Nhìn gần mờ mịt, nhìn xa mịt mờ

Kỳ vọng về giảm lãi suất và giá xăng trở nên mờ nhạt hơn khi lạm phát tháng 7 thể hiện xu hướng tăng tốc trở lại; giá dầu thế giới đảo chiều tăng, tiến dần về mốc 100 USD/thùng. Ngoài ra, giá vàng liên tục thiết lập các đỉnh mới do vấn đề trần nợ của Mỹ và nợ công khu vực châu Âu cũng là một phần nguyên nhân làm giảm sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thông tư 74 và sự thận trọng của thị trường

Ảnh: Quý Hòa

Đầu tháng 8, Thông tư 74 đã có hiệu lực, song ngoài hoạt động giao dịch mua bán 1 loại cổ phiếu trong cùng phiên, thì hoạt động cho vay ký quỹ đầu tư (margin) hiện vẫn chưa được phép thực hiện do chưa có văn bản hướng dẫn thi hành từ Ủy ban chứng khoán. Hoạt động mua bán cùng phiên có thể giúp thanh khoản thị trường được ổn định và cải thiện hơn trước.

Đối với hoạt động cho vay, trên thực tế đã có nhiều công ty chứng khoán ngừng hoạt động cung cấp margin từ khoảng 2 tháng trước do quy định hạn chế dư nợ phi sản xuất, vì vậy sự chậm trễ hướng dẫn thi hành trong tình hình hiện tại không ảnh hưởng nhiều tới thị trường.

Ngoài ra, mặc dù mức quy định tỷ lệ cho vay tối đa 30% chưa thực sự khớp với kỳ vọng của thị trường (tỷ lệ cho vay được một số công ty chứng khoán áp dụng thực tế cao hơn khá nhiều), nhưng với những khó khăn hiện tại, khả năng sẽ chưa có sự vượt rào đối với quy định này. Việc thực hiện nghiêm túc quy định này đang giúp thị trường phát triển bền vững hơn.

Bên cạnh đó, sự thay đổi phương thức đầu tư của khối ngoại cũng đang trở thành niềm hy vọng của thị trường. Quả thực, chiến lược đầu tư của khối ngoại đang có sự thay đổi rõ rệt trong 2 tháng gần đây.

Thay vì chạy theo các cổ phiếu nâng đỡ thị trường, các nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp có nền tảng kinh doanh tốt.

VNM trong tháng 6 và FPT trong tháng 7 được mua ròng với số lượng lớn là minh chứng cụ thể. Đây là những doanh nghiệp kinh doanh ổn định và khá tốt trong nhiều năm liền, thậm chí trong cả giai đoạn bất ổn kinh tế và xu hướng thắt chặt tiền tệ.

Ngoài ra, FPT cũng là cổ phiếu được NĐT nước ngoài ưa thích nhất tháng 7. Nhờ giao dịch ở mã này, khối ngoại giữ được vị thế mua ròng trên sàn HSX với 129,7 tỷ đồng (giá trị mua ròng FPT là hơn 212 tỷ đồng).

Giá trị mua ròng trên sàn HNX đạt xấp xỉ 22,2 tỷ đồng. Các mã được mua ròng nhiều nhất trong tháng là FPT (4 triệu đơn vị), REE (2,5 triệu), ITC (1,8 triệu) và VCB (1,6 triệu).

Phía bán ròng có các mã CII (1,9 triệu), KBC (1,89 triệu), STB (1,85 triệu), PVF (1,5 triệu), SSC (1,4 triệu)... Mặc dù chỉ bị bán ròng hơn 300 ngàn đơn vị, song do có thị giá cao, VIC là 1 trong những cổ phiếu có giá trị bán ròng cao nhất sàn HSX (tương đương 36 tỷ đồng).

Dù rằng chiến lược mới của khối ngoại không mang lại nhiều tích cực về mặt điểm số nhưng là yếu tố tốt cho triển vọng dài hạn, khi quyết định đầu tư bắt đầu được thực hiện dựa trên nền tảng cơ bản.

Lợi nhuận đi kèm rủi ro

Có lẽ cơ hội đầu tư đã xuất hiện và tạo nhiều hy vọng cho NĐT. Song vẫn phải thừa nhận một điều là niềm tin của NĐT tham gia đầu tư chứng khoán ngày càng cạn kiệt, không chỉ bởi thanh khoản sụt giảm trầm trọng mà còn vì hầu hết thông tin được xem là sự hỗ trợ ở một tháng trước đó đồng loạt trở thành những tin tức tiêu cực trong những tuần đầu của tháng 8.

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Rồng Việt, áp lực về lạm phát và tỷ giá vẫn còn hiện hữu, hiệu quả của chính sách thắt chặt tiền tệ trong nửa đầu năm vẫn cần thêm vài tháng để kiểm chứng.

Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp lạm phát giảm mạnh, chính sách thắt chặt tiền tệ vẫn khó có sự nới lỏng ngay lập tức mà chỉ diễn ra từng bước nhằm tránh những hậu quả như trong quá khứ.

Mặc dù vậy, với mặt bằng lãi suất đã đạt đỉnh và xu hướng giảm đang bắt đầu và dù thị trường có khả năng cao sẽ đi ngang cho đến hết năm thì kỳ vọng về một sự ổn định hơn trong thời gian tới là hoàn toàn có thể.

Giải ngân khi VN- Index dưới 400 điểm và HN-Index tiệm cận mức 66 điểm là tương đối an toàn cho các NĐT. Trên thực tế, tính hấp dẫn từ những yếu tố cơ bản của cổ phiếu đã tăng lên, thị trường lao dốc đang là cơ hội để các NĐT tích lũy cổ phiếu.

Triển vọng thị trường chứng khoán trung hạn phụ thuộc rất nhiều vào điều hành vĩ mô. Nếu năm 2011 lãi suất giảm, lạm phát giảm thì thị trường chứng khoán năm 2012 sẽ tốt hơn.

Nếu tình hình lạm phát, lãi suất không được cải thiện, triển vọng năm tới vẫn rất u ám. Chỉ cần một sự biến động bất ngờ trong nền kinh tế hoặc thị trường chứng khoán có thể gây sai lệch những kỳ vọng. Sự sai lệch trong kỳ vọng mà bài viết muốn nhắc đến là thị trường có khả năng lao dốc mạnh nếu có những biến cố bất ngờ.

Trong khi đó, theo nhận định của đại diện SSI, triển vọng ngắn hạn những tháng tới là rất mờ mịt và chiến lược tốt nhất là bảo toàn vốn. Thanh khoản là yếu tố đáng lo ngại nhất. Thị trường có thể giảm điểm nhưng nếu thanh khoản không được cải thiện thì rủi ro là rất cao.

VŨ HOÀNG