Du lịch trải nghiệm: Một cảm nhận mới về cuộc sống

Simon, người Úc, sang Việt Nam làm việc trong lĩnh vực media đã hơn ba năm. Cứ 6 tháng một lần, anh tìm kiếm một chuyến đi mang tính trải nghiệm và cũng để "làm mới" những góc nhìn về Việt Nam. Tháng 11/2019, Simon theo chân một nhóm du khách vào làng Đưng Iar Giêng, nằm sâu trong Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng. Ngôi làng này có lịch sử hơn 200 năm, chỉ 29 nhân khẩu với hơn chục hộ gia đình. Họ đều là người Cil - một nhánh của dân tộc K'Ho. Cuộc sống nơi đây chủ yếu tự cung tự cấp.

Nhóm của Simon ở trong một nhà dân chỉ có hai ông bà già. Sau bữa tối, lão ông chào tạm biệt để ra canh rẫy. Simon tò mò hỏi sao phải đi ban đêm, có phải sợ mất trộm? Ông lão trả lời thật thà: "Canh heo rừng". Một vài vị khách tỏ vẻ ngạc nhiên: "Sao không đánh bẫy hoặc săn bắn?". Ông lão trở nên nghiêm túc: "Dân làng ở đây không ai được săn bắt, chỉ khi có người đau ốm, cần hồi phục sức khỏe thì mới được phép bẫy thú rừng".

Bữa ăn của người làng, ngoài rau rừng có cá suối, tuyệt đối không có thịt thú rừng. Truyền thống này đã duy trì lâu đời, giờ vẫn được dạy lại cho con cháu: "Rừng có luật lệ của nó, ta không hại đến thú thì thú không hại mình". Trở về sau chuyến đi, Simon thường nhắc đến chuyện ấy, với sự thán phục: "Không ngờ trong rừng sâu lại có những người sống thật văn minh!".

...Thắm cùng nhóm bạn chọn tour săn mây ở khu vực núi Đại Bình, thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng cho kỳ nghỉ cuối tuần, chỉ hai ngày. Thắm nhớ mãi về việc hái chè và làm trà dưới sự hướng dẫn của người dân Châu Mạ. Một quy trình hái, sao, nhồi, sấy chè hoàn toàn thủ công giúp cô hiểu thêm thứ thức uống quen thuộc. Trở về Sài Gòn, mỗi người cầm theo gói trà tự tay làm ra, như món quà của núi rừng B'Lao hiếu khách. Thắm cho rằng chuyến đi để lại ấn tượng quá sâu sắc.

Có một khái niệm đang trở nên quen thuộc: lối sống xa hoa mới. Lối sống xa hoa mới không nói về sự giàu sang vật chất như siêu xe, hàng hiệu, những điểm đến sang trọng mà tập trung vào trải nghiệm. Theo đó, sự giàu có tính bằng những chuyến đi trải nghiệm, những bài học, những suy nghĩ về con người, về thế giới.

Hai chuyện kể trên chỉ là góc nhỏ của xu hướng du lịch không mới, nhưng đang trở thành lựa chọn của ngày càng nhiều du khách. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, 72% người trẻ ngày nay thích chi nhiều tiền hơn cho những trải nghiệm độc đáo. Trải nghiệm ẩm thực cho phép du khách thưởng thức các món ăn địa phương và có thể học hỏi cách nấu một số món ăn. Đằng sau những món ăn là những câu chuyện về văn hóa, phong tục, cả những bài học về cuộc sống được truyền tải.

Một cách khác mà khách du lịch muốn trải nghiệm điểm đến là ở với những gia đình địa phương thay vì ở khách sạn. Khái niệm homestay có thể chưa chuẩn xác ở Việt Nam do bản chất của cách thức này là khách và chủ cùng ở chung, ăn chung và sinh hoạt chung trong thời gian lưu trú. Điều này giúp du khách có cơ hội tiếp xúc gần gũi hơn với người dân địa phương và hiểu cách sống của họ.

Giờ đây, du khách thường chọn những điểm đến càng hoang dã càng tốt. Nó như là sự phiêu lưu, đòi hỏi thể lực, kiến thức sinh tồn và phần nào là thử thách tinh thần, vì thế vừa thú vị lại vừa được khám phá những mặt ẩn kín của bản thân mà bình thường không để ý. Đặc biệt, ngày càng có nhiều người thích đi bộ trên đường núi, hoặc hành trình chinh phục những ngọn núi cao như Phanxipan, Langbiang... Đi bộ xuyên đêm với bầu trời đầy sao, chèo thuyền kayak, chơi SUP là những trải nghiệm thú vị và tràn đầy sự kích thích. Khám phá, vui vẻ và gắn kết nhóm là đặc điểm chính của hoạt động này.

Hầu hết du khách cho rằng, họ thay đổi cách nhìn, quan điểm sống sau những hành trình như thế. Vị tha hơn, dung hòa hơn, phong phú hơn trong suy nghĩ và hành động tích cực. Với sự hăm hở, suy nghĩ phóng khoáng, bạn cảm thấy thế giới luôn mới mẻ, vận động không ngừng.

Du lịch trải nghiệm đòi hỏi du khách phải sống chậm, giảm bớt những thói quen mà thế giới công nghệ đã định hình hành vi, như chỉ lưu tâm chụp ảnh, hay quá chú ý đến mạng xã hội và cập nhật tin tức trong khi trải nghiệm. Điều này dẫn tới khoảng cách với người địa phương, với những giá trị văn hóa cần khám phá.

Đại dịch Covid-19 ảnh hưởng tới cách chúng ta sống, buộc chúng ta thay đổi suy nghĩ và thói quen, bên cạnh mưu cầu về cuộc sống vật chất thì đời sống tinh thần càng được xem trọng, trong đó có trải nghiệm cuộc sống qua du lịch. 

Nguyễn Tử Anh