cho phép các doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước, thực hiện đầu tư nghiên cứu phát triển công nghệ, đầu tư mạo hiểm, đầu tư vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, và đầu tư vào các vườn ươm liên quan đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, theo tinh thần Nghị quyết số 52-NQ/TW năm 2019 và Nghị quyết số 58/NQ-CP, Chỉ thị số 12/CT-TTg. Cụ thể, nội dung bổ sung tại điểm i, khoản 3, Điều 10 Nghị định số 95/2014/NĐ-CP như sau:
i) Chi cho đầu tư hình thành và duy trì hoạt động của các cơ sở ươm tạo, cơ sở nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực liên quan đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp; đặt hàng mua các sản phẩm đổi mới sáng tạo; sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của các doanh nghiệp nhà nước để đầu tư mạo hiểm, đầu tư cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, năm 2023, tổng chi ngân sách là 2.076,2 nghìn tỷ đồng, chi ngân sách cho khoa học, công nghệ chiếm 0,82%, trong đó chi đầu tư là 0,23% và chi thường xuyên là 12.091 tỷ đồng, chiếm 0,58%.
Các khoản chi này tập trung chủ yếu vào việc tài trợ cho các đề tài nghiên cứu trọng điểm, phát triển công nghệ mới và hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.