Biển xanh vẫn có tì vết

Một hôm đến dự lễ khai trương một khu du lịch văn hóa làng nghề ở Hội An, thấy ai cũng xuýt xoa trước ngôi làng xanh mướt, mái ngói đỏ thân quen, kiến trúc làng cổ được tái hiện dưới sự chỉ dẫn của kiến trúc sư hàng đầu Việt Nam.

Đọc E-paper

Chủ đầu tư khu du lịch văn hóa tái hiện nguyên một khu làng nghề nổi tiếng, kỳ công sưu tầm từ nhà cổ, cây cối bản địa vài trăm năm tuổi đến những hiện vật thủ công cổ xưa, mời các nghệ nhân già đến trình diễn cho du khách xem. Sản phẩm của làng làm ra được du khách mua với giá cao. Dự án hướng đến mục tiêu trở thành một bảo tàng sống về nghề thủ công này.

Khu du lịch Làng nghề ngay lập tức tạo tiếng vang lớn, là một điểm nhấn tham quan tại Hội An. Người Việt và khách quốc tế không ngần ngại chi vài chục đô la mua tour vào ngắm làng, xem thợ thủ công sản xuất, thưởng thức ẩm thực địa phương, mua sắm thổ sản trong vòng hai giờ đồng hồ. Và không ai thấy lạ lùng khi mọi chuyện đang diễn ra theo chiều hoàn toàn ngược lại cách đó vài cây số.

Đi trên con đường ven biển từ bán đảo Sơn Trà đến Hội An, không ít người xiêu lòng trước vẻ lộng lẫy của con đường ôm vòng lấy vệt biển xanh và những bãi biển được tô điểm bởi hàng chục khu resort 5 sao. Ai đi ngang đây cũng ca ngợi cuộc hóa thân thần diệu của ngành du lịch Đà Nẵng và Quảng Nam đã thuyết phục các nhà đầu tư đổ tiền biến các làng chài ven biển thành resort đẳng cấp quốc tế, có sân golf, khu phố mua sắm và san sát biệt thự triệu đô; thành một điểm đến sang trọng vào loại bậc nhất của du lịch nghỉ dưỡng biển Việt Nam.

Các tấm bảng giới thiệu dự án trước nay đều nhấn mạnh kiến trúc của các khu resort được tư vấn bởi những công ty thiết kế nổi tiếng thế giới. Và quả nhiên, những công trình xây dựng khi thành hình đã không làm hổ danh các công ty tư vấn hàng đầu đó, khi lối kiến trúc nơi này đã lột tả được tất cả tinh hoa của kiến trúc làng Việt truyền thống trong những đường cong lượn, lối kiến trúc xanh thân thiện với môi trường của thế giới, sử dụng nhiều chất liệu xây dựng truyền thống địa phương...

Tóm lại, vẻ đẹp toàn mỹ của những khu bất động sản du lịch không có gì phải bàn cãi. Tất cả đều khen ngợi.

Và để đạt được cái đẹp hiện đại đó, gần trăm ngôi làng cổ biến mất như nằm dưới đường đi của sóng thần. Những ngôi làng cổ hàng trăm năm bỗngmột ngày tan tành dưới những con sóng vô tình của các dự án hàng tỷ đô la. Những đình làng, nhà thờ tiền hiền, những con đường lịch sử của một vùng đất, những mồ mả cha ông, nhữngmái nhà yên bình và nghề truyền thống mất tăm, không còn chút dấu vết.

Có chăng chỉ là những hoài niệm lẩn khuất trong lòng các chủ nhân cũ đã vào định cư trong những khu đô thị vùng ven đô, nơi mà lối kiến trúc thời “hậu đền bù giải tỏa đất đai” đã hình thành nên những đô thị thiếu cây xanh đến tội nghiệp. Không có nhà chép sử nào đến để chứng kiến những buổi người dân tháo dỡ nhà cửa, làm rơi gãy những mái nhà rường, làm gãy đổ những hàng cau sai trái trồng từ ngày họ cất nhà cách đây năm, bảy thập kỷ; không có ai ghi chép trong hành trình rời khỏi làng cũ, bao nhiêu những di tích, những hiện vật của lịch sử và văn hóa bị phá bỏ và rồi sẽ bị lãng quên hoàn toàn!

Cuộc đời xuôi ngược phức tạp là thế! Những người thành thị khi trở nên giàu có đã bỏ ra rất nhiều tiền để hùng hục đi tìm hoài niệm. Và công cuộc kinh doanh du lịch cũng tiền hậu bất nhất, ngược xuôi trong cái đoạn trường người này bỏ tiền phá hàng trăm ngôi làng cổ, để rồi một ngày người khác lại phải chở du khách đi tìm những ngôi làng giả mới dựng lên để bảo tồn những gì còn vương lại của chính cha ông mình.

Nhưng cho dù phục dựng một ngôi làng thành công đến đâu cũng không thể tạo nổi linh hồn văn hóa cho làng mà chỉ có đời sống thật mới tạo ra được.Hãy đi thật chậm trên con đường resort nối với resort đó, ngắm nhìn biển cả cứ ngỡ “biển xanh không tì vết”, cứ ngỡ nó ngàn đời đã đẹp. Nhưng không phải, biển xanh này vẫn có tì vết. Những hành trình đi ngược nhau trên một con đường làm du lịch vẫn đối chọi nhau như thế

BÍCH HỒNG