Tăng vốn cho Vietnam Airlines - Nhiều lo ngại

Theo kịch bản hồi tháng 5, khi chưa có đợt bùng phát dịch bệnh lần hai, VNA dự kiến sản lượng vận tải cả năm 2020 bằng 30-40% so với cùng kỳ năm trước, tiền vé thu về bằng 30%. Tổng doanh thu hợp nhất chỉ bằng khoảng 56% năm 2019; lỗ hợp nhất khoảng 15.000 tỷ đồng, công ty mẹ lỗ khoảng 14.000 tỷ đồng. 

Trước đây, VNA cũng đã dự báo, nếu tình hình Covid-19 kéo dài thì đến tháng 8 hãng sẽ hết tiền, nhưng trong tháng 6 và 7/2020, do Việt Nam khống chế dịch hiệu quả và thị trường nội địa phục hồi nên hãng có thêm 1.700 tỷ đồng và có thể cầm cự đến hết tháng 8/2020 . Tuy nhiên, tại đại hội cổ đông 2020 của VNA, Tổng giám đốc VNA Dương Trí Thành cho biết, sau thời gian giãn cách xã hội, trong tháng 6 và 7/2020, VNA khai thác trên 500 chuyến bay nội địa/ngày, gần bằng cùng kỳ năm trước, với 18 đường bay mới, vượt 40% cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, đợt dịch thứ hai bùng phát đã bẻ gãy đà phục hồi. Từ sau ngày Đà Nẵng giãn cách xã hội, mỗi ngày hãng chỉ còn 109 chuyến nội địa. Vị lãnh đạo VNA cũng nhấn mạnh, đợt dịch bùng phát lần hai đã cuốn đi kỳ vọng về một mùa Hè hồi phục của thị trường hàng không nội địa. 

Chia sẻ về dòng tiền hiện có, đại diện VNA cũng cho hay, nếu như đến cuối năm 2019, hãng còn lượng tiền dự trữ khoảng 4.000 tỷ đồng thì đến hết tháng 6/2020 hãng đã vay hơn 4.000 tỷ đồng, tăng vay dài hạn từ 5.000 tỷ đồng lên 9.000 tỷ đồng.

Theo ông Phạm Ngọc Minh - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vietnam Airlines: “Giai đoạn nửa cuối năm 2020, dự báo vẫn sẽ đặt ra nhiều thách thức cho VNA khi sự hồi phục đối với hoạt động vận tải hàng không toàn cầu còn nhiều bất định, phụ thuộc vào diễn biến thực tế của bệnh dịch, khả năng kiểm soát bệnh dịch và điều chế vắc xin, các biện pháp kiểm soát nhập cảnh, đi lại của các chính phủ và tình hình kinh tế vĩ mô… Vậy nên, VNA đã báo cáo và đề xuất với cổ đông nhà nước (với tư cách là cổ đông lớn đang sở hữu trên 86% cổ phần) có thêm các giải pháp hỗ trợ như tăng vốn, cho vay để đảm bảo dòng tiền duy trì hoạt động”.

Theo ông Minh, từ đầu dịch tới nay, hãng có 15 báo cáo gửi cơ quan có thẩm quyền. “Chính phủ đã chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VNA hoàn tất thủ tục để trình cấp cao hơn Chính phủ ra quyết định phương án hỗ trợ VNA. Trong đó, giải pháp quan trọng là Nhà nước cho VNA vay 4.000 tỷ đồng và tăng vốn chủ sở hữu thêm khoảng 8.000 tỷ đồng. Hiện tại, các thủ tục cuối cùng đang hoàn thiện để trình cấp có thẩm quyền”, ông Minh nói.

Để tháo gỡ khó khăn trong ngắn hạn, ngoài việc tiếp tục tăng cường khai thác kích cầu nội địa, có thể khai thác trở lại một số đường bay quốc tế trên cơ sở tuân thủ quy định phòng chống dịch bệnh của Chính phủ và nhà chức trách các nước sở tại, VNA đang đẩy mạnh tìm kiếm cơ hội khai thác hàng hóa, thuê chuyến, cắt giảm chi phí.

Trong dài hạn, VNA sẽ tái cấu trúc đội máy bay. Trong đó, ưu tiên tạm hoãn hoặc hủy các hợp đồng thuê máy bay, bán các máy bay đang sở hữu đã khai thác nhiều năm. Cụ thể, trong nửa cuối năm 2020, VNA đã lên kế hoạch bán 6 tàu A321CEO sản xuất 2007 đã có trong kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2020 của Tổng công ty đã được Ủy ban Quản lý vốn nhà nước. Ngoài 6 tàu bay dự kiến bán theo kế hoạch, hãng dự kiến đẩy sớm chương trình bán 3 tàu A321CEO sản xuất 2008 lên 2020-2021 (kế hoạch bán ban đầu là 2023-2024). Đồng thời dự phòng phương án SLB cho 3 tàu này nếu có hiệu quả tài chính hơn so với phương án bán.

Song vẫn còn nhiều lo ngại về việc vay vốn, tăng vốn theo đề nghị của VNA, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để bảo toàn vốn nhà nước đầu tư, bởi tương lai hồi phục ngành hàng không còn lệ thuộc vào sự hồi phục của dịch Covid-19. Theo dự báo của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, phải đến tháng 7/2024, thị trường hàng không thế giới mới phục hồi. Có nghĩa, khả năng hồi phục của VNA còn xa.

Trong khi đó, với vai trò là hãng hàng không quốc gia, là nền tảng kết nối giao lưu kinh tế và hình ảnh quốc gia, VNA cần được hỗ trợ khẩn cấp. Ở nhiều nước trên thế giới như Nhật Bản, Singapore, Malaysia, Thái Lan... cũng đã triển khai nhiều gói hỗ trợ cho các hãng bay như bổ sung nguồn vốn, hỗ trợ bảo lãnh vay hay thuế nhiên liệu bay...

Theo ý kiến của các chuyên gia, trước khó khăn hiện hữu, các cổ đông chiến lược và các cơ quan nhà nước cần phối hợp hỗ trợ VNA vượt qua khó khăn, tiếp tục hoạt động và mang lại giá trị gia tăng cho cổ đông.

Theo báo cáo trình đại hội đồng cổ đông thông qua, kế hoạch tổng doanh thu hợp nhất trong năm 2020 của VNA đạt 40.586 tỷ đồng, giảm 59,5% so với thực hiện năm 2019. Trong đó, tổng doanh thu công ty mẹ giảm 56,4% so với cùng kỳ, tương ứng 42.158 tỷ đồng. Đáng chú ý, hãng dự kiến trình kế hoạch lỗ trước thuế hợp nhất 15.177 tỷ đồng và lỗ ròng công ty mẹ là 14.487 tỷ đồng. Tổng chi phí công ty mẹ dự kiến giảm 34,5% so cùng kỳ, tương ứng 24.772 tỷ đồng, trong đó giảm do chủ động thực hiện các giải pháp điều hành, hạn chế tác động của dịch Covid-19 là 4.346 tỷ đồng, còn lại là giảm do sản lượng, đơn giá, tương ứng 20.426 tỷ đồng.

Ý Nhi