Lá lốt mà nấu canh cà...
Luyện tập - Ngày đăng : 08:34, 15/07/2008
Lá lốt có tên khoa học là Piper Lolot, thuộc họ hồ tiêu, là loại cây mọc hoang, sau được nhân dân ta trồng bằng cách giâm cành nơi ẩm ướt, dọc bờ mương, để lấy lá làm rau ăn, làm gia vị và làm thuốc.
Trách người quân tử vô tâm
Trầu têm lá lốt cũng cầm mà ăn
Theo Đông y, lá lốt có vị cay tính ấm, được nhân dân ta dùng cây, rễ, lá và bông để chữa bệnh phong tê, thấp khớp, tay chân lạnh, đau lưng, mỏi gối, rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, nôn mửa, tiêu chảy do phong hàn... Có thể dùng tươi hay khô dưới dạng thuốc sắc. Danh y Hải Thượng Lãn Ông có bài thuốc chữa nhọt vỡ mủ lâu ngày không liền miệng rất công hiệu: lấy lớp vỏ trong của cây chanh phơi khô, đâm nhỏ thành bột mịn rồi rắc vào vết thương.
Sau đó lấy mỗi thứ một nắm nhỏ các loại lá lốt, lá thanh yên, lá chanh, lá ráy, tía đâm nát đắp lên vết thương rồi băng lại; mỗi ngày đêm thay thuốc một lần. Ngoài ra, lá lốt phối hợp với quả cà dại hoa trắng, đâm nát, lấy nước bôi trị ong vò vẽ chích; lá lốt vò với lá khế và lá đậu ván trắng, lấy nước uống trị say nấm độc, rắn cắn; hoặc sắc uống với cà gai leo, rễ mỏ quạ, rễ gai tầm xoọng, lá đa lông, mã đề để trị phù thũng.
Trong lá lốt có tinh dầu, nên có mùi khó chịu nhưng khi nấu chín sẽ có mùi thơm dịu. Canh lá lốt nấu với các loại cá thịt là món ăn phổ biến của nhân dân ta. Canh lá lốt rất thích hợp cho mùa lạnh; nhờ ăn canh lá lốt, mà người dân quê bớt được cảm giác nặng nề mỗi sáng thức dậy, lao động chân tay trở nên nhanh nhẹn hơn.
Ở Huế, các bà nội trợ nấu món canh cá tràu (cá lóc) luôn có lá lốt thái mỏng kèm theo. Món thịt bò xào mà thiếu lá lốt thì mất đi hương vị đậm đà. Còn ở Nam bộ, món lươn cuốn lá lốt, thịt bò nướng lá lốt là món ăn thơm ngon, béo ngậy mang hương vị đặc trưng của vùng quê sông nước. Món thịt bò cuốn lá lốt nướng với mỡ chài là món ăn mà nhiều người Sài Gòn khó cầm lòng được mỗi khi có dịp đi qua đường Tôn Đức Thắng, quận 1.
Lá lốt dùng chế biến món nào cũng ngon: luộc chấm với nước mắm tỏi, gừng; xắt nhỏ như cọng chỉ, nặn chanh vào để ăn sống; xào với thịt bò, thịt heo hoặc các loại hải sản; nấu canh với sò, ngao, chang chang, hến… đều ngon và mang hương vị đặc trưng của từng món. Đó là loại lá cây mà từ xưa nhân dân ta đã dùng trong các món ăn dân dã:
Lá lốt mà nấu canh cà
Ăn vào thì mặn, nhả ra thì thèm
PH tổng hợp