Mang án tử tù vẫn không từ bỏ…

Bước ngoặt cuộc đời

Năm 1995, Lê Minh Hải thành lập Công ty TNHH Dolphin Vũng Tàu và bị bắt vì bán đất cho Phạm Huy Phước trong vụ án Tamexco và cũng là người đầu tiên tại Việt Nam bị kết án tử vì kinh tế.

Gặp ông vào một buổi trưa vội giữa tháng 7/2023, ông nói: “Cuộc đời tôi có nhiều sự kiện trùng hợp. Ví dụ, đúng ngày thứ sáu 13/10/1995, tôi bị bắt. Theo quan niệm của người phương Tây, thứ sáu lại trùng với ngày 13 là ngày đen tối và cũng đúng ngày 13/10 hiện nay, doanh nhân Việt Nam được tôn vinh”.

Đã 18 năm trôi qua kể từ lúc được tự do, nhưng mỗi lần nghe thấy tiếng xích sắt loảng xoảng, ông vẫn toát mồ hôi. Ông nói: “Thời gian ở tù tôi sụt 15kg, tinh thần khủng hoảng, thể lực sa sút, hàng tháng dài thức trắng đêm, tóc bạc trắng và rụng mất 4 cái răng”.

Thế nhưng, những ngày ở tù cũng là lúc cho ông ngẫm lại nhiều thứ. Nghĩ sự đời, nghĩ lại mình, nghĩ những người hại mình và những người yêu thương, họ đã lên tận trại giam thăm, kể cho ông nghe những đoạn văn vừa viết, hay hát cho ông nghe những bài hát vừa được sáng tác để động viên tinh thần.

Những ngày trong tù cũng giúp ông ngộ ra: cuộc sống thật quý giá và ngoài kia, bầu trời vẫn rộng mở, mây vẫn xanh, nắng vẫn ấm và vẫn còn những ánh mắt, vòng tay người thân đang dang rộng, hy vọng ngày nào đó ông sẽ trở về. “Vì thế, dẫu ngày mai có chết thì hôm nay vẫn phải sống xứng đáng với tình yêu thương và hy sinh của những người ruột thịt”, ông tự nhủ.

Những ngày ở tù, ông làm việc rất cật lực, động lực khi đó chỉ là mong được chuộc lỗi với gia đình, để lòng vơi xót xa khi nghĩ đến bố - người anh hùng lao động đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phải làm đơn xin chết thay cho con. Vợ ông - một người tri thức biết ba tiếng ngoại ngữ cũng phải bỏ bục giảng đại học sư phạm vì hổ thẹn. Con trai mới 8 tuổi cũng bị bạn bè xa lánh, dè bỉu vì “có cha là tử tội”. Suốt 10 năm trong trại giam Xuân Lộc, có đến 11 tháng con trai ông vào trại ở chung để động viên. Chính điều đó đã cho ông thêm sức mạnh và động lực sống.

Những năm tháng lao động cật lực trong tù, ông đã nuôi hơn 50 con đà điểu và được phát triển thành trang trại nhỏ ở Xuân Lộc. Nuôi cá khoán mỗi năm 2 tấn và tham gia cải tạo hơn 200ha đất rừng ở Trà Tàu, cày hơn 1.000ha đất để trồng cây cho trại.

Khi hỏi ông về vụ án Tamexco, ông vẫn cho rằng mình bị oan đến…hơn 90% vì thời điểm đó, cơ chế nó thế. Khi làm kinh doanh mà chưa có Luật Doanh nghiệp, Luật Đất đai… “Nếu ngày hôm nay thì sai phạm của tôi đã khác, nhiều nhất cũng chỉ chịu tù không quá 3 năm”.

10 năm trong tù, những tưởng ông không còn “lửa” để đi tiếp con đường kinh doanh. Thế nhưng, quyết tâm phải tìm lại danh dự, sự nghiệp và những gì đã mất nên sau khi ra tù, như một kẻ lữ hành đơn độc, ông lại lặng lẽ khoác ba lô đến những miền đất xa xôi để tiếp tục nghiệp làm kinh doanh.

Ông tâm sự: “Khi tôi ra tù, nhiều người đến chia vui, nhiều bữa nhậu triền miên nhưng chỉ có thế. Bởi khi đó, kỳ thị của xã hội với những người bị tù còn quá lớn nên không ai dám bàn chuyện hợp tác làm ăn, cả ngân hàng cũng… đóng cửa”.

Tiếp tục hành trình

Làm lại sự nghiệp, ông Hải ví mình như một “con sói đầu đàn” đơn độc, không có tiền, không ai theo và cũng không có người giỏi đồng hành.

Ở tuổi ngoài 60, có nhiều thứ không bằng như trước nhưng cũng có nhiều điểm mạnh, đó là động lực, là ý chí, là những bài học xương máu đã rút tỉa và trải nghiệm.

Ông tâm sự: “Ngày ra tù, cứ nghĩ sự kiên trì, ý chí sẽ giúp mình làm lại chỉ sau ba năm. Nhưng mọi thứ không như mình nghĩ. Tôi học theo các nhân vật nổi tiếng trong lịch sử như Lưu Bang, Khương Tử Nha, Lã Bất Vi, Tào Tháo, Hàn Tín… Tựu lại tính cách, mưu lược, sự tài trí, khôn ngoan… của họ, tôi ngộ ra đây cũng chính là bí quyết thành công mà một người làm kinh doanh cần học.

Với thực lực và hoàn cảnh của mình, tôi học theo Tào Tháo - dù nắm trong tay quyền lực nhưng không lên ngôi Hoàng đế, biết cương, nhu đúng lúc, biết dụng người phò tá để dựa vào đó đi khắp nơi chiêu mộ nhân tài và tôi cũng đang đi trên con đường làm người kết nối, đưa dự án và tìm người thực hiện”.

Một buổi sáng, ông gọi điện thoại báo tin: Ngày 14/7/2023, đoàn chuyên gia cao cấp đến từ Israel, đại diện Tập đoàn Shizim đã ký kết hợp đồng nguyên tắc với Công ty TNHH Dolphin Vũng Tàu (do ông làm chủ đầu tư) để hợp tác và xúc tiến đầu tư vào dự án thành phố biển quốc tế Vũng Tàu. Dự án cũng được Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nga và Tổ chức Y tế Hadassah Israel đầu tư.

Sau 18 năm được tự do, dù ở tuổi 72, mái tóc bạc trắng nhưng phong cách của ông vẫn khỏe khoắn và ánh mắt vẫn sáng lên khi nói về những dự án đang ấp ủ.

Ông nói, làm kinh doanh phải có tầm nhìn đến 20 năm và hơn nữa. Có những dự án cách đây gần 20 năm tôi đã tính toán thực hiện, nhưng đến nay cũng chưa ai làm như dự án khảo sát Việt Nam có san hô đỏ.

Ông đang có 17 dự án ấp ủ thực hiện, mọi người nói ông hoang tưởng nhưng ông nói: “Kệ, ai nói gì cứ nói. Tôi vẫn không từ bỏ”. Và ông vui khi được nhà sử học Dương Trung Quốc “bình chọn” là “một trong 5 thằng khùng đáng yêu nhất Việt Nam”.

Hiện ông đang đi kết nối các dự án xây dựng bến cảng cho du thuyền ở Vũng Tàu, mua tàu ngầm để khai thác san hô đỏ và trục vớt tàu đắm ở vùng biển Việt Nam. Tham gia 11 dự án xây dựng nhà máy đóng tàu và chế tạo mô đun giàn khoan, thăm dò dầu khí, khu vui chơi giải trí Bãi Trước (Vũng Tàu), dự án khu đô thị sinh thái thành phố Vũng Tàu, trang trại nuôi cá tầm tại Myanmar và ở nhiều nơi trong nước. Tất cả dự án này, ông đều làm cùng với những người thuộc Liên Xô cũ.

Ông nói: “Tôi lấy hình ảnh con chim đại bàng để vươn lên sống và làm việc. Bởi tuổi thọ của đại bàng chỉ 30 năm, nếu muốn sống đến 70 năm, nó phải trải qua hành trình mài mỏ, thay lông… rất đau đớn. Và tôi cũng vậy, dù cuộc đời còn phải đau đớn đến đâu, mục đích sống trong phần đời còn lại, tôi phải để lại một cái gì đó có giá trị cho đời”.

“

Bí quyết: Tôi học theo Tào Tháo - dù nắm trong tay quyền lực nhưng không lên ngôi Hoàng đế, biết cương, nhu đúng lúc, biết dụng người phò tá để dựa vào đó đi khắp nơi chiêu mộ nhân tài và tôi cũng đang làm người kết nối, đưa dự án và tìm người thực hiện.

Bài học rút ra: Cẩn trọng hơn - Nên đặt niềm tin đúng chỗ.

Ông Lê Minh Hải - Tổng giám đốc Công ty TNHH Dolphin Vũng Tàu

Lữ Ý Nhi