Chủ trại dế Thanh Tùng: Bắt dế "gáy ra tiền"
Start up - Ngày đăng : 05:34, 02/07/2010
 |
Từ vài chục con dế nuôi “thử nghiệm”, sau 9 năm theo đuổi nghề nuôi dế, trại dế Thanh Tùng (tổ 3, ấp Bến Đò 2, xã Tân Phú Trung, Củ Chi) đã mở rộng quy mô lên đến 800m2 với cả triệu con dế, bò cạp, rết...
Những loài côn trùng này đã trở thành những món ăn đặc sản có mặt tại nhiều nhà hàng, quán ăn lớn, đem lại cho chủ nhân doanh thu mỗi tháng vài chục triệu đồng.
Thú vui trẻ nhỏ
Chủ trại dế Thanh Tùng mới 31 tuổi nhưng thoạt nhìn khá già dặn, da rám nắng, nói năng cục mịch, dáng dấp đặc chất nông dân. Sinh năm 1979, trong một gia đình làm nông nghèo ở Củ Chi. Mới học lớp 5, Tùng đã phải bỏ học đi làm ruộng, chăn trâu, phụ hồ kiếm tiền.
 |
| Anh Tùng đang chăm sóc đàn dế |
Suốt ngày lặn trong ruộng lúa, lân la trên những cánh đồng, người bạn “thân nhất” mà cũng là thú vui để Tùng giải khuây sau một ngày làm việc là những chú dế đất, cào cào, chim, chuột...
Mỗi lần bắt được dế đất, Tùng cẩn thận cho vào một chiếc hộp to, tối về đem dế ra ngắm. “Nghe nó gáy và đá nhau. Vui lắm!”, Tùng hào hứng kể lại. Song, thú vui đó sẽ chẳng có gì đặc biệt nếu không có một ngày...
Lúc đó, Tùng mới 22 tuổi, trên đường trở về nhà sau một ngày đi làm thuê, liếc mắt vào quán nước bên đường thấy tivi đang chiếu những món ăn từ côn trùng. Suốt đoạn đường về nhà, Tùng suy nghĩ: “Dế đưa vào nhà hàng, được chế biến thành món ăn, có nghĩa là bán được. Vậy sao mình không bắt dế để bán kiếm tiền?”.
Nghĩ vậy, ngay sáng hôm sau, Tùng quyết đi bắt dế để... bán. Một ngày ròng rã, số lượng dế bắt được vài chục con. Tùng lại nghĩ: “Nếu chỉ dựa vào nguồn có sẵn, bắt đến đâu bán đến đó thì không ổn định, số tiền bán được cũng không bao nhiêu”. Thế là anh nghĩ đến cách nuôi dế.
Khi biết ý định nuôi dế để bán, nhiều người, kể cả cha mẹ, đều la trời: “Cái thằng này khùng nặng rồi! Xưa nay, người ta nuôi gà, nuôi vịt làm giàu, chứ ai lại đi nuôi dế?”. Bỏ ngoài tai những lời bài bác, Tùng vẫn lầm lũi hiện thực hóa “ý tưởng lớn” của mình.
“Phải nói rằng, nuôi dế không hề đơn giản. Mặc dù đi khắp nơi, tôi cũng không tìm đâu ra cuốn sách nào dạy cách nuôi dế. Vì thế, tôi phải tự mày mò, quan sát thực tế”, Tùng cho biết. Suốt mấy tháng trời ăn ngủ ngoài đồng, từ tờ mờ sáng đến tối mịt, Tùng bắt đầu hiểu được một vài tập tính của dế, cách ăn, uống, môi trường sống, biết được có bao nhiêu loại dế. Chẳng hạn, món ăn chính của loài côn trùng này là rau, cỏ, côn trùng nhỏ, uống nước sương...
 |
Riêng về chủng loại thì dế có tới 8 loại. Đặc trưng của dế là dễ nuôi, đẻ nhanh, trung bình một con dế mái đẻ được khoảng 400 trứng cho một chu kỳ kéo dài 22 ngày. Dế con mới nở đến lúc xuất thịt là 45 ngày, nuôi thêm 30 ngày sau là bắt đầu đẻ...
Lứa dế đầu tiên được Tùng mang về nuôi là “dế chó”, bỏ biết bao công sức chăm chút, thậm chí nửa đêm cũng thức dậy để xem dế ăn ngủ ra sao. Thế nhưng Tùng phát hiện ra, loại này tuy lớn nhanh nhưng nuôi hoài không đẻ. Sau một thời gian kiên trì thử nghiệm, Tùng mới tìm được ba loại dế có giá bán cao nhất, đẻ “mắn” là dế cơm vàng, dế ta và dế sữa. Chỉ vài tháng, đàn dế từ mấy chục con phát triển thành mấy chục ngàn con, con nào cũng căng tròn, béo ngậy...
Thế nhưng, chẳng ai học được chữ ngờ. Khi đàn dế lên gần 50 ngàn con bỗng chỉ trong mấy ngày lăn ra chết sạch. Nhìn dế chết, Tùng cũng chết lặng. Tuy không mất nhiều vốn nhưng Tùng buồn vì tuyệt vọng, ý định nuôi dế vậy là tiêu tan. Tùng nói: “Lúc đó, tôi định bỏ nghề này luôn. Nhưng rất may, đúng lúc đó thì có người đến hỏi mua dế. Vậy là suốt đêm tôi lại trằn trọc: “Có người hỏi mua là có nhu cầu. Sao mình không thử sức một lần nữa?”.
Lấy lại tinh thần, ngày hôm sau Tùng quay sang tìm hiểu nguyên nhân, thì ra dế chết là do bị “sốc môi trường”. Thường dế sống ở tự nhiên thưa hơn nên khi đem về nuôi trong chậu, chật chội, ngột ngạt, thức ăn cũng chỉ một loại duy nhất là thịt động vật nên có thể dế chưa thích nghi.
Sau khi tách đàn dế muôi riêng từng loại, mật độ thưa hơn, thức ăn cũng có liều lượng, đa dạng rau cỏ, thịt... và đặc biệt dùng những chiếc rế tre để tạo “môi trường giống tự nhiên”, đàn dế bắt đầu ổn định và lớn nhanh.
Với hơn 600 ngàn con dế các loại, để chủ động đầu ra, Tùng bắt đầu lên kế hoạch đi bán dế. Dế ta, dế chó thì bán cho những cơ sở, gia đình nuôi chim, nuôi gà. Dế sữa, dế cơm thì bán cho các nhà hàng, quán ăn khắp thành phố.
Ước mơ "ông chủ lớn"
Lần đầu đến các nhà hàng, quán ăn chào... dế, nhìn thấy Tùng trẻ con (lúc đó mới ngoài 23 tuổi), nhiều người tưởng Tùng chỉ bán chơi vài vụ, kiếm tiền xài vặt nên không tiếp. Cũng có nơi chưa bao giờ bán món ăn này nên nghe qua đã lắc đầu nguầy nguậy.
Tuy không biết thế nào là tiếp thị, marketing nhưng Tùng nghĩ: “Muốn bán được dế thì phải làm sao cho chủ nhà hàng biết món ăn từ dế”. Vào những ngày cuối tuần, Tùng rủ bạn bè đến nhà cùng chế biến món dế. Mỗi người mỗi ý, mỗi cách làm và tham khảo một số đầu bếp, thực đơn dế của Tùng đã bắt đầu đa dạng gồm: dế chiên bột, làm gỏi, dế kho tiêu, chiên giòn, xào mì và dế sữa.
Món nào cũng thơm ngon và lạ miệng. Khi bắt đầu được bạn bè tấm tắc khen ngon, Tùng tiếp cận các nhà hàng, vừa bán dế, vừa hướng dẫn họ cách chế biến, cho mua dế trả tiền sau. Sau gần hai năm, món dế đã trở thành đặc sản của nhiều nhà hàng. Tuy giá bán hiện nay từ 200 - 500 ngàn đồng/kg, nhưng khách đặt hàng tăng dần đến mức cung không đủ cầu.
Từ nuôi dế, Tùng nuôi thêm rết, bò cạp vì không chỉ giá bán cao, món ăn lạ mà các loại côn trùng này còn chữa được bệnh. Đặc biệt, món rượu rết, bò cạp được nhiều người mua vì trị đau nhức rất hữu hiệu. Đến nay, không chỉ nổi tiếng nuôi côn trùng, Tùng còn mở rộng nghề bằng cách bán giống, dạy nghề cho nhiều người muốn kiếm cơm bằng nghề nuôi dế.
Tùng nói: “Niềm vui bây giờ của tôi không phải là số tiền thu được hằng ngày, mà là ngày càng có nhiều người đến học nghề, nhất là họ gọi tôi bằng cái tên rất gần gũi, thiện cảm, gắn bó với nghề mà tôi yêu thích: Ông chủ dế Thanh Tùng”.