10 dấu ấn nổi bật của ngành Giáo dục và Đào tạo TP.HCM trong năm 2023

1. Chuyển đổi số - nền tảng cơ bản đổi mới giáo dục

Năm 2023 đánh dấu những bước chuyển mạnh mẽ của ngành giáo dục TP.HCM trong chuyển đổi số giáo dục. Với việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu (CSDL) ngành, xác thực với CSDL dân cư quốc gia của Đề án 06 (Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”) đạt 90%, là nền tảng cơ bản cho các giải pháp chuyển đổi số khác.

Từ nền tảng chuyển đổi số đã thực hiện, ngành Giáo dục và Đào tạo đã áp dụng bản đồ GIS để thực hiện công tác tuyển sinh đầu cấp trên địa bàn TP, đây là một đổi mới quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyển sinh, công bằng, minh bạch, đảm bảo hiệu quả việc bố trí học sinh học ở các trường gần nhà, thuận tiện cho phụ huynh đưa đón; triển khai phương án dạy học trực tiếp kết hợp với trực tuyến cho các học sinh tại những nơi có điều kiện khó khăn, khắc phục tình trạng thiếu giáo viên giảng dạy các bộ môn Tin học, Ngoại ngữ, Âm nhạc, Mĩ thuật theo mô hình Lớp học số; đưa vào sử dụng hệ sinh thái giáo dục thông minh, thư viện thông minh, phòng thí nghiệm thực hành hiện đại (THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, THCS và THPT Đinh Thiện Lý), hệ thống quản lý học tập trực tuyến (LCMS, LMS, ..), xây dựng và phát triển học liệu số ở tất cả các môn học thuộc Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Toàn ngành Giáo dục và Đào tạo TP.HCM phấn đấu thực hiện công trình xây dựng 50 trường học số chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).

2. Nâng cao thể lực, tầm vóc giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện

Nhằm thực hiện hiệu quả Quyết định 641/QĐ-TTg của Chính phủ Phê duyệt Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 – 2030, đáp ứng mục tiêu theo Quyết định 1660/QĐ-TTg của Thủ tướng , Giáo dục mầm non TP đã đẩy mạnh các hoạt động xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, phòng chống dịch bệnh hiệu quả, đổi mới các bài tập vận động. Năm 2023, Sở Giáo dục và Đào tạo đã triển khai thành công sự kiện “Năng lượng mới - cả ngày vui" góp phần nâng cao tầm vóc Việt cho trẻ ngay từ giai đoạn đầu đời. Sự kiện đã có sức lan tỏa sâu rộng: 100% các cơ sở giáo dục mầm non tổ chức cho trẻ tham gia từ cấp cơ sở đến quận, huyện. Việc đổi mới các hoạt động giáo dục hướng đến phát triển thể chất để trẻ có thể lực tốt, năng lượng tích cực, là mục tiêu khi xây dựng chương trình giáo dục mầm non mới hướng đến rèn luyện thể chất góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực trẻ một cách toàn diện.

3. Đổi mới dạy học trong triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018

Việc triển khai CT GDPT 2018 đã được Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các đơn vị thực hiện một cách nghiêm túc, chú trọng thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học. Giáo dục Tiểu học đã chủ động đổi mới phương pháp dạy học lịch sử thông qua các hoạt động phong phú, đa dạng như: tổ chức Hội thi nhạc kịch lịch sử bằng tiếng Anh lần lượt từ cấp trường, cấp quận huyện đến cấp thành phố, đây là sân chơi giúp các em học sinh có khả năng giới thiệu về lịch sử Việt Nam và lịch sử TP.HCM bằng tiếng Anh khi giao lưu và giao tiếp với học sinh và khách quốc tế và Ngày hội “Em yêu sử Việt” tại trường với các trò chơi, múa dân vũ, xem các phim lịch sử, phim hoạt hình về lịch sử Việt Nam, các hoạt động đố vui...giúp học sinh tiếp thu kiến thức lịch sử một cách nhẹ nhàng, vui tươi.

4. 100% học sinh THCS được hỗ trợ học phí

TP.HCM là 1 trong các địa phương đi đầu trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội nhằm chia sẻ khó khăn, giảm bớt gánh nặng tài chính đối với cha mẹ học sinh, học sinh và người học trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, góp phần khuyến khích và tạo điều kiện “Đảm bảo không để một học sinh nào nghỉ bỏ học vì điều kiện kinh tế không có khả năng đóng học phí” tạo được đồng thuận cao trong xã hội.

Ngành Giáo dục và Đào tạo TP triển khai thực hiện Nghị quyết số 36/2023/NQ-HĐND của HĐND TP.HCM về chính sách đặc thù hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh phổ thông công lập, ngoài công lập và học viên giáo dục thường xuyên trên địa bàn TP.HCM trong năm học 2023 – 2024. Trên cơ sở vận dụng chính sách hỗ trợ học phí theo Nghị quyết số 17/2022/NQ-HĐND ngày 11/10/2022 của HĐND TP đã thực hiện cho năm học 2022 – 2023, Nghị quyết số 36/2023/NQ-HĐND đã có đột phá mới: áp dụng sớm 02 năm so với lộ trình miễn học phí đối với học sinh trung học cơ sở quy định tại khoản 9 Điều 15 Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27 tháng 8 năm 2021 của Chính phủ: “9. Học sinh trung học cơ sở không thuộc đối tượng quy định tại khoản 8 Điều này được miễn học phí từ năm học 2025 - 2026 (được hưởng từ ngày 01 tháng 9 năm 2025)”.

Kinh phí thực hiện miễn học phí cho học sinh trung học cơ sở là 1.114 tỷ đồng (Công lập: 1.053 tỷ đồng, Ngoài công lập: 61 tỷ đồng).

5. Thực hiện trường học hạnh phúc trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn TP.HCM

TP.HCM là một trong những đơn vị đầu tiên trên cả nước triển khai thực hiện bộ tiêu chí Trường học hạnh phúc tại 100% cơ sở giáo dục trên địa bàn. Bộ tiêu chí xây dựng Trường học hạnh phúc với 18 tiêu chí được chia làm 03 nhóm tiêu chuẩn: về Con người, về Dạy học và hoạt động giáo dục, về Môi trường; dựa trên nguyên lí trải nghiệm hạnh phúc của con người: Kết nối với bản thân - Kết nối với người khác - Kết nối với thế giới tự nhiên. Mục tiêu hướng tới là góp phần xây dựng hình ảnh con người TP.HCM “Sống tử tế, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo”, hình thành mối quan hệ tốt đẹp trong mỗi nhà trường, là nơi hình thành tình yêu thương giữa các nhà giáo, giữa thầy và trò, giữa học sinh với nhau được trân trọng và bồi đắp, tạo môi trường giáo dục thân thiện, học tập tích cực.

Việc thực hiện xây dựng Trường học hạnh phúc hiện nay rất được phụ huynh, học sinh và đội ngũ giáo viên, nhân viên nhà trường ủng hộ. Góp phần tạo động lực, niềm vui, hạnh phúc trong công tác giáo dục và đào tạo để mỗi nhà trường thực hiện nhiệm vụ đổi mới và phát triển giáo dục.

6. Ngành Giáo dục và Đào tạo đồng hành cùng doanh nghiệp

Nhằm thực hiện hiệu quả công tác cải cách hành chính năm 2023 gắn với Chủ đề năm của TP “Nâng cao chất lượng hoạt động công vụ, đẩy mạnh cải cách hành chính và hoàn thiện môi trường đầu tư”, ngành Giáo dục TP đã triển khai nhiều giải pháp đồng hành cùng doanh nghiệp và lần đầu tiên Ngành giáo dục tổ chức Hội nghị đối thoại cùng Doanh nghiệp tham gia lĩnh vực giáo dục đào tạo nhằm lắng nghe doanh nghiệp trình bày những vấn đề đang gặp khó khăn, đang còn thắc mắc cần giải đáp.

108 doanh nghiệp tham gia và đăng ký đối thoại tại hội nghị. Các doanh nghiệp mạnh dạn chia sẻ những khó khăn vướng mắc về đất đai, đội ngũ, cơ sở vật chất, sử dụng lao động người nước ngoài, chuyên môn trong giảng dạy, thực hiện chế độ chính sách…. Hội nghị được đánh giá là một trong những giải pháp đồng hành cùng doanh nghiệp mà ngành giáo dục đào tạo đã thực hiện rất thành công bên cạnh các giải pháp khác như: Mở kênh hỏi đáp sau Hội nghị đối thoại trên website Sở Giáo dục và Đào tạo ; mở kênh tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật dành cho doanh nghiệp đầu tư giáo dục; hướng dẫn, tập huấn đầy đủ các quy định hiện hành tạo sự yên tâm đầu tư cho giáo dục của các doanh nghiệp.

7. Xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh trong các cơ sở giáo dục

Năm 2023, ngành Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đã triển khai thực hiện xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn TP với nhiều kết quả tích cực. Đây là một dấu ấn quan trọng trong công tác giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, bồi dưỡng nhân cách, lối sống cho học sinh, sinh viên TP.

100% cơ sở giáo dục trên địa bàn TP đã xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh một cách trang trọng, khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế cả về văn hóa vật thể, phi vật thể, trên không gian mạng, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quá trình thực hiện.

Toàn TP có hơn 1.418 mô hình, công trình vật thể trưng bày tại trường học. Các cơ sở giáo dục vận dụng không gian văn hóa Hồ Chí Minh làm không gian giảng dạy và học tập đối với các bộ môn Lịch sử, Ngữ văn, Giáo dục địa phương, Giáo dục công dân; tổ chức hoạt động học tập, sinh hoạt, trải nghiệm về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho đoàn viên, thanh niên trong trường học; hình thành không gian mở để mọi người cùng tìm hiểu thêm về Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua đó đã góp phần giáo dục cho học sinh, sinh viên Thành phố truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, bồi dưỡng nhân cách, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, khát vọng cống hiến, làm người tử tế, có tri thức, góp phần quan trọng trong việc hình thành các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

8. Tuyển dụng viên chức, thu hút nhân tài

TP.HCM đặc biệt quan tâm công tác thu hút nhân tài, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần quan trọng vào việc định hình và thúc đẩy sự phát triển của TP trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng. Trên tinh thần đó, Sở Giáo dục và Đào tạo đã đã tổ chức thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý nhằm tìm kiếm nguồn cán bộ quản lý chất lượng cho cơ sở giáo dục trong năm học 2023 – 2024; đồng thời triển khai tuyển dụng viên chức viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo quy định hiện hành. Qua đó, khuyến khích được sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc tham gia tuyển dụng với chế độ đãi ngộ, phụ cấp tăng thêm bằng 100% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng.

Sở Giáo dục và Đào tạo là một trong những đơn vị của TP tiên phong trong công tác tuyển dụng viên chức từ nguồn sinh viên xuất sắc và cán bộ khoa học trẻ, góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục chung của TP.

9. Xã hội học tập

Trong năm 2023, UBND TP ban hành Kế hoạch về triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 - 2030” năm 2023 trên địa bàn TP và Quyết định 2914/QĐ-UBND về quy định tạm thời chuẩn phổ cập bậc trung học trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2023 – 2030, tổ chức triển khai đến Ban chỉ đạo các quận huyện và TP. Thủ Đức thực hiện; Sở Giáo dục và Đào tạo đã hoàn thành xây dựng và sử dụng hệ thống dữ liệu dùng chung cho toàn Thành phố phục vụ công tác Phổ cập giáo dục – Xóa mù chữ.

Kết quả đạt được:
- 100% đạt chuẩn phổ cập trẻ em 5 tuổi
- 100% đạt chuẩn phổ cập bậc tiểu học mức độ 3
- 100% đạt chuẩn phổ cập bậc trung học cơ sở mức độ 2 (81,8% đạt mức độ 3)
- 100% đạt chuẩn phổ cập bậc trung học
- 100% đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2

Với chủ đề của Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2023 “Xây dựng năng lực tự học trong kỷ nguyên số”, sự kiện khai mạc do Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì tổ chức vào tháng 10 năm 2023 đã lan tỏa đến các cấp chính quyền, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể và các cấp học của TP, đẩy mạnh phong trào chuyển đổi số, nâng cao vai trò tự học của mỗi người dân thành phố, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức về ý nghĩa của việc học tập suốt đời.
Hồ sơ đăng ký TP.HCM trở thành thành viên Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu của UNESCO đã được UNESCO Việt Nam thông qua và gửi đến Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO).

10. Hội đồng hiệu trưởng các trường đại học trên địa bàn TP.HCM

Hội đồng Hiệu trưởng các Trường Đại học trên địa bàn TP.HCM là tổ chức đặc thù cấp tỉnh được thành lập đầu tiên tại TP.HCM so với cả nước, có chức năng giúp UBND TP triển khai thực hiện một số nội dung nhiệm vụ về việc nâng cao chất lượng giáo dục đại học trên địa bàn TP, cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao; trong đó, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật, cán bộ quản lý ngành, lĩnh vực theo định hướng phát triển của TP trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, tài chính, ngân hàng, khoa học và giáo dục lớn cho cả nước và khu vực, từng bước tham gia thị trường lao động kỹ thuật cao trong khu vực ASEAN và quốc tế.

Phát huy thành tựu đạt được của Hội đồng Hiệu trưởng TP và tạo điều kiện để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho thành phố, trong năm 2023, Hội đồng Hiệu trưởng TP được kiện toàn và mở rộng thành viên tham gia là các trường thành viên thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM và các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Công an, đồng thời đẩy mạnh Đề án tổng thể đào tạo nhân lực trình độ quốc tế giai đoạn 2020 – 2035 và Đại học chia sẻ. Các Trường Đại học thành viên Hội đồng Hiệu trưởng TP đã tổ chức nhiều hội thảo khoa học cấp Thành phố và quốc tế, khai thác góc nhìn học thuật của các nhà khoa học đối với các vấn đề thực tiễn của TP, làm cơ sở để TP.HCM nghiên cứu, ban hành các chiến lược xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội.

Thanh An