Mệt mỏi sau chuyến bay xa? Jet lag là gì?

Jet lag là sự mệt mỏi xảy ra sau một chuyến bay dài xuyên qua nhiều vĩ tuyến theo hướng từ Đông sang Tây hoặc từ Tây sang Đông. Sự xáo trộn này xảy ra đối với đồng hồ sinh học của cơ thể và mức độ hồi phục là khoảng một ngày với hành trình Đông - Tây và khoảng một ngày rưỡi với hành trình Tây - Đông.

Nguyên nhân dẫn đến jet lag là sự xáo trộn nhịp sống của cơ thể bởi sự tương phản giữa ngày, đêm của nơi khởi hành và điểm đến theo một hành trình bay qua nhiều múi giờ. Cơ thể đang quen với thời gian ăn uống, ngủ nghỉ... của nơi khởi hành, không thể phút chốc thích nghi được với thời gian của điểm đến.

Thời gian thích nghi và tự điều chỉnh còn tùy thuộc vào từng cá nhân, ở một số người đòi hỏi phải mất nhiều ngày, tuy nhiên, cũng có một số người chỉ mất khoảng một ngày.

Jet lag không hẳn xảy ra với độ dài của chuyến bay mà chủ yếu là do hướng bay xuyên qua các vĩ tuyến và đặc biệt là bay từ Đông sang Tây. Một chuyến bay 10 tiếng từ châu Âu sang Nam Phi (Bắc xuống Nam, Tây sang Đông) không gây ra jet lag.

Tuy nhiên, một chuyến bay 5 tiếng từ bờ Đông sang bờ Tây nước Mỹ có khả năng sẽ gây ra hiện tương jet lag nơi người có cơ địa “yếu”.

Bảng phân tích sau cho thấy rõ hơn về sự chênh lệch trong hành trình từ London sang Los Angeles ngày 29/1/2009 (chênh lệch thời gian là 8 tiếng).

Nếu tính theo giờ khởi hành, hành khách đã trải qua một đêm trên máy bay và lên giường ngủ vào lúc 6 giờ sáng ngày hôm sau do tương ứng với giờ địa phương nơi đến là 10 giờ tối.

Những hiện tượng mệt mỏi do jet lag gây ra thường là:

- Ăn không ngon, chán ăn

- Buồn nôn, chóng mặt

- Rối loạn tiêu hóa

- Nhức đầu, viêm xoang

- Mệt mỏi, uể oải, giấc ngủ bị gián đoạn hoặc mất ngủ

- Mất phương hướng, tình trạng bị say, lảo đảo

- Dễ cáu kỉnh, mất bình tĩnh

- Suy nhược nhẹ

(Kỳ sau: Giải tỏa jet lag)

DNSG