Thực phẩm tiện lợi: Ăn nhanh, đánh gọn

Thực phẩm chế biến sẵn trở thành một trong những mặt hàng được ưa chuộng và có mức tăng trưởng nhanh nhất hiện nay. Từ các thương hiệu lớn như Unilever, Ajinomoto, Masan đến các chuỗi bán lẻ như Co.opmart, Big C, Maximark đều lao vào cuộc chiến trong thị trường hấp dẫn này.

Đọc E-paper

Vạn người bán, triệu người ăn

Thực phẩm chế biến sẵn là mục tiêu khai thác không chỉ của DN sản xuất, mà của cả các nhà phân phối.

Xu hướng tất yếu

Có thể nói, chưa bao giờ ngành thực phẩm lại chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các mặt hàng chế biến sẵn như hiện nay. Ngoài các loại thực phẩm đóng hộp, thực phẩm đông lạnh, thức ăn chế biến sẵn cũng rất phong phú với hàng trăm món ăn khác nhau.

Chỉ cần lướt qua quầy đông lạnh tại các siêu thị Co.opmart, Big C, Maximark, Vinatexmart..., các bà nội trợ sẽ bị hấp dẫn ngay bởi sự đa dạng và tiện lợi của dòng sản phẩm đã được chế biến, sơ chế.

Có thể kể đến hàng trăm món thực phẩm chế biến sẵn đã được đóng gói: chả giò, tôm, cua viên, chạo tôm, há cảo, bánh xếp, sủi cảo, tôm lăn bột, càng cua bách hoa, canh chua măng cuốn tôm thịt, cá muối sả ớt, mực nhồi thịt... Thậm chí, các loại nước xốt, nước dùng, các loại canh, lẩu, dầu giấm để trộn rau... cũng đều sẵn sàng cho người tiêu dùng lựa chọn.

Hiện nay, thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn rất đa dạng nên nhiều gia đình còn dùng để thực hiện những buổi tiệc gia đình, liên hoan. Nếu muốn làm tiệc theo kiểu Tây, người tiêu dùng cũng được cung cấp đầy đủ từ món khai vị cho đến món chính.

Với những sản phẩm tiện dụng này, các bà nội trợ chỉ cần mua về, hâm nóng hay bỏ vào nồi nấu mà không phải mất thời gian cho các công đoạn sơ chế. Điều này giúp các bà, các chị bớt dần áp lực, sự vất vả trong việc bếp núc.

Ngoài các loại thực phẩm chế biến sẵn, yếu tố thuận lợi cũng được DN khai thác ở phân khúc nhỏ là các gia vị chế biến thực phẩm. Các thương hiệu lớn như Unilever, Ajinomoto cũng nhắm vào phân khúc này với các loại bột nêm, gia vị chế biến món ăn.

Trong nước, các thương hiệu như Masan, Tài Ký, Vĩnh Thuận... lại đầu tư vào các loại bột chế biến, bột chiên giòn... Tất cả các sản phẩm này hỗ trợ việc nấu nướng vì giúp tiết kiệm thời gian, dễ dàng trong việc định lượng, tẩm ướp, lại nấu đúng gu đúng kiểu, ra mùi ra vị các món ăn từ đơn giản đến cầu kỳ nên được tiêu thụ khá mạnh.

Bà Phạm Thị Điệp Giang, Phó giám đốc Truyền thông Công ty CP Tập đoàn Trung Nguyên, cho rằng, thực phẩm chế biến sẵn đang trở thành xu hướng trong tiêu dùng không chỉ vì sự thay đổi của nhịp độ, của hình thái cuộc sống (ngày càng có nhiều người sống độc thân hơn, cơ hội vào bếp ít hơn)..., mà còn có cả lý do là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, tính tiện dụng...

Bà Lê Thị Thanh Lâm, Phó tổng giám đốc Công ty Saigon Food, cũng cho rằng, đây là xu hướng phát triển tất yếu, bởi vì ai cũng bận rộn, nhất là giới trẻ rất năng động lại càng không muốn mất thời gian nhiều cho việc bếp núc. Những yếu tố này khiến cho ngành thực phẩm chế biến sẵn vốn đã phát triển lại càng có cơ hội tăng trưởng.

Tăng trưởng như diều gặp gió

Theo các nhà phân phối, thực phẩm chế biến sẵn là một trong những ngành hàng tăng trưởng mạnh trong thời gian qua. Bà Nguyễn Ánh Hồng, chủ đầu tư hệ thống siêu thị Maximark, cho biết, mãi lực của các loại thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn tăng cao, đặc biệt vào các dịp lễ, Tết.

Ghi nhận tại hệ thống siêu thị Co.opmart cũng cho thấy sức tăng trưởng đáng kinh ngạc ở những mặt hàng này. Bà Lê Quang Thục Quỳnh, Giám đốc Marketing Saigon Co.op, cho biết, doanh thu nhóm sản phẩm gia vị pha chế sẵn 6 tháng đầu năm 2012 đã tăng đến 80-150% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đặc biệt, một số loại bột làm bánh đã tăng hơn 200% so với trước đây. Hiện, các sản phẩm được các nhà sản xuất đầu tư rất kỹ về chủng loại (món ăn, khẩu vị...) và kích cỡ để đảm bảo đáp ứng mọi nhu cầu hay quy mô nấu nướng khác nhau.

Không chỉ dừng lại ở các loại gia vị tẩm ướp cho các món ăn gia đình hằng ngày mà còn mở rộng ra các mặt hàng khác như: các loại bánh; các món bún, lẩu, phở đủ loại hương vị và nguyên liệu; các món tráng miệng, thức uống pha chế và thậm chí là các món ăn cầu kỳ.

Cùng nhận định này, bà Huỳnh Thị Ngọc Trâm, Phụ trách đối ngoại khu vực phía Nam hệ thống siêu thị Big C, cũng cho biết, thực phẩm chế biến sẵn không chỉ ra mới mà còn thay đổi mẫu mã liên tục.

Trước đây, trong lĩnh vực thực phẩm đông lạnh chỉ có một số loại như thủy hải sản đông lạnh, chả giò..., nay còn có thêm các loại rau củ làm sẵn. Người tiêu dùng chỉ cần rã đông và chế biến theo ý thích.

Ngoài sự tiện lợi, một yếu tố nữa khiến người tiêu dùng chọn mua thực phẩm chế biến sẵn là giá rẻ hơn nhiều so với mua về tự chế biến.

Siêu thị muốn chia bánh

Sự tăng trưởng nhanh chóng của các mặt hàng thực phẩm chế biến là một hấp lực không chỉ đối với nhà sản xuất, mà cả với các nhà phân phối. Ngoài các sản phẩm đông lạnh, chế biến và sơ chế của các nhà sản xuất, các siêu thị cũng đang đua nhau đưa ra các sản phẩm sơ chế tươi và thức ăn ngay do siêu thị tự làm.

Xác định thực phẩm là thế mạnh cạnh tranh nên nhiều năm nay, bên cạnh thực phẩm tươi sống Co.opmart đã đầu tư mạnh vào thực phẩm chế biến sẵn.

Nhà phân phối này phân định thực phẩm chế biến thành 3 cấp độ khá rõ: sản phẩm sơ chế/đóng vỉ: sơ chế làm sạch nhưng chưa tẩm ướp (canh khoai mỡ, canh chua, đầu cá hồi làm sạch, lươn làm sạch...); sản phẩm chế biến sẵn được tẩm ướp: các bà nội trợ chỉ cần bắc bếp lên nấu nướng (khổ qua dồn thịt, cá tẩm ướp sả/hành, tiêu, mắm chưng chén...) và sản phẩm nấu chín ăn liền. Tại hệ thống siêu thị này, thực phẩm chế biến sẵn có mức tăng trưởng hằng năm trên 50%.

Cùng với các loại thực phẩm chế biến, Co.opmart còn “đánh” vào thị trường này bằng hàng nhãn riêng với các sản phẩm như: bột chiên giòn, bột bánh xèo, lẩu ăn liền (lẩu Hàn Quốc, lẩu chua cay, hải sản...). Điều đáng nói là những mặt hàng này của Co.opmart đều có mức tăng trưởng rất ấn tượng: 150-250%/năm.

Bà Thục Quỳnh cho biết, Co.opmart luôn đầu tư nghiên cứu nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại nhằm phát triển các sản phẩm mới theo hướng tập trung vào những sản phẩm nấu chín ăn ngay với các món cầu kỳ hơn và các thực đơn chọn sẵn thuận tiện cho việc chọn lựa và chế biến tại nhà.

Tương tự Co.opmart, các hệ thống siêu thị khác như Big C, Maximark, Citimart, Vinatexmart đều đầu tư mạnh cho ngành hàng thực phẩm chế biến sẵn. Tại tất cả các siêu thị đều có quầy thực phẩm chế biến sẵn với hàng trăm món ăn mới mỗi ngày được nhà bếp siêu thị giới thiệu với các bà nội trợ.

Riêng Big C không chỉ chú trọng vào các mặt hàng chế biến sẵn tại chỗ, mà còn xây dựng cả một nhà máy chế biến. Nhà máy với dây chuyền sản xuất khép kín từ đầu vào đến đầu ra, đạt tiêu chuẩn HACCP.

Tại đây, 19 loại thịt nguội thương hiệu eBon (chả lụa, giò thủ, paté...) cung ứng cho toàn bộ 19 siêu thị Big C trong cả nước. Đây là những mặt hàng chủ lực và có sức mua khá cao tại Big C.

Năm 2011 đã có hơn 185 tấn thịt nguội eBon bán ra thị trường thông qua hệ thống Big C trên cả nước. Trong kế hoạch phát triển, năm 2013 nhà máy này sẽ được mở rộng nhà xưởng cũng như nâng cấp dây chuyền sản xuất.

Hàng tiện lợi, doanh nghiệp tiện tay

Trước nhu cầu ngày càng tăng cao, các DN đã đẩy mạnh đầu tư để sản xuất những sản phẩm ngày càng tiện lợi hơn cho người tiêu dùng.

Chơi với người hàng đầu

Nhu cầu về sự tiện lợi không chỉ phát triển mạnh ở lĩnh vực thực phẩm mà còn lan sang lĩnh vực đồ uống. Người tiêu dùng vốn đã quen thuộc với các loại cà phê rang xay, cà phê 3 in 1 của Trung Nguyên nhưng trước xu thế này, Trung Nguyên đã đầu tư sản xuất cà phê tươi pha chế sẵn.

Theo bà Phạm Thị Điệp Giang, Phó giám đốc Truyền thông Công ty CP Tập đoàn Trung Nguyên, nhu cầu thưởng thức cà phê theo kiểu nhanh, tiện, gọn đang bắt đầu phát triển ở Việt Nam. Người Việt vốn thích cà phê vỉa hè, thích ngồi tán gẫu cùng bè bạn nên cà phê “cóc” rất phổ biến.

Những chủ quán cà phê này thường phải thức khuya dậy sớm để pha chế cà phê theo phương pháp pha phin thủ công truyền thống, cà phê pha xong được đóng vào chai nhựa để bán cả buổi, cả ngày. Làm như vậy không những khiến họ mất nhiều thời gian, lại không đảm bảo vệ sinh an toàn cho đồ uống, chưa kể cà phê pha sẵn đóng chai để trong điều kiện thời tiết nắng nôi, mưa gió sẽ mất đi hương vị đặc trưng.

Xuất phát từ mong muốn giúp những người chủ quán đỡ vất vả trong công việc hằng ngày, để họ có được một sản phẩm tiện lợi, sử dụng chế biến dễ dàng, đặc biệt cho cà phê đen và cà phê sữa đá đúng kiểu Việt Nam, lại đảm bảo được an toàn vệ sinh thực phẩm và giữ được hương vị chuẩn, Trung Nguyên đã nghiên cứu và tạo ra sản phẩm nước cốt cà phê tươi.

Để sản xuất sản phẩm này, Trung Nguyên đã “đặt hàng” Công ty FEA (Ý) thiết kế riêng công nghệ trích ly - một công nghệ đặc sắc nhất so với tất cả các công nghệ trích ly hiện có trên thế giới. Đây là công nghệ trích ly ở nhiệt độ thấp (dưới 1.000 độ C) nhằm đảm bảo giữ hương vị cà phê tốt nhất.

Ông Đặng Lê Nguyên Vũ, Chủ tịch Công ty CP Tập đoàn Trung Nguyên, cho biết: “Để có được những sản phẩm cà phê như hiện nay, chúng tôi thường xuyên cử cán bộ và chuyên viên đi nghiên cứu các công nghệ và dây chuyền thiết bị hàng đầu tại các cường quốc công nghệ cà phê như Đức, Ý... để cập nhật và đặt hàng các công nghệ tân tiến nhất với nguyên tắc “Chơi với những người hàng đầu”.

Sẵn sàng lên kệ

Trong lĩnh vực thực phẩm đông lạnh, Sài Gòn Food được nhắc đến nhiều nhất hiện nay. Đã có gần 40 sản phẩm đông lạnh chế biến sẵn như: lẩu Thái, lẩu chua cay, cá viên, hải sản ngũ sắc... nhưng trước nhu cầu của thị trường, Công ty vẫn đầu tư nghiên cứu, đưa ra thị trường nhiều sản phẩm mới.

Bà Lê Thị Thanh Lâm, Phó tổng giám đốc Công ty Saigon Food, cho biết, Công ty đầu tư khá nhiều cho hoạt động nghiên cứu thị trường, thị hiếu người tiêu dùng để mỗi năm đưa ra thị trường 5-6 sản phẩm mới. Dù áp lực kinh tế khó khăn nhưng Sài Gòn Food vẫn tiếp tục đẩy mạnh đầu tư để sản xuất những sản phẩm theo hướng ngày càng tiện lợi hơn cho người sử dụng.

Cũng theo bà Thanh Lâm, hiện tại, Sài Gòn Food đang xây dựng xưởng sản xuất mới. Trước đây, Sài Gòn Food làm sản phẩm tiện lợi cho người tiêu dùng theo kiểu “sẵn sàng để chế biến”, nhưng nay đầu tư để sản xuất sản phẩm “sẵn sàng để ăn”.

Với những sản phẩm này, các bà nội trợ không phải mất thời gian nấu nướng mà chỉ việc lấy ra ăn ngay. “Chúng tôi đang đầu tư sản xuất hai sản phẩm tiện lợi cho trẻ em và cho tất cả mọi giới theo kiểu ăn ngay. Cả hai sản phẩm đã được chế biến thử. Mọi thứ đã xong nhưng Công ty chưa dám tung ra vì thời điểm này sức mua đang xuống”, bà Thanh Lâm tiết lộ.

Cũng như Sài Gòn Food, nhiều năm nay Công ty CP Bột thực phẩm Tài Ký đã nghiên cứu và đưa ra thị trường các loại bột truyền thống như bột bánh xèo, bánh cuốn, bánh bèo pha sẵn với cách chế biến hiện đại, tiện lợi, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Bà Bùi Thị Thúy Loan, Giám đốc Công ty CP Bột thực phẩm Tài Ký, cho rằng, cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt, vì thế, tạo ra sản phẩm mới là việc cần phải làm trong điều kiện thị trường hiện nay. Dù sản phẩm của Tài Ký chỉ dành cho ẩm thực bình dân nhưng Công ty vẫn tìm tòi cách làm mới các loại bột này theo hướng ngày càng tiện lợi, dễ sử dụng.

Để chuẩn bị cho hướng đi này, tháng 4 vừa qua Tài Ký đã mở rộng nhà xưởng, đầu tư trang thiết bị công nghệ mới. Không tiết lộ kinh phí nhưng với dây chuyền sản xuất mới, bà Loan cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ có những sản phẩm mới, đặc sắc được đưa ra thị trường.

Bên cạnh cà phê tươi, ông Vũ cho hay, Công ty đang nghiên cứu để sản xuất sản phẩm cà phê tiện dụng theo kiểu “single-portion”. “Nhiều năm nay chúng tôi đã nghiên cứu và có những thử nghiệm với các chuyên gia thế giới về dòng sản phẩm này, nhưng quan điểm và khát vọng của chúng tôi là phải tạo ra sự khác biệt và sự khác biệt này cần phải được thị trường chấp nhận, thậm chí là chuyển đổi theo. Vì thế, chúng tôi vẫn đang tiếp tục làm việc với các chuyên gia nước ngoài về những thử nghiệm mới. Hy vọng khi chúng tôi cho ra mắt sản phẩm “single-portion” của Trung Nguyên, đó sẽ là một cột mốc quan trọng khác như điều chúng tôi đã làm được với G7”, ông Vũ cho biết.

Cũng theo ông Vũ, tại Trung Nguyên, mọi nghiên cứu luôn đặt trên hai nền tảng: khoa học và tính nhân văn. Đó cũng chính là lý do khiến 3 năm nay Trung Nguyên đã nghiên cứu rất kỹ dòng cà phê “single-portion” nhưng thời gian để đưa sản phẩm này ra thị trường vẫn chưa được ấn định.

HỒNG NGA - THANH NGÂN