Nhiều đề xuất mới về thanh toán điện tử giao thông đường bộ
Bộ Giao thông Vận tải vừa có tờ trình đề nghị Chính phủ xem xét ban hành Nghị định quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ.
Cụ thể, dự thảo Nghị định nhằm thực hiện quy định tại khoản 4 Điều 43 Luật Đường bộ, tạo hành lang pháp lý triển khai thanh toán điện tử giao thông đường bộ trên nền tảng hoạt động thu phí điện tử không dừng được quy định tại các Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg ngày 27/3/2017, số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Dự thảo Nghị định phân loại nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử giao thông đường bộ thành 2 đối tượng như sau:
Một là, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ để thu tiền sử dụng đường bộ (bao gồm nhà cung cấp dịch vụ thu phí được quản lý theo Quyết định 19/2020/QĐ-TTg).
Các nhà cung cấp dịch vụ này sẽ thực hiện phát hành thẻ đầu cuối, mở tài khoản giao thông… thực hiện đồng bộ tài khoản giao thông lên hệ thống quản lý tài khoản giao thông thuộc cơ sở dữ liệu thanh toán điện tử giao thông đường bộ. Các nhà cung cấp dịch vụ này được cung cấp dịch vụ khác (thu phí bãi đỗ xe…) nếu hợp đồng với cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Hai là, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán giao thông đường bộ không tham gia thu tiền sử dụng đường bộ. Các đơn vị này sẽ được kết nối, chia sẻ thông tin tài khoản giao thông từ hệ thống quản lý tài khoản giao thông tập trung để thực hiện thu các dịch vụ liên quan đến phương tiện như thu phí bãi đỗ xe.
Đối với quy định về mở và sử dụng tài khoản giao thông, dự thảo Nghị định quy định nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ mở tài khoản giao thông cho chủ phương tiện ngay lần đầu gắn thẻ đầu cuối. Theo đó, tài khoản giao thông phải được kết nối với một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt theo quy định của pháp luật ngân hàng để thực hiện thanh toán điện tử giao thông đường bộ.
Riêng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt do tổ chức cung ứng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt cung cấp thông qua hợp đồng dịch vụ với nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử: Nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử phối hợp với tổ chức cung ứng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt cung cấp công cụ để chủ tài khoản giao thông thực hiện kết nối tài khoản giao thông với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Mỗi tài khoản giao thông có thể sử dụng để chi trả cho nhiều phương tiện tham gia giao thông; mỗi phương tiện tham gia giao thông chỉ được nhận chi trả từ một tài khoản giao thông.
Ngoài ra, chủ phương tiện phải đảm bảo đủ tiền trong phương tiện thanh toán được kết nối với tài khoản giao thông khi thực hiện thanh toán điện tử giao thông đường bộ.
Trường hợp số tiền trong phương tiện thanh toán được kết nối với tài khoản giao thông không đủ để thực hiện thanh toán tiền sử dụng đường bộ trên đường cao tốc thì phương tiện không được đi qua trạm thu phí đường bộ trên đường cao tốc.
Trường hợp số tiền trong phương tiện thanh toán được kết nối với tài khoản giao thông không đủ để thực hiện thanh toán tiền sử dụng đường bộ thì phương tiện phải sử dụng làn thu phí hỗn hợp tại trạm thu phí đường bộ.
Trường hợp số tiền trong phương tiện thanh toán được kết nối với tài khoản giao thông không đủ để thực hiện thanh toán điện tử giao thông đường bộ, thì thực hiện các hình thức thanh toán khác tại điểm thu.
Tài khoản giao thông có thể được khóa theo đề nghị của chủ tài khoản giao thông hoặc theo yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Để triển khai Nghị định, Bộ Giao thông Vận tải cho biết sẽ hình thành thêm hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu thanh toán điện tử giao thông đường bộ. Để đảm bảo không phát sinh thêm nguồn nhân lực, Bộ dự kiến sử dụng hình thức thuê dịch vụ để quản lý, vận hành, khai thác hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu thanh toán điện tử giao thông đường bộ. Các hoạt động khác sử dụng nguồn nhân lực hiện có của các tổ chức, đơn vị có liên quan do đó sẽ không phát sinh thêm nguồn nhân lực cho việc thực hiện Nghị định.
Hình thức thu phí điện tử không dừng (ETC) được triển khai từ năm 2014. Đến nay, hệ thống thu phí ETC trên toàn quốc đã đưa vào hoạt động đồng bộ, đáp ứng tiến độ, chất lượng theo yêu cầu. Hiện đã có hơn 5,6 triệu phương tiện dán thẻ tham gia dịch vụ ETC.
Theo thống kê, tất cả 162 trạm thu phí trên toàn quốc, trong đó có 72 trạm thu phí do Bộ Giao thông Vận tải quản lý; 61 trạm thu phí do địa phương quản lý và 29 trạm thu phí do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam quản lý đều lắp đặt hoàn thiện 925 làn thu phí ETC.
Các trạm thu phí đường bộ trên tuyến quốc lộ đã áp dụng ETC tại làn thu phí, chỉ duy trì 1 làn thu phí hỗn hợp/chiều xe chạy. Tại các tuyến cao tốc tổ chức thu phí ETC hoàn toàn.
Số lượng phương tiện dán thẻ, mở tài khoản thu phí tham gia dịch vụ đạt trên 96% tổng số lượng phương tiện trên cả nước. Số lượng giao dịch thông qua hệ thống thu phí ETC chiếm tới 95% tổng số giao dịch qua các trạm thu phí trên toàn quốc. Đã có trên 1 tỷ lượt xe giao dịch thông qua hệ thống thu phí ETC kể từ khi triển khai đến nay.