Nhiều điểm mới trong dự thảo Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp
Ngày 8/8, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng nhà nước (NHNN) tổ chức tọa đàm lấy ý kiến về dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Tọa đàm nhằm lắng nghe các ý kiến đóng góp của khối các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp có vốn nhà nước và các cơ quan của NHNN đang thực hiện chức năng quản lý nhà nước và chức năng chủ sở hữu.
Phát biểu tại tọa đàm, ông Bùi Tuấn Minh - Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Thành viên thường trực Ban soạn thảo và Tổ trưởng tổ biên tập dự thảo Luật cho biết, NHNN là một trong những chủ sở hữu có nguồn lực rất lớn khi đại diện cho các doanh nghiệp có vốn góp nhà nước. Những doanh nghiệp này đang có nhiều đóng góp quan trọng và ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế, đồng thời mang tính chuyên môn cao và đặc thù.
Ông Minh chia sẻ, dự thảo Luật mới đã được bổ sung nhiều điểm mới, mạnh dạn thay đổi phương thức quản lý. Thay vì quản lý doanh nghiệp như trước đây, Nhà nước sẽ được xác định như một nhà đầu tư vốn chuyên nghiệp.
"Nhà nước có bao nhiêu vốn tại doanh nghiệp thì sẽ thực hiện quyền quản lý đến đó. Đồng thời, Luật cũng phân định rõ việc đầu tư vốn của Nhà nước thông qua cơ quan đại diện chủ sở hữu. Trong quá trình quản lý, Nhà nước chỉ tập trung vào phần vốn đầu tư, tức là quản lý cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn, không quản lý toàn bộ dòng vốn," ông Minh nói.
Dự thảo Luật lần này xoay quanh 4 nhóm nội dung chính: Nhân sự; chiến lược, kế hoạch, phương án cơ cấu vốn; chủ trương đầu tư vốn; và lợi nhuận của chủ sở hữu.
Ông Lê Anh Xuân - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kế toán cho biết, NHNN hiện đại diện cho chủ sở hữu tại 12 doanh nghiệp và tổ chức tín dụng. Trong số này, có 8 tổ chức tín dụng, 1 tổ chức tài chính và 3 doanh nghiệp, với tổng vốn điều lệ khoảng 233 nghìn tỷ đồng và tổng vốn chủ sở hữu là 470 nghìn tỷ đồng, tính đến cuối năm 2023. Tổng tài sản của 12 đơn vị này vượt 8,5 triệu tỷ đồng, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế - xã hội.
Trong suốt thời gian áp dụng Luật số 69/2014/QH13 và các nghị định liên quan, NHNN đã ban hành và nhiều lần sửa đổi, bổ sung quy chế quản lý người đại diện. Sau 10 năm thực hiện Luật này, hằng năm NHNN đều được kiểm toán nhà nước đánh giá đã thực hiện đúng và đủ quyền chủ sở hữu. Tuy nhiên, ông Lê Anh Xuân cũng nêu ra một số khó khăn và vướng mắc trong quá trình thực thi Luật 69/2014/QH13.
Ông Lê Anh Xuân cũng gợi ý một số nội dung trọng tâm để đại diện 12 doanh nghiệp tham dự tọa đàm có ý kiến góp ý cụ thể, trong đó đánh giá cao nội dung Quỹ đầu tư phát triển, coi đây là điểm sáng khi quan điểm của Bộ Tài chính đang đi theo đề xuất cho phép trích quỹ Đầu tư phát triển để tại doanh nghiệp từ lợi nhuận sau thuế cao hơn theo phương án 2 là trích tối đa 80% lợi nhuận sau thuế. Tuy nhiên, ông cũng đặt ra vấn đề là cơ chế điều phối quỹ đầu tư phát triển này trong cộng đồng doanh nghiệp sao cho hợp lý.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu đã trực tiếp góp ý các nội dung tại dự thảo Luật như: Đối tượng áp dụng; vấn đề quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp; trích lập Quỹ đầu tư phát triển tại doanh nghiệp từ lợi nhuận sau thuế; phạm vi đầu tư vốn nhà nước; hoạt động đầu tư của doanh nghiệp; sắp xếp, cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp; cơ quan, người đại diện chủ sở hữu vốn… qua đó góp phần tiếp tục hoàn thiện hồ sơ Luật.
Làm rõ thêm một số nội dung, ông Bùi Tuấn Minh cho biết, dự thảo Luật đã xác định rõ nguyên tắc, Nhà nước chỉ là một nhà đầu tư vốn tại doanh nghiệp, không can thiệp hành chính trực tiếp vào hoạt động và quản trị của doanh nghiệp mà được thực hiện thông qua cơ quan, người đại diện chủ sở hữu vốn tại doanh nghiệp để đảm bảo các quyền của nhà đầu tư vốn, góp vốn vào doanh nghiệp.