Người Úc ngày càng khó mua nhà

Tại Úc cũng như ở hầu hết các nơi, bất động sản ven sông hay ven biển đều thuộc phân khúc cao cấp và có giá cao. Tuy nhiên, để có thể thấy được toàn bộ tác động của giá nhà ở Úc, cần nhìn xa hơn những ngôi nhà đắt giá ở khu vực Cảng Sydney và bãi biển Bondi.

Giá nhà đã đắt nay càng đắt hơn

Theo Wall Street Journal, giá nhà ở Australia vốn đã đắt đỏ nay lại càng lên cao hơn khi tiếp tục lập đỉnh mới. Cần biết rằng, từ tháng 5/2022, ngân hàng trung ương Australia đã tăng lãi suất với tốc độ kỷ lục, nhưng giá bất động sản trung bình toàn quốc vẫn tăng khoảng 7% trong một năm qua.

Dữ liệu từ công ty dịch vụ tài chính CoreLogic cho biết giá nhà tại Úc đã quay lại mức kỷ lục tháng 4/2022 (phục hồi toàn bộ mức giảm 7,5% so với đỉnh trước đó). Đến giữa tháng 11, chỉ số giá nhà do CoreLogic tính toán đã tăng hơn 8,1% so với hồi cuối tháng 1/2023. Trong đó, Sydney, Brisbane và Perth tăng hơn 10%.

Hiện giá nhà trung bình, tính chung các loại nhà, ở Úc đã trên 750.000 AUD (503.000 USD). Mức cao nhất ghi nhận ở Sydney, với 1,12 triệu AUD (755.000 USD). Trong khi, nơi có giá phải chăng nhất là Darwin, xấp xỉ 500.000 AUD (335.000 USD)

Tại các thành phố trên khắp đất nước, lều trại và những "nơi trú ẩn" tạm bợ khác đang mọc lên nhanh chóng ở khu vực ven sông. Chúng là mặt tối của một thị trường nhà đất vẫn đứng giá bất chấp lãi suất tăng. Với các hộ gia đình thuộc, tỷ lệ nhà có giá phải chăng đang ở mức thấp nhất trong 30 năm.

Dù vậy, cần biết rằng người dân Úc không đơn độc, khi giá nhà đang ở mức cao so với thu nhập của người dân tại nhiều nước giàu có. Năm ngoái, giá nhà cũng gây bất ngờ khi phục hồi chỉ sau một thời gian ngắn. Hiện, thị trường cho thuê cũng đang nóng và số lượng nhà trống đã ở hoặc đang tiến gần đến mức thấp lịch sử ở nhiều quốc gia giàu có, trong khi giá thuê nhà tăng nhanh.

Theo nhà kinh tế Peter Tulip, trong những thập niên trước, chi phí nhà ở tăng cao đã được bù đắp bởi các khoản cho vay rẻ hơn. Nhưng giờ, lãi suất thế chấp cũng đã tăng lên, đồng nghĩa những người mua nhà trong tương lai có thể sẽ vay được ít hơn.

Lý do sau sự phục hồi bất ngờ của giá nhà

Giá nhà duy trì ở mức cao một phần do xu hướng toàn cầu, khi mọi người làm việc tại nhà nhiều hơn và theo đó đặt ra giá trị cao hơn cho không gian sống của họ. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách Australia đang ngày càng tập trung sự chú ý vào 3 yếu tố trong nước.

Thứ nhất là nhu cầu của người nước ngoài về nhà ở ở Úc đang lớn hơn bao giờ hết. Nếu chỉ tính 6 tháng đầu năm ngoái, số lượng nhập cư ròng là 500.000, hơn gấp đôi lượng nhập cư năm 2019. Đồng thời, khoảng 650.000 sinh viên quốc tế xem Úc là quê hương và tất cả đều cần một nơi nào đó để ở. Ngay cả những người nước ngoài không sống toàn thời gian ở Úc cũng có vẻ quan tâm đến thị trường nhà đất ở nước này. Và, những người mua như vậy chiếm 10% số nhà mới xây được bán trong quý III/2023.

Yếu tố thứ hai là chi phí vật liệu. Chỉ số giá sản xuất xây dựng đã tăng 30% kể từ đầu năm 2021. Ngoài việc khiến hoạt động xây nhà trở nên tốn kém hơn, điều này còn khiến Úc có ít nhà được xây dựng hơn. Hơn 1.500 công ty xây dựng đã phá sản trong năm tính đến tháng 6/2023, chủ yếu do chi phí vượt mức. Kết quả là nguồn cung nhà mới giảm và thậm chí còn gây áp lực tăng giá.

Tuy nhiên, ông Tulip cho rằng lực cản lớn nhất đối với việc xây dựng nhà và cũng yếu tố thứ ba khiến giá nhà tăng cao là các quy định về quy hoạch của chính quyền địa phương. Một ví dụ là Sydney - nơi có rất nhiều ngôi nhà phải đối mặt với các hạn chế trong việc phát triển. Trong khi đó, các quy định về quy hoạch làm tăng giá nhà lên cao hơn nhiều so với chi phí cơ bản cộng lại. Nghiên cứu của ông Tulip cho thấy, một lần nữa ở Sydney, mức tăng này lên tới 73%.

Hiện, liệu chính phủ có thể giải quyết vấn đề giá nhà hay không chưa có lời đáp rõ ràng. Chính phủ đã hứa sẽ giảm số lượng người nhập cư và sẽ tăng gấp ba lần mức phí mà người nước ngoài phải trả cho những ngôi nhà hiện có cũng như tăng thuế với các ngôi nhà bị bỏ trống. Mục tiêu quốc gia là xây dựng 1 triệu ngôi nhà trong 5 năm tới đã được nâng lên 1,2 triệu.

Đồng thời, có một số dấu hiệu cho thấy những hạn chế về quy hoạch đang được nới lỏng. Chính quyền bang New South Wales đang viết lại các quy tắc phân vùng để buộc các chính quyền địa phương chấp nhận mật độ nhà ở cao hơn. Những nỗ lực như vậy chắc chắn sẽ gây ra sự phản đối dữ dội. Nhưng có một điều chắc chắn là chúng rõ ràng sẽ không đến từ những người Úc đang phải định cư qua đêm trong những chiếc lều ven biển.

Khởi Vũ