Gói tín dụng 30.000 tỷ: Quả bóng trách nhiệm

Số liệu cập nhật của Vụ Tín dụng (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, đến thời điểm này đã có 619 khách hàng cá nhân được cam kết cho vay và 590 khách hàng được giải ngân với số tiền hơn 142 tỷ đồng từ gói cho vay hỗ trợ nhà ở 30.000 tỷ đồng của Chính phủ.

Ngay tại TP HCM - một địa phương được đánh giá là có thị trường tín dụng tăng trưởng khá, song báo cáo của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cho thấy, đến đầu tháng 10/2013 trên địa bàn thành phố, trong số 137 khách hàng đã ký hợp đồng tín dụng với các ngân hàng thương mại để vay hỗ trợ nhà ở từ gói 30.000 tỷ, chỉ mới có 58 khách hàng được giải ngân với tổng vốn cho vay 22,6 tỷ đồng. Trong đó, chỉ có hai trường hợp vay mua nhà ở xã hội, còn lại đều vay mua nhà thương mại.

Phát biểu trên báo giới mới đây, ông Nguyễn Văn Đực - Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, cho rằng, với gói kích cầu 30.000 tỷ, các cơ quan quản lý cần phải nhìn nhận thực tế là đã thất bại. Bởi đến thời điểm này, hầu như không có, hoặc có rất ít DN hay dự án được "cứu" từ gói kích cầu này.

Điều đáng nói hơn là hiện “quả bóng trách nhiệm” đang được đẩy qua đẩy lại giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Xây dựng, liên quan đến việc giải ngân ì ạch.

Ngân hàng Nhà nước cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến giải ngân gói 30.000 tỷ chậm trễ là do thủ tục chuyển đổi dự án từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội còn chậm. Nhiều ngân hàng thương mại đã lên tiếng về việc có nhiều dự án phía ngân hàng đã làm xong thủ tục thẩm tra hồ sơ nhưng cả ngân hàng và doanh nghiệp vẫn phải chờ thủ tục chuyển đổi chức năng sử dụng của dự án từ ngành xây dựng.

Trong khi đó, theo một lãnh đạo Bộ Xây dựng, lý do lớn nhất khiến người thu nhập thấp khó tiếp cận gói 30.000 tỷ vẫn là việc bắt họ phảichứng minh được khả năng trả nợ. Đây là một điều khoản quá khó đối với người lao động tự do, cho dù hàng tháng hoặc hàng quý họ vẫn xoay xở được một món tiền đủ để trả nợ ngân hàng theo cam kết.

Chính vì vậy, theo một lãnh đạo ngành xây dựng, thay vì bắt người thu nhập thấp phải chứng minh được khả năng trả nợ, các ngân hàng chỉ cần thay thế bằng một ràng buộc khác, có thể là ấn định khoản gốc, lãi phải trả hàng tháng, hàng quý cụ thể là bao nhiêu. Nếu đến hạn không trả, ngân hàng sẽ phong toả căn hộ hoặc phát mại theo quy định của pháp luật.

Còn với các chuyên gia kinh tế, để việc triển khai gói 30.000 tỷ này đạt kết quả cao nhất, các cơ quan quản lý cần phải “ngồi lại”, đánh giá một cách công tâm những hạn chế của cơ chế, chính sách cũng như các điều kiện ràng buộc khi triển khai cho vay.

Có thể, thông tin được phát đi mới đây nhất từ lãnh đạo Bộ Xây dựng: cơ quan này sẽ nghiên cứu, kiến nghị các cơ quan thẩm quyền và ngành ngân hàng hạ bớt các tiêu chí cho vay, để cải thiện tốc độ giải ngân sẽ là một giải pháp để gỡ “bí”. Tuy nhiên, việc nghiên cứu, rồi đến kiến nghị... xem ra vẫn cần một khoảng thời gian dài dài...