Nếu cựu Tổng thống Donald Trump trở lại…

Đường vào Nhà Trắng lại rộng mở

Ngày 13/7, cựu Tổng thống Donald Trump bị bắn khi đang vận động tranh cử tại Pennsylvania. May mắn là làn đạn chỉ xuyên qua tai ông và sượt qua mặt gây chảy máu. Tuy nhiên, hình ảnh ông Trump giơ nắm đấm và liên tục hô to “chiến đấu” hướng về các cử tri, trước khi được lực lượng an ninh đưa đi an toàn, không chỉ cho thấy bản lĩnh mạnh mẽ của ông mà còn trở thành một hình tượng “bất khả chiến bại” gây phấn khích mạnh mẽ đến nhiều người.

Đây là vụ nổ súng đầu tiên vào một Tổng thống Mỹ hoặc ứng cử viên của đảng lớn kể từ vụ ám sát hụt Tổng thống Đảng Cộng hòa Ronald Reagan năm 1981. Và chưa đầy 1 tuần sau vụ ám sát, tại Đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa sáng ngày 19/7, ông Trump đã chính thức nhận đề cử làm ứng viên Tổng thống cho cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào tháng 11 năm nay.

Xác suất chiến thắng của ông Trump đã tăng lên sau màn trình diễn thảm họa của Tổng thống Joe Biden trong cuộc tranh luận với vị ứng viên đảng Cộng hòa hồi cuối tháng Sáu. Và sau vụ ám sát hụt vừa qua, khả năng tái đắc cử của ông Trump càng tăng vọt, khi người dân Mỹ đang cần một lãnh đạo mạnh mẽ để dẫn dắt cường quốc số 1 thế giới lấy lại sức mạnh kinh tế và tầm ảnh hưởng sâu rộng khắp toàn cầu.

Đặc biệt, trong cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos kết thúc hôm 16/7 , cử tri Mỹ tin rằng ông Trump có khả năng điều hành nền kinh tế tốt hơn, ngay cả khi chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Joe Biden đang nỗ lực duy trì nền kinh tế ổn định với lạm phát trên đà giảm và tỷ lệ thất nghiệp thấp.

Trong khi giới chính khách Mỹ cùng lãnh đạo nhiều quốc gia trên thế giới đã lên án vụ tấn công nhắm vào ông Trump, đồng thời lên tiếng kêu gọi chống lại bạo lực chính trị, một số nhà lãnh đạo các tập đoàn lớn, bao gồm cả giám đốc điều hành Tesla, tỷ phú Elon Musk và tỷ phú quản lý quỹ đầu cơ Bill Ackman, cũng tuyên bố ủng hộ ông Trump sau vụ ám sát hụt vừa qua.

Hy vọng và lo lắng?

Thị trường tài chính toàn cầu trong những ngày qua đang phản ứng với kịch bản ông Trump sẽ một lần nữa quay trở lại Nhà Trắng trong năm nay. Bên cạnh những hy vọng là những lo lắng về các rủi ro và bất ổn có thể lại diễn ra dưới nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump, gây căng thẳng các mối quan hệ địa chính trị trên toàn cầu với chính sách “Nước Mỹ trên hết” được ông theo đuổi từ nhiệm kỳ đầu. Những chính sách dưới thời Tổng thống Biden cũng có thể bị ông Trump xóa bỏ và thay thế.

Giảm thuế để hỗ trợ doanh nghiệp là một trong những quyết sách trọng tâm trong 4 năm cầm quyền đầu tiên của ông Trump, vì vậy, giới đầu tư đang kỳ vọng khi tái đắc cử, ông Trump nhiều khả năng sẽ gia hạn các khoản cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và cá nhân sẽ hết hạn vào năm 2025 tới đây, bất chấp điều này có thể gây thêm lo ngại về nguy cơ thâm hụt ngân sách liên bang.

Một biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp Mỹ nữa là gia tăng cường độ thương chiến với Trung Quốc, vốn đã được khơi mào dưới nhiệm kỳ đầu của ông vào tháng 3/2018. Tuy nhiên, các nền kinh tế còn lại đang thặng dư thương mại lớn với Mỹ cũng có thể vào tầm ngắm tiếp theo. Thực tế gần đây giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô châu Âu đã giảm giá vì ông Trump tuyên bố sẽ tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nước ngoài khi tái đắc cử. Khi các hàng rào thuế quan đối với hàng nhập vào Mỹ tăng lên, lạm phát tại Mỹ có thể tăng trở lại khó kiểm soát hơn.

Cùng với đó, với chính sách tài khỏa mở rộng gây thâm hụt ngân sách sẽ đẩy lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ gia tăng. Theo ước tính của Ngân hàng Close Brothers (Anh) nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump có thể dẫn đến nợ công của Mỹ tăng thêm từ 4-5 nghìn tỷ USD trong 10 năm, có khả năng thúc đẩy lạm phát và gây áp lực lên giá trái phiếu. Gần đây, nhà đầu tư đã giảm bớt vị thế nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ, đẩy lợi suất trái phiếu Mỹ tăng trở lại trước khả năng có chính quyền Tổng thống Donald Trump thứ hai.

Nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp xuất khẩu, từ nhiều năm qua ông Trump không muốn đồng USD tăng giá so với các đồng tiền khác, như là giải pháp hỗ trợ hoạt động thương mại và giảm tình trạng nhập siêu dai dẳng của nền kinh tế số 1 thế giới. Theo đó, ông Trump có thể gây áp lực buộc Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất nhanh hơn sau khi tái đắc cử.

Trong khi theo đuổi chính sách thương mại diều hâu hơn, giới phân tích dự báo các quy định về biến đổi khí hậu có thể lỏng lẻo hơn dưới thời ông Trump. Do đó, những chính sách thúc đẩy năng lượng xanh, sạch của ông Biden có thể không còn được ưu tiên. Với dự đoán ông Trump sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng, nhiều quỹ phòng hộ đã tăng cường tiếp xúc với các công ty năng lượng truyền thống và tài chính có thể hưởng lợi từ môi trường quản lý nới lỏng hơn.

Về mặt quân sự và ngoại giao, các đồng minh có thể lo ngại trước chính sách nước Mỹ trên hết của ông Trump. Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump từng yêu cầu các nước thành viên NATO phải trả tiền đóng góp ngân sách cho NATO, nếu không Mỹ sẽ rút khỏi tổ chức này, và điều này hoàn toàn có thể lặp lại trong nhiệm kỳ mới của ông Trump.

Mới đây khi trả lời phỏng vấn của Bloomberg Businessweek, ông Trump lại tuyên bố Đài Loan cần phải trả tiền cho sự bảo vệ của Mỹ. Đài Loan lâu nay đóng một vai trò to lớn trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu, do đó các nhà phân tích cảnh báo rằng bất kỳ cuộc xung đột nào trên hòn đảo này đều có thể phá hủy nền kinh tế toàn cầu.

Ngoài ra, ông Trump cũng cảnh báo sẽ cắt viện trợ cho Irsael để buộc chấm dứt cuộc chiến ở Dải Gaza nếu tái đắc cử. Đồng thời không loại trừ khả năng ông cũng xem xét cắt viện trợ nếu Ukraine không ngồi vào bàn đàm phán với Nga. Trong nước, ông Trump cũng cam kết tiếp tục trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp, chính sách mà ông cũng đã mạnh tay thực hiện trong nhiệm kỳ đầu.

Khả Hân