Kinh doanh cũng cần cảm xúc

Để thuyết phục một người đọc sách rất khó nếu bạn không tặng họ một cuốn sách bằng cả trái tim mình.

Thật ra, ngay cả trả lời một câu hỏi như thế này, với các anh chị em bạn bè doanh nhân của tôi, cũng là “cắc cớ” rồi, vì họ cũng chẳng có thời gian để trả lời, họ quá bận rộn.

Tôi có một người bạn thân “lên ngôi” triệu phú là nhờ kinh doanh đất. Với anh, đó là “số phận” định đoạt. Vì anh có một khả năng được anh mô tả là chỉ cần đứng trên miếng đất đó dù rộng cỡ nào cũng định lượng được diện tích và hình dáng vuông, tròn, méo ra sao và quan trọng nhất nó có “giá trị” bao nhiêu. Đó là năng khiếu bẩm sinh, trời cho, không nói ai hay hơn ai được, anh nói.

Thật là lạ, chúng tôi kết bạn với nhau vì cùng quen một ông… nhạc sĩ. Hóa ra anh là học trò của ông ấy, còn tôi là bạn vong niên. Tôi hỏi sao làm kinh doanh mà mê âm nhạc? Anh nói, không biết vì sao mà mê, chỉ thấy khi đắm mình vào âm nhạc, mọi thứ căng thẳng, mệt mỏi vì toán tính tan biến hết, chợt thấy đời có nghĩa hơn là cầm bạc triệu hay ở biệt thự triệu triệu đô.

Rồi tôi hỏi anh có thích đọc sách không, anh nói hồi trước có đọc sách, thích đọc thơ nữa, đã từng đi theo Bùi Giáng vì bị ông… sai vặt và ông cũng có đề thơ tặng (anh còn thuộc làu). Tôi nghe vậy mà cả mừng, liền nói sẽ tặng anh cuốn sách.

Rồi về nhà, tôi nghĩ lung lắm, nên tặng cho một doanh nhân như anh cuốn sách gì. Trường hợp của anh vốn đã thành công trong phương thức kiếm tiền, tặng một cuốn về làm thế nào để làm giàu thì khác nào khiếm nhã. Bèn nghĩ một cuốn khác, triết lý kinh doanh chẳng hạn, nhưng lúc này anh đang say sưa với các hợp đồng tiền tỉ, chẳng triết lý nào bằng tiền. Hay là một cuốn về âm nhạc, nhưng có lẽ anh thừa tiền để mua tất cả các sách về âm nhạc vì anh vốn rất mê. Một cuốn kiểu “quẳng gánh lo đi mà vui sống” chẳng hạn với những người lo lắng, căng thẳng nhưng hiện tại, đó là đam mê của anh, chắc anh sẽ không quẳng đâu.

Cuối cùng tôi đã chọn một cuốn sách văn học: “Hoàng tử bé” của tác giả Saint Expury.

Sách đã chọn, nhưng làm thế nào để thuyết phục anh đọc cuốn sách này? Tại sao tôi lại chọn nó để tặng anh bạn kinh doanh của mình?

Đúng là tôi đã nghĩ tới cả hai câu hỏi trên, nhưng rồi hôm sau gặp lại anh bạn, tôi lại hỏi anh ấy về chuyện Bùi Giáng. Thật hứng khởi, anh bạn tôi kể rất sôi nổi (cũng gần bằng lúc tôi hỏi chuyện anh ấy về đất đai và kinh doanh). Tôi liền nói với anh rằng tôi đọc sách Bùi Giáng dịch trước khi đọc thơ Bùi Giáng, đó là cuốn Hoàng Tử Bé. Anh liền nói nếu được tôi có thể mua giúp cuốn đó cho con anh ấy đọc. Tôi nói, nếu anh muốn con anh đọc sách, thì trước hết anh phải là người đọc nó, có vậy mới kể cho con vài điều hấp dẫn trong sách để con bị lôi cuốn. Tôi cũng khôn khéo không nói với anh ấy rằng đây không phải là một cuốn sách cho thiếu nhi, mà tôi bắt đầu kể một vài câu chuyện về Hoàng Tử Bé trong sách. Thú vị nhất là câu chuyện về con chồn bày cho Hoàng tử bé thuần dưỡng nó và câu nói kinh điển: “Người ta không thể nhìn bằng mắt, người ta chỉ có thấy bằng trái tim”. Đó chính là cảm xúc.

“Kinh doanh cũng cần cảm xúc”, anh nói và mắt nhìn đâu đó. Rồi anh đề nghị tôi cho anh đọc cuốn sách đó. Quả thật, để thuyết phục một người đọc sách rất khó nếu bạn không tặng họ một cuốn sách bằng cả trái tim mình. Tôi đã TẶNG bạn mình cuốn sách “Hoàng Tử Bé” do Bùi Giáng dịch, bản của An Tiêm. Cuốn sách mà tôi đã gìn giữ như một báu vật, cuốn sách đầu giường của tôi.

Anh bạn tôi đã đọc cuốn sách đó. Về sau, tôi là người chọn sách cho các con anh đọc, và tôi cũng là người đã thực hiện một “tủ sách gia đình” cho gia đình anh. Tủ sách ấy có gần như đầy đủ các tác phẩm văn học đoạt giải Nobel, Man Booker, Pulitzer… Các giải thưởng của Việt Nam, có cả sách in trước 1975 với các cuốn sách quý hiếm và ở mọi lĩnh vực khoa học, xã hội, kinh tế, triết học… đều có những tác phẩm tiêu biểu. Khoảng hơn 3000 cuốn sách do chính tay tôi chọn lựa và phân loại sắp xếp cho anh.

Các con anh giờ đều đã trưởng thành, hai vợ chồng anh giờ vẫn cùng nhau kinh doanh và… cùng nghe nhạc, đọc sách. Một tương lai đã được tạo dựng từ những ngày tháng trước, không có gì là to tát, chỉ là việc phải làm khi bạn có điều kiện để mua và đọc sách thôi.

Nguyễn Chân Khanh