Quy hoạch bán đảo Sơn Trà: Khống chế mật độ xây dựng tối đa 5%

Việc quy hoạch các cơ sở lưu trú trên bán đảo Sơn Trà, TP. Đà Nẵng đang dấy lên nhiều tranh cãi. Liên quan đến vấn đề này, TS-KTS. Ngô Viết Nam Sơn - Chủ tịch Công ty NgoViet Architects & Planner - người có 30 năm kinh nghiệm về quy hoạch đô thị, thiết kế và giảng dạy kiến trúc đã có những chia sẻ với Doanh Nhân Sài Gòn. 

Đọc E-paper

* Ở một số quốc gia phát triển, quy trình quy hoạch những khu vực có di tích hay khu bảo tồn thiên nhiên thành các khu phức hợp đô thị, du lịch sẽ được thực hiện như thế nào, thưa ông?

- Đối với những khu vực được công nhận là di tích hay bảo tồn thiên nhiên thì nhiệm vụ quan trọng của quy hoạch là ưu tiên gìn giữ, bảo tồn, không thể có chuyện quy hoạch phát triển khu dân cư, khu du lịch xen kẽ rồi bảo tồn đi sau. Với bán đảo Sơn Trà hay bất kỳ khu vực nào được công nhận là khu bảo tồn thiên nhiên, việc viện dẫn những lý do như để khai thác hiệu quả du lịch, thúc đẩy kinh tế địa phương mà cho xây dựng cơ sở lưu trú, khu du lịch là không đúng. Việc xây dựng ngay trong khu vực bảo tồn sẽ dần phá vỡ hiện trạng tự nhiên vốn có của nó.

Ở các nước phát triển, nơi nào thiên nhiên đẹp, hoang sơ thì họ bảo tồn, còn việc xây khách sạn, khu nghỉ dưỡng thì chọn địa điểm gần đó, sử dụng xe buýt vận chuyển khách từ nơi lưu trú đến tham quan khu bảo tồn. Như đảo Saint Michel ở Pháp, nơi không chỉ có cảnh đẹp thiên nhiên, thủy triều ở đây cũng rất độc đáo, khi thủy triều xuống sẽ hình thành nên lối đi, du khách có thể men theo đó vào tham quan đảo.

Để bảo tồn, Chính phủ Pháp cấm xây dựng tại các khu du lịch trên đảo. Các bãi đỗ xe đưa rước khách cũng được xây dựng cách đó vài km nhằm tránh làm ảnh hưởng đến nét hoang sơ của hòn đảo.

* Đối với bán đảo Sơn Trà, nơi có hơn 4.000ha được công nhận là khu vực bảo tồn thiên nhiên thì việc phát triển khoảng 1.600 phòng lưu trú như quy hoạch, theo quan điểm của ông sẽ tác động như thế nào đến hiện trạng tự nhiên ở đây?

- Đà Nẵng không thiếu quỹ đất để phát triển phòng lưu trú, thậm chí có thể phát triển đến 5.000 phòng bằng cách xây nhà cao tầng ở những khu vực khác. Từ đây, du khách đi xe vào bán đảo Sơn Trà để tham quan hệ động thực vật đa dạng, giá trị du lịch nằm ở sự hoang sơ vốn có của tự nhiên. Việc xây dựng bán đảo Sơn Trà thành khu bảo tồn thiên nhiên đem lại lợi ích gấp hàng nghìn lần so với việc phát triển các khu nghỉ dưỡng, khu du lịch.

Tại nhiều quốc gia, họ rất cẩn trọng trong vấn đề quy hoạch, thu hút đầu tư, họ cũng chú ý phát triển kinh tế, tăng thu ngân sách địa phương nhưng trên hết là sự bền vững về môi trường sinh thái. Như ở ven biển Vancouver (Canada), tuy là những khu đô thị sầm uất nhưng họ vẫn dành hẳn một khu vực khá lớn để bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên.

* Để đảm bảo yếu tố phát triển bền vững, theo ông, mật độ xây dựng trên bán đảo Sơn Trà khống chế với tỷ lệ bao nhiêu là phù hợp?

- Tối đa là 5%. Quan trọng là không được hình thành vành đai xây dựng bao bọc xung quanh đảo. Nếu có, các công trình xây dựng chỉ được tập trung ở một khu vực nhỏ của bán đảo, nhìn về phía TP. Đà Nẵng.

Trong số 5% này không chỉ bao gồm công trình du lịch, mà còn là những công trình hạ tầng phục vụ ban quản lý rừng, đội ngũ làm công tác bảo tồn thiên nhiên, cũng như một số công trình phục vụ nhu cầu thiết yếu của du khách khi đến Sơn Trà tham quan, khám phá.

Còn như tình hình hiện nay của bán đảo, việc xây dựng, đặc biệt là resort hay các khu lưu trú nên ngừng tăng thêm mật độ, nếu có tăng thêm thì chỉ những công trình với kết cấu nhẹ như gỗ, mây, tre, lá thay vì xây kiên cố.

* Tại một vài nước, thông qua đấu thầu, thường là một doanh nghiệp lớn được chọn để phát triển du lịch ở các đảo, bán đảo. Với bán đảo Sơn Trà, theo ông thì nên như thế nào?

- Việc cấp phép cho một hay nhiều doanh nghiệp tư nhân xây dựng cơ sở lưu trú, du lịch trong khu vực bảo tồn thiên nhiên là không phù hợp. Trong trường hợp của Sơn Trà, các cơ quan quản lý nhà nước phải điều phối việc phát triển du lịch trên cơ sở bảo vệ tối đa môi trường tự nhiên và dứt khoát không bàn chuyện cấp phép, triển khai dự án nữa. Đây mới thực chất là hướng đi bền vững.

Ở nhiều nước phát triển, ngay từ công đoạn quy hoạch các khu vực đặc thù như bán đảo Sơn Trà chẳng hạn, các cơ quan có chức năng phải lấy ý kiến đóng góp của người dân, nếu không có sự đồng thuận, mọi dự án khó được triển khai.

* Cám ơn những chia sẻ của ông!

>Đà Nẵng: Mở cửa bán đảo Sơn Trà

NGUYÊN BẢO - HẢI ÂU thực hiện