Nỗi khổ của “ PR agency”

Thị trường và khách hàng làm cho các “PR agency” bị stress. Nhưng dù sao, đó là những vấn đề thuộc dạng khách quan. Còn một vấn đề lớn khác thuộc về nội tại, mang tính sống còn khiến nhiều đơn vị thực sự “điên đầu”. Đó là cơn khát nhân lực.

Khổ vì “khát” nhân lực

PR là một trong những ngành “nóng” nhất về cầu nhân lực. Càng ngày càng “nóng”. Đây cũng là ngành mà nhân sự biến động khôn lường, vào - ra, luân chuyển giữa các công ty với tốc độ chóng mặt. Mà trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ như PR, con “người là yếu tố quyết định mọi thứ” theo nghĩa rõ nhất của cụm từ này. Vì vậy, giám đốc của một “PR agency” đã nửa đùa nửa thật: “Muốn nói chuyện vui với tôi thì làm ơn đừng đụng tới vấn đề này. Tôi đang “bi kịch” lắm!”.

Ngoài tình hình chung là khủng hoảng thiếu, nguồn nhân lực cho PR tại VN chưa được đào tạo chuyên nghiệp, thì áp lực rất lớn và yêu cầu đặc thù của công việc khiến các “PR agency” rất khó tuyển người và rất dễ bị mất người. Hãy thử xem áp lực ấy như thế nào!
Khi làm cho “PR agency”, nhân viên hầu như sẽ gánh áp lực gấp nhiều lần, từ nhiều phía hơn so với làm công việc PR cho các công ty (người trong nghề thường gọi là client).

Trong nhiều trường hợp, nếu như ở cương vị là người của client, PR được quyền yêu cầu, đòi hỏi, kiểm soát và nghiệm thu kết quả của một chiến dịch PR theo mong muốn chủ quan của mình, thì trên cương vị là người của agency, PR vừa phải sáng tạo sao cho có những ý tưởng xuất sắc, thuyết phục được khách hàng, rồi sau đó là một quá trình triển khai đầy hồi hộp.

Phần quan trọng nhất, hồi hộp nhất của một chiến dịch PR là mối quan hệ với báo chí. Số lượng, nội dung tin, bài trên các báo ra sao, hiệu ứng tác động đến công chúng như thế nào, các bài quảng cáo và bài PR làm sao để dung hòa cả nhu cầu của phía client và khả năng chấp nhận của phía báo chí... là những thách thức vô cùng lớn.

Thứ hai là thời gian dành cho công việc. Với hầu hết nhân viên các “PR agency”, đặc biệt là trong giai đoạn cao điểm của các chiến dịch, phải làm việc bất kể thời gian, khuya sớm, lễ Tết, thứ Bảy, Chủ nhật là chuyện bình thường, nếu không phải đến văn phòng thì vẫn phải chạy đôn đáo nhiều nơi để công việc chạy đúng kế hoạch.

Trong sự bận rộn đó còn có cả sự thúc giục, bắt bẻ, thay đổi bất thình lình của khách hàng hoặc những yêu cầu cấp bách từ phía báo chí, các cơ quan quản lý... Thời gian làm việc và “vòng xoáy” của công việc chính là nỗi sợ hãi khiến nhiều nhân viên của “PR agency” phải bỏ chạy.

Thứ ba, yêu cầu kỹ năng và kiến thức tại các “PR agency” khá khắc nghiệt. Ngoài kiến thức về lĩnh vực PR mà rất ít người đáp ứng được, nhân viên của “PR agency” còn đòi hỏi phải có kỹ năng viết và giao tiếp cực tốt, tiếng Anh, khả năng lập kế hoạch, thuyết trình...

Diễm Hà, người của Công ty TQPR, đang kiêm nhiệm vai trò phiên dịch cho các phóng viên VN trong cuộc phỏng vấn tỷ phú Sheldon Adelson tại Macau. Cô là người phụ trách toàn bộ chuyến đi này với nhiều vai trò khác nhau

Tùy mô hình tổ chức, có agency chia công việc theo từng lĩnh vực như lập kế hoạch, phát triển khách hàng, quan hệ báo chí... để tuyển nhân viên với từng yêu cầu riêng, song hầu hết, các “PR agency” thường yêu cầu sự đa năng, thậm chí nhân viên của họ còn có thể phải làm phiên dịch hoặc viết bài PR, quảng cáo.

Thứ tư, tuy áp lực rất nhiều như thế, song trong nhiều trường hợp, thu nhập khi làm việc tại agency không cao bằng làm việc cho client. Trong nhu cầu phát triển thương hiệu và quảng bá rất sôi động như hiện nay, các client rất chịu chi để thu hút nhân viên PR giỏi. Những người đã qua “lò luyện” tại các agency càng được các client ưu ái. Do vậy, nhiều nhân viên của agency đã chuyển sang làm việc cho client để được nhẹ nhàng hơn với mức lương cao hơn (ít ra là so với áp lực công việc)...

Ngoài ra, còn một bộ phận không nhỏ người giỏi bỏ ra mở công ty riêng sau một thời gian làm cho agency, rồi các agency “hút” người của nhau... Thế nên, vấn đề nhân lực với nhiều agency thật sự là “bi kịch”.

Thời gian qua, thị trường dịch vụ PR tại TP.HCM chứng kiến khá nhiều sự thăng trầm của các agency. Nhiều tên tuổi “sừng sỏ” trước đây giờ đã trầm lắng, mất “phong độ” vì bị mất người và không có đội ngũ kế thừa. Song song đó là sự “lên ngôi” của một số gương mặt mới bởi họ may mắn có trong tay một đội ngũ “biết làm PR”.

Trước tình hình đó, các agency thường chấp nhận tuyển nhân sự dưới chuẩn yêu cầu. Họ đón nhận nguồn nhân sự trẻ, những người có tố chất đáp ứng được công việc này rồi cố gắng đào tạo, dạy nghề từ từ. Thời gian qua, cũng có một số agency chịu khó tuyển người từ nguồn du học sinh hoặc Việt kiều, đã học về ngành PR hoặc truyền thông chuyên nghiệp từ nước ngoài.

Tuy nhiên, giải pháp này chưa chứng tỏ được hiệu ứng rõ rệt bởi thị trường PR tại VN rất khác biệt mà những kiến thức bài bản từ trường lớp phương Tây chưa “chạm” tới được. Gần đây, một số trung tâm đào tạo PR được mở ra, nhanh chóng thu hút đông đảo học viên, song nguồn đào tạo này vẫn chưa tác động mấy đến khả năng “giảm nhiệt” thị trường nhân lực bởi vẫn còn khá “mỏng” cả số lượng và chất lượng đào tạo so với nhu cầu. Vì vậy mà, nhân sự cho “PR agency” thực sự vẫn là chuyện khó!

P.TR.NGỌC HUY