Thương mại điện tử toàn cầu tăng mạnh do Covid-19

Theo báo cáo về đo lường thương mại điện tử và nền kinh tế kỹ thuật số của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển (United Nations Conference on Trade and Development - UNCTAD) công bố đầu tháng 5/2021, doanh số bán lẻ trực tuyến tăng trưởng rõ rệt ở một số quốc gia. Chẳng hạn, Hàn Quốc báo cáo tỷ trọng cao nhất là 25,9% vào năm 2020 so với 20,8% của năm trước (Bảng 1).

Đáng chú ý, Covid-19 đã tạo ra sự gia tăng nhu cầu đặt hàng trực tuyến hàng hóa thực tế do các hạn chế kiểm dịch được áp dụng ở nhiều quốc gia. Tuy doanh số bán lẻ tổng thể giảm 1% ở nhóm các quốc gia này vào năm 2020 trong khi bán lẻ trực tuyến tăng 22%. 

Bảng 1: Doanh số bán lẻ trực tuyến tại các nền kinh tế được chọn, 2018-2020

Trong khi đó, báo cáo cũng cho thấy doanh số thương mại điện tử toàn cầu đã tăng lên 26,7 nghìn tỷ USD vào năm 2019, tăng 4% so với năm 2018, theo ước tính mới nhất của UNCTAD. Điều này bao gồm doanh số bán hàng giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C), và tương đương với 30% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu trong năm đó.

“Những thống kê này cho thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của các hoạt động trực tuyến. Báo cáo này cũng chỉ ra rằng các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển, cũng cần có những thông tin như vậy để xây dựng lại nền kinh tế sau Covid-19", Shamika Sirimanne, Giám đốc công nghệ và hậu cần của UNCTAD cho biết.

Tuy nhiên, cơ hội của các công ty cũng khác nhau do đại dịch Covid-19 mang đến nhiều cánh cửa khác nhau cho các công ty thương mại điện tử B2C hàng đầu, theo báo cáo của UNCTAD.

Dữ liệu của 13 công ty thương mại điện tử hàng đầu, 11 trong số đó đến từ Trung Quốc và Hoa Kỳ, cho thấy sự đảo ngược vận may đáng chú ý đối với các công ty nền tảng cung cấp các dịch vụ như gọi xe và du lịch (Bảng 2). Tất cả đều bị sụt giảm mạnh về tổng giá trị hàng hóa (GMV) và giảm thứ hạng tương ứng.

Bảng 2: Các công ty thương mại điện tử B2C hàng đầu theo GMV, 2020 

Trong số đó, Expedia đã giảm từ vị trí thứ 5 vào năm 2019 xuống thứ 11 vào năm 2020, Booking Holdings từ vị trí thứ 6 xuống thứ 12 và Airbnb đã tung ra đợt chào bán lần đầu ra công chúng vào năm 2020, từ vị trí thứ 11 xuống thứ 13.

Mặc dù GMV của các công ty dịch vụ giảm nhưng tổng GMV của 13 công ty thương mại điện tử B2C hàng đầu vẫn tăng 20,5% vào năm 2020, cao hơn so với năm 2019 (17,9%). Có mức tăng đặc biệt lớn là Shopify (tăng 95,6%) và Walmart (72,4%). Nhìn chung, B2C GMV cho 13 công ty hàng đầu đạt 2,9 nghìn tỷ USD vào năm 2020.

Bán hàng B2B thống trị thương mại điện tử

Báo cáo ước tính giá trị thương mại điện tử B2B toàn cầu vào năm 2019 là 21,8 nghìn tỷ USD, chiếm 82% tổng thương mại điện tử, bao gồm cả doanh số bán hàng trên các nền tảng trực tuyến và giao dịch trao đổi dữ liệu điện tử (EDI). Hoa Kỳ tiếp tục thống trị thị trường thương mại điện tử nói chung, trước Nhật Bản và Trung Quốc (Bảng 3).

Doanh số thương mại điện tử B2C ước tính đạt 4,9 nghìn tỷ USD vào năm 2019, tăng 11% so với năm 2018. Ba quốc gia hàng đầu theo doanh số thương mại điện tử B2C vẫn là Trung Quốc, Hoa Kỳ và Anh.

Thương mại điện tử B2C xuyên biên giới đạt khoảng 440 tỷ USD vào năm 2019, tăng 9% so với năm 2018. Báo cáo của UNCTAD cũng lưu ý rằng tỷ lệ người mua sắm trực tuyến thực hiện mua hàng xuyên biên giới đã tăng từ 20% trong năm 2017 lên 25% vào năm 2019 .

Bảng 3: Doanh số thương mại điện tử của 10 quốc gia hàng đầu, 2019

Ngọc Thoại