Doanh nghiệp F&B ứng dụng công nghệ bán hàng trực tuyến nhưng chưa đủ

Ngành F&B đã có sự dịch chuyển khá rõ ngay sau đợt sóng Covid-19 thứ nhất. Trước đại dịch, các cửa hàng thường được mở ở vị trí đẹp, diện tích lớn nhằm gia tăng trải nghiệm người dùng ngay tại cửa hàng. Tuy nhiên sau tháng 4/2020, thị trường nổi lên xu hướng mở các cửa hàng có quy mô nhỏ hơn với thiết kế hiện đại, bắt đầu xuất hiện các  kiosk, thậm chí xe đẩy ở nhiều nơi.

Những cái tên khá nổi trong ngành F&B như Soya Garden, Phúc Long, The Coffee House hay Cà Phê Ông Bầu đã lựa chọn giảm diện tích, tăng số lượng theo phương châm mà giới kinh doanh vẫn thường đùa nhau là “khách ở đâu thì tìm đến đó” để gia tăng sự hiện diện thay vì tập trung nguồn lực vào một vị trí đẹp và chờ khách đến như trước đây.

Xu hướng này càng được đẩy mạnh qua ba đợt dịch tiếp theo, đặc biệt trong đợt dịch thứ tư khi diễn biến dịch ở TP. HCM rất căng thẳng và phức tạp. Chính điều này đã tác động rất lớn đến hành vi của người tiêu dùng và các merchant (người kinh doanh F&B).

Trong các khảo sát nhanh của iPOS.vn ở một số khu vực cho thấy, có khoảng 60% lượng merchant quyết định đóng cửa. Tuy nhiên, số còn lại vẫn tìm cách làm mới để khai thác nhu cầu của khách hàng. Nổi bật trong đó là việc đưa sản phẩm lên các kênh online thông qua bên thứ ba như GrabFood, ShopeeFood và cả các kênh tự xây để tiếp cận khách hàng ở gần thông qua nền tảng iPOS WebOrder mà iPOS.vn cung cấp miễn phí ngay từ đầu tháng 10 năm nay.

Để có thể xoay chuyển tình hình trong một thời gian ngắn, nhiều DN đã tìm cách hợp tác với bên thứ ba nhưng ông Trương Văn Trực-Giám đốc chi nhánh TP. HCM của iPOS.vn cho rằng, việc hợp tác với bên thứ ba là cách làm dễ nhất nhưng merchant phải chấp nhận trả chiết khấu khá cao. Xu hướng lên online được đẩy mạnh khiến kênh này bị bão hoà, đơn hàng không ổn định. Các chuỗi nổi tiếng nắm nhiều ưu thế hơn trong khi các bên không có tên tuổi như bị chìm trong biển nước bao la.

Ông Trương Văn Trực phát biểu  tại một hội thảo ứng dụng công nghệ trong bán hàng online

Nhiều merchant lúc này kiếm thêm nguồn thu bằng cách nhận đơn qua điện thoại, tin nhắn…thay vì chỉ tập trung bán qua các ứng dụng. Lợi thế của cách làm này là không mất chi phí chiết khấu lại khai thác được khách hàng trung thành – từ khoá quan trọng của kinh doanh F&B. Tuy nhiên, cách làm này còn khá truyền thống, mất thời gian và công sức, lại dễ phát sinh nhiều vấn đề vì mỗi khách có những nhu cầu đặc biệt khác nhau.  Thực tế khi  triển khai iPOS WebOrder, ông Trực nhận ra rằng, trong bán hàng online, có ba bài toán quan trọng cần giải quyết: trải nghiệm người dùng đồng bộ và xuyên suốt ở tất cả các kênh, vận hành dễ dàng chỉ trong một vài thao tác đơn giản, kiểm soát và tối ưu được chi phí.

Vì thế, ông Trực cho rằng: 'Muốn thành công, người kinh doanh F&B phải chủ động trong việc làm tiếp thị để không bị “chìm” khi bán qua bên thứ ba, đồng thời, tiếp cận được đối tượng mục tiêu ở khu vực lân cận khi kinh doanh qua nền tảng tự xây. Khách trong khu vực tìm đến 1-2 lần sẽ trở thành khách quen.

Đó còn là yêu cầu chủ động trong việc nâng cao năng lực bán hàng online. Ông Trực ví dụ: 'Tôi rất thích ăn bún bò huế của một hàng trong xóm nhưng một lần đặt hàng online, thứ tôi nhận được là một gói bún, nước, thịt… trộn lẫn khiến tôi không còn muốn ăn nữa. Như thế, người bán hàng phải chủ động nghiên cứu, lựa chọn đưa lên online các sản phẩm có thể mang đi, học cách đóng gói, tăng trải nghiệm khách hàng khi đặt hàng online.

Bên cạnh đó, doanh cũng cần chủ động trong việc nắm bắt xu hướng thị trường và học hỏi từ những bài học, mô hình thành công và cả thất bại. Hiện nay tại Việt Nam, xu hướng sử dụng hoá đơn điện tử trước mắt sẽ chưa bùng nổ nhưng cũng sẽ được hình thành và trở nên phổ biến trong tương lai.

Cùng với đó, việc đưa công nghệ vào vận hành, giảm bớt nhân sự sẽ được áp dụng rộng rãi hơn vì có thể tiết giảm chi phí, tạo mô hình tinh gọn và hiện đại, tạo sự đồng nhất trong trải nghiệm khách hàng. Những điều này sẽ giúp các merchant thích nghi nhanh chóng với sự biến động của thị trường trong bối cảnh VUCA.

Tuy nhiên, vẫn phải nhấn mạnh, trong bán hàng online, công cụ là điều quan trọng nhưng không phải là câu thần chú hô lên sẽ thành công. Bên cạnh công cụ, năng lực và sự chủ động là điều không kém phần quan trọng.

Đặng Hoa