Trung Quốc: Công xưởng ô tô thế giới

Bản đồ xe hơi thế giới đã thay đổi nhanh chóng với việc châu Á sản xuất hơn 50% các loại xe vào năm 2010. Công xưởng ô tô thế giới Detroit sẽ dịch chuyển về châu Á với trung tâm là Trung Quốc (TQ).

Tỷ phú Mỹ Warren Buffett thăm nhà máy BYD

Theo thống kê của Tổ chức Sản xuất Ô tô Quốc tế (OICA), năm 2010, ngành công nghiệp xe hơi đạt mức tăng trưởng không ngờ là 25,8%, tức đạt con số 77,6 triệu chiếc.

Riêng đối với xe hơi cá nhân, đạt đến 58,3 triệu chiếc. Đây là một kỷ lục, vượt mức sản xuất năm 2007, năm tiền khủng hoảng và là tốc độ tăng trưởng ngoài dự đoán.

Giải thích nguyên nhân, các số liệu đều nhấn mạnh sự trỗi dậy của TQ. Năm 2010, cường quốc này đã cung cấp cho thị trường đến 18,3 triệu xe, tức đạt mức tăng trưởng 32,4% trong ngành xe hơi quốc gia. Tân chủ tịch OICA, ông Patrick Blain thừa nhận, trọng tâm của ngành xe hơi thế giới đang dịch chuyển về phía TQ.

Các hãng xe TQ ngày càng lớn mạnh với các thương hiệu ByD, Geely, Chery và Brilliance. Chẳng hạn, chỉ trong vòng một năm sau khi bán 10% cổ phần Berkshire Hathaway, giá cổ phiếu của hãng xe BYD tăng gấp 9 lần. BYD còn nghiên cứu và phát triển sản xuất F3DM, xe hybrid có thể chuyển từ dùng xăng dầu sang chạy điện.

Tháng 3 vừa qua, BYD đã mở đại lý bán xe điện 100% và xe dùng điện kèm xăng ở đường Brand Boulevard, để đẩy mạnh doanh số bán hàng tại Hoa Kỳ cũng như toàn Bắc Mỹ. Hiệp định Thương mại tự do TQ - ASEAN, có hiệu lực từ 1/1/2010, cũng được coi là lợi thế để các hãng xe TQ tràn vào các nước Đông Nam Á.

Châu Á đã chiếm đến 51% lượng sản xuất xe hơi trên thế giới, trong khi từ năm 1980-2000, con số này luôn ở khoảng 30%. Mặc dù đặt trụ sở chính tại Mỹ nhưng cả GM và Ford đều dựa chủ yếu vào doanh thu từ thị trường nước ngoài.

Trong tháng 9 vừa qua, GM và Ford đã chứng kiến sức mua mạnh mẽ tại thị trường đông dân nhất thế giới là TQ và nhiều quốc gia đang phát triển khác của châu Á.

Theo Bloomberg, trong tháng 9/2010, GM và các đối tác liên doanh của hãng đã bán tổng cộng 208.353 chiếc xe, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngược lại, trong 10 năm qua, ngành xe hơi phương Tây lại thụt lùi, với năng suất khoảng 16,9 triệu chiếc cho thị trường châu Âu và 12,2 triệu chiếc cho Bắc Mỹ.

Tuy nhiên, viễn cảnh ngành xe hơi trong năm nay sẽ rất khó đưa ra dự đoán chính xác. Nguyên nhân đến từ thảm họa vừa xảy ra ở Nhật Bản. Thảm họa này sẽ làm chao đảo ngành sản xuất xe hơi trong nhiều tháng. Trong tháng 3/2011, sản lượng xe trên thế giới đã giảm đến 600.000 chiếc do các nhà máy thiếu linh kiện.

Chỉ trong vài ngày, hãng Toyota đã sản xuất ít hơn 140.000 chiếc tại Nhật Bản, còn hãng Nissan cũng giảm lượng sản xuất đến 55.000 chiếc. Các quan chức Chính phủ TQ cho biết, các nhà sản xuất phụ tùng ô tô tại Nhật, những tập đoàn đang phải đối mặt với sự gián đoạn sản xuất liên tục sau trận động đất, có thể sẽ di dời nhà máy sang Trung Quốc.

Khoảng 70% các bộ phận xe hơi tại Trung Quốc được cung cấp bởi các nhà cung cấp địa phương và các nhà máy trong nước của công ty nước ngoài.

Tuy nhiên, một số bộ phận dùng cho động cơ và linh kiện điện tử chủ yếu nhập khẩu từ Nhật Bản và các nước khác. Với sự dịch chuyển này, TQ sẽ có ưu thế nhanh chóng trở thành công xưởng ô tô của cả thế giới.

HÀ CÚC (*)