TP.HCM tăng mức hỗ trợ cho người dân ven kênh rạch lên 70%
Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM vừa có văn bản kiến nghị UBND TP.HCM xem xét, chấp thuận các chính sách mới liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với dự án thu hồi đất, di dời nhà trên và ven kênh rạch.
Theo đó, đất có nguồn gốc lấn, chiếm kênh rạch không được bồi thường nhưng được hỗ trợ 70% giá bồi thường đất ở sau khi đã trừ nghĩa vụ tài chính theo quy định. Chính sách này áp dụng cho các trường hợp sử dụng đất trước ngày 1/7/2004, còn sau đó thì không hỗ trợ. Diện tích để tính hỗ trợ là phần đất có nhà, công trình, vật kiến trúc. Như vậy, mức hỗ trợ này đã tăng mạnh so với trước đây (15 - 40%).
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, mức hỗ trợ trước đây không nhận được sự đồng thuận, trong khi mốc thời gian mới được xác định dựa vào Luật Đất đai 2024 chính thức được thi hành ngày 1/8 có lợi hơn cho người dân.
Về chính sách tái định cư, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đề xuất theo hướng có lợi hơn dựa trên Luật Đất đai 2024 và Nghị quyết 18 của Đảng với nội dung sau khi bị thu hồi đất thì người dân phải có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Trong đó, trường hợp bị thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở đủ điều kiện bồi thường về đất ở thì được giải quyết tái định cư bằng nền đất hoặc nhà ở xã hội. Mức hỗ trợ này cũng áp dụng với tùy từng trường hợp hộ dân bị thu hồi nhưng không đủ điều kiện bồi thường.
Riêng các hộ có nhà đất ven, trên kênh rạch được kiến nghị hỗ trợ tiền đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu. Đồng thời được hỗ trợ trả góp các căn nhà trong khu tái định cư với thời hạn tối đa 15 năm, lãi suất tính theo lãi tiết kiệm không kỳ hạn bình quân của 4 ngân hàng quốc doanh trên tổng số dư nợ.
Đề xuất trên được đánh giá là có lợi hơn đối với người dân so với quy định cũ. Trước đó, chỉ những hộ nghèo, không có giấy tờ hợp pháp, không hưởng chính sách nhà ở xã hội sống trong khu vực trên và ven kênh rạch mới được bố trí tái định cư bằng hình thức bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Đặc biệt, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cũng đề xuất áp dụng ngay các chính sách mới với 2.300 hộ dân tại dự án Rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) thực hiện tại quận Bình Thạnh và quận Gò Vấp.
Được biết, Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) ảnh hưởng đến 2.223 hộ dân, gồm 138 hộ ở quận Gò Vấp và 2.085 hộ ở quận Bình Thạnh.
Đến nay, quận Gò Vấp đã vận động, ban hành 43 quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và quyết định thu hồi đất theo luật Đất đai năm 2013. Riêng phần trên địa bàn quận Bình Thạnh sẽ thực hiện theo luật Đất đai năm 2024.
Theo thống kê hiện nay, TP.HCM còn hơn 21.000 căn nhà trên và ven kênh rạch cần phải di dời. Tuy nhiên, do ngân sách ít, khó thu hút vốn đầu tư bên ngoài, thủ tục đền bù, tái định cư phức tạp nên tiến độ di dời đang rất chậm.
Giai đoạn 1993-2020, Thành phố di dời được 38.185/65.000 căn nhà trên và ven kênh rạch. Trung bình mỗi năm, Thành phố di dời được hơn 1.400 nhà.
Sau 2 năm thực hiện kế hoạch Chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị TP.HCM giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo (trong đó, có tiến độ di dời nhà trên và ven kênh, rạch với mục tiêu di dời 6.500 căn tới năm 2025), đến hết quý II/2023, TP.HCM chỉ mới bồi thường, di dời được 657 căn nhà.
Dự kiến đến hết năm 2025, sẽ bồi thường, di dời thêm 2.574 căn nhà. Tính tổng giai đoạn 2021-2025, TP.HCM sẽ bồi thường, di dời 3.231/6.500 căn nhà, đạt tỷ lệ 49,7% chỉ tiêu đề ra.
Hiện, UBND TP.HCM tập trung triển khai 2 dự án trọng điểm, thu hồi số lượng lớn nhà trên và ven kênh rạch. Trong đó, dự án Rạch Xuyên Tâm (quận Bình Thạnh, Gò Vấp) có 2.223 hộ dân bị ảnh hưởng; dự án bờ Bắc kênh Đôi (quận 8) có 1.632 hộ dân bị ảnh hưởng.