Rộn ràng sách Tết 2020

Phong phú nội dung, đa dạng hình thức

Ý tưởng về sách Tết được manh nha từ Phương Nam Book. Tết Đinh Dậu 2017, đơn vị này đã giới thiệu ấn phẩm chuyên đề định dạng tạp chí dành riêng cho Tết có tiêu đề Caro - Vui như Tết, in màu trên giấy couche với nhiều hình ảnh đẹp, nội dung đa dạng, từ thơ, tản văn, những chuyện nhẹ nhàng, thi vị. Tuy nhiên, ấn phẩm này do một nhóm bạn trẻ thực hiện, chưa có định hướng và nội dung thiếu chiều sâu, không tạo được tiếng vang nên chỉ ra được hai số thì ngưng.

Đến cuối năm 2018, Công ty Sách Đông A mạnh dạn đưa sách Tết trở lại với 2.000 bản Sách Tết Kỷ Hợi 2019 (gồm 1.900 bản bìa mềm và 100 bản bìa cứng, có đánh số và in trên giấy chất lượng cao) nhanh chóng bán hết, cho thấy sự thiếu hụt của dòng sách đặc biệt này. Có cầu có cung, năm nay một số đơn vị xuất bản quyết định nhảy vào “cuộc chơi” với thị phần “màu mỡ” này.

Tương tự năm 2018, năm nay Công ty Sách Đông A tung ấn bản Sách Tết Canh Tý 2020 gồm hợp tuyển văn, thơ, nhạc do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn. Bên cạnh đó, Đông A bổ sung thêm các bài viết đặc trưng quanh chủ đề Tết 2020, như Mèo - Chuột, Một mất một còn... Các họa sĩ Thành Chương, Đỗ Phấn, Đặng Tiến, Lương Xuân Đoàn... được mời minh họa cho sách. 5.200 bản sách đã được in, trong đó có hơn 3.000 bản đặt trước từ các đơn vị phân phối cũng như từ độc giả qua trang web của Đông A.

NXB Kim Đồng góp mặt vào thị trường sách Tết bằng ba ấn phẩm: Nhâm nhi Tết, in 2.020 bản, là ấn phẩm hợp tuyển được thực hiện công phu, nội dung phong phú, chia làm nhiều phần, gồm Góc đọc Tết với những câu chuyện mùa Xuân của các tác giả Xuân Quỳnh, Trần Hoài Dương, Lý Lan, Kim Hòa, Rosita Nguyễn... Góc thưởng thức với đủ món ẩm thực độc đáo, Góc Tết xưa kể chuyện lịch sử và Góc khám phá ở những địa điểm đặc biệt. Hai ấn phẩm còn lại dành cho độc giả nhỏ tuổi là Kể chuyện Tết Nguyên đán (lời: Trương Quý, minh họa: Kim Duẩn) và tập thơ Đúng là Tết của Bùi Phương Trâm với phần mỹ thuật bắt mắt.

Thương hiệu sách Sống của Alpha Books trình làng ấn phẩm Tết đoàn viên do nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chủ biên, với sự đồng hành của một số nhà nghiên cứu như Phạm Công Luận, Nguyễn Hùng Vĩ, Trương Quý cùng các cây bút trẻ. Nét khác biệt của quyển sách này so với các ấn phẩm Tết còn lại là hướng đến thông điệp đoàn viên, sum vầy.

Ít nhưng chất

Chính sự quan tâm nồng nhiệt của độc giả đã giúp các đơn vị xuất bản tự tin tung ra các ấn phẩm sách Tết, đưa dòng sách vốn là một nét đẹp văn hóa, một thú chơi tao nhã vào mỗi dịp Tết đến Xuân về hồi sinh. Sự xuất hiện của dòng sách này không hề ngẫu nhiên mà là xu hướng tất yếu khi trong nhiều năm trở lại đây, những đầu sách về văn hóa, phong tục được các đơn vị xuất bản đầu tư và được độc giả đón nhận.

Điểm gặp nhau của các ấn phẩm sách Tết là bên cạnh việc đầu tư chất lượng nội dung, quy tụ nhiều tác giả tên tuổi, thì về mặt hình thức cũng được chăm chút kỹ lưỡng, thậm chí có các bản in đặc biệt, số lượng giới hạn, giá thành cao dành riêng cho dân chơi sách, hoặc để làm quà tặng. Theo nhà văn Văn Thành Lê, việc một số đơn vị xuất bản cùng tham gia làm ấn phẩm sách Tết sẽ giúp thị trường trở nên đa dạng hơn, độc giả nhờ đó sẽ có nhiều lựa chọn hơn. Ở khía cạnh ngược lại, nó cũng thôi thúc các đơn vị làm sách tìm hướng khai thác riêng để thu hút sự chú ý của bạn đọc.

Sự cạnh tranh sách Tết đến thời điểm này không quá gay gắt vì chọn đầu sách nào tùy thuộc vào sở thích và túi tiền của độc giả. Sở dĩ ấn phẩm sách Tết chưa thu hút được các đơn vị xuất bản như Phương Nam Book, Trẻ hay Văn hóa - Văn nghệ một mặt vì cuối năm 2019 là giai đoạn cao điểm chuẩn bị cho các đầu sách mới tại Hội sách TP.HCM lần thứ 11 được tổ chức vào tháng 3/2020. Mặt khác, dẫu rộng mở về thị phần nhưng ấn phẩm sách Tết lại mang đặc thù như lịch Tết, khó bán nếu tồn hàng qua mùa, khả năng tái bản cũng không cao. Do đó, nếu không được sự chuẩn bị kỹ càng, dòng sách này khó nằm trong dự định triển khai của các đơn vị.

Vừa đủ và chất lượng, độc đáo và khác biệt, từ hình ảnh đến nội dung là cách mà ấn phẩm sách Tết hồi sinh và tiếp cận với sinh hoạt Tết của người Việt hiện đại. Tuy nhiên, để dòng sách này trở thành nét đẹp văn hóa không thể thiếu, còn cần thêm nhiều thời gian và chất xám của các đơn vị xuất bản.

Hoàng Linh Lan