Vai trò của doanh nhân điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM

Chúng ta thường có quan niệm, doanh nhân là những nhà lãnh đạo các doanh nghiệp có quy mô lớn, tầm vóc quốc gia, khi doanh nghiệp do họ lãnh đạo đã phát triển mạnh về kinh tế, họ đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước, luôn thực hiện nhiều chương trình chia sẻ, hỗ trợ, giúp đỡ cho cộng đồng trên nhiều phương diện. Họ là những doanh nhân lớn. Quan niệm này hoàn toàn chính xác. Bên cạnh đó, TP.HCM với 98,2% doanh nghiệp vừa và nhỏ, như vậy những nhà lãnh đạo các doanh nghiệp vừa và nhỏ này có được xem là doanh nhân không? Và nếu họ cũng là doanh nhân thì họ có vai trò như thế nào?

Theo quan niệm cá nhân, tôi cho rằng doanh nhân là một người làm kinh doanh, điều hành doanh nghiệp, phát triển công việc kinh doanh ở bất cứ quy mô nào. Đặc biệt trong bối cảnh kinh tế của TP.HCM hiện nay, vai trò của các doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ cần được phát huy hơn nữa khi số lượng này chiếm tỷ lệ vô cùng lớn.

Các doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp với quy mô vừa và nhỏ cần hiểu rõ rằng bản thân đang đóng góp một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội và phát triển kinh tế của thành phố. Cụ thể là tạo công ăn việc làm cho người lao động, tạo cơ hội việc làm cho đa dạng thành phần người lao động. Khi người lao động tại mỗi doanh nghiệp có việc làm ổn định, đồng nghĩa gia đình của họ sẽ ấm no, khi mỗi gia đình ấm no, việc an sinh xã hội sẽ được đảm bảo.

Doanh nhân góp phần phát triển kinh tế của thành phố. Qua đợt giãn cách dài vừa rồi tại TP.HCM do ảnh hưởng của dịch Covid-19, chúng ta có thể thấy rằng để cuộc sống và nền kinh tế được hoạt động bình thường trở lại, cần phải có sự tham gia đồng bộ của tất cả doanh nghiệp với tất cả ngành nghề, tất cả loại hình kinh doanh từ chuỗi cung ứng, vận chuyển, dịch vụ, sản xuất, tài chính, ngân hàng, y tế, giáo dục… Chính vì vậy, mỗi doanh nhân, dù đang điều hành doanh nghiệp ở bất cứ quy mô nào, cũng đều là một mảnh ghép quan trọng thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thành phố.

Doanh nhân cũng góp phần thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao vị trí Việt Nam. TP.HCM luôn là trung tâm, đầu mối liên kết, thu hút đầu tư nước ngoài, mở rộng quan hệ với bạn bè quốc tế. Các doanh nhân điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ đang góp phần tích cực trong chuỗi cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu sử dụng cho những doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nước ngoài.

Vậy nên, doanh nhân điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM có vai trò xây dựng hình ảnh, văn hóa và thương hiệu Việt Nam trong mắt đối tác nước ngoài, thông qua các hoạt động kinh doanh, chất lượng sản phẩm, phong cách làm việc, liên kết, liên doanh cùng các đối tác nước ngoài.

Nhận định được vai trò quan trọng của doanh nhân điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nhân cần thực hiện trách nhiệm đối với người lao động trong doanh nghiệp, với công ty, với cộng đồng, xã hội, đất nước.

- Trách nhiệm với người lao động: Một doanh nghiệp hùng mạnh khi có đội ngũ nhân lực hùng mạnh, có năng lực tốt, có sự sáng tạo, có niềm yêu thích công việc, tinh thần cống hiến hết mình cho công việc. Muốn xây dựng được đội ngũ nhân lực đạt được các tiêu chí trên, người doanh nhân cần phải thực hiện đúng và tốt trách nhiệm đối với người lao động. Cụ thể, phải đảm bảo đủ các chính sách đảm bảo an sinh cho người lao động, thu nhập, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, chế độ nghỉ ngơi, thư giãn.

- Trách nhiệm với doanh nghiệp: Văn hóa và phong cách hoạt động, phương thức kinh doanh của mỗi doanh nghiệp đều chịu sự ảnh hưởng trực tiếp từ văn hóa, tính cách và quan niệm của mỗi doanh nhân, người lãnh đạo doanh nghiệp. Những doanh nghiệp phát triển mạnh và bền vững đều có một tinh thần, văn hoá tốt, mang tính minh bạch cao. Đã có rất nhiều doanh nghiệp phải lâm vào tình cảnh nguy nan, khốn đốn, mất uy tín trên thương trường, dẫn đến phải ngừng hoạt động, phá sản chỉ vì những hoạt động sai trái, trục lợi cá nhân của người đứng đầu. Các doanh nhân với vai trò là người định hình màu sắc của doanh nghiệp, sẽ thực hiện đúng trách nhiệm với doanh nghiệp của mình, đảm bảo cho doanh nghiệp được phát triển bền vững, đảm bảo lợi ích chung cho toàn doanh nghiệp, thực hiện đúng quy định pháp luật về phạm vi hoạt động kinh doanh, về tài chính, ngân sách, về nghĩa vụ nộp thuế.

- Trách nhiệm với xã hội, cộng đồng: Dù doanh nghiệp đang hoạt động trong bất cứ lĩnh vực nào đi nữa thì xã hội, cộng đồng chính là người dùng, là khách hàng của doanh nghiệp. Chính nhờ có sự ủng hộ, hưởng ứng từ xã hội, từ cộng đồng sẽ giúp cho doanh nghiệp phát triển. Vậy nên người làm kinh doanh, người doanh nhân dù đang điều hành doanh nghiệp ở quy mô nào đi nữa thì vẫn nên có tinh thần hướng tới xã hội, cộng đồng. Đó là sự hồi đáp và cũng là trách nhiệm của người doanh nhân đối với xã hội.

Link bài viết

Công ty TNHH Học Viện VSE do tôi thành lập và vận hành từ tháng 4/2020 đến nay. Chúng tôi là doanh nghiệp rất non trẻ và thuộc quy mô siêu nhỏ trên thị trường. Từ ngày bắt đầu đến nay, chúng tôi liên tục trải qua các đợt dịch Covid-19, giãn cách kéo dài, lĩnh vực đào tạo là hoạt động chính của chúng tôi bị ảnh hưởng lớn. Đến hiện tại, có thể nói chúng tôi là một trong số các doanh nghiệp với quy mô siêu nhỏ có thể vượt qua được đại dịch, duy trì hoạt động và tiếp tục phát triển.

Khi đã trải qua những trở ngại bất khả kháng này, tôi nhận ra rằng doanh nghiệp của tôi có thể tồn tại qua đại dịch là nhờ sự đồng lòng của toàn bộ nhân sự công ty, sự ủng hộ của tất cả các bên, của đối tác, khách hàng và sự hỗ trợ của cơ quan chức năng thành phố, cơ quan quản lý nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng dịch Covid-19. Tôi đã nhận thức rất rõ được vai trò và trách nhiệm của một doanh nhân trong công tác điều hành doanh nghiệp.

Ngay từ những ngày đầu thành lập Công ty TNHH Học Viện VSE, tôi đã tiến hành đúng vai trò và thực hiện đầy đủ trách nhiệm của một doanh nhân theo sau:

- Đối với người lao động: Ngoài việc đáp ứng mức thu nhập phù hợp, người lao động được đóng đầy đủ bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội theo mức thu nhập thực nhận. Công ty cung cấp khẩu phần ăn trưa đầy đủ dinh dưỡng cho toàn bộ nhân viên. Nhân viên được nghỉ trưa 2 giờ mỗi ngày. Dù điều kiện tài chính rất hạn chế và ảnh hưởng dịch, chúng tôi vẫn tổ chức các chương trình nghỉ ngơi, du lịch phù hợp cho các nhân viên.

- Đối với công ty: Tất cả giao dịch trong công ty từ nhỏ đến lớn đều được thực hiện minh bạch, rõ ràng. Nghĩa vụ nộp thuế được thực hiện đầy đủ và tuân thủ đúng theo quy định pháp luật.

- Đối với xã hội: Chúng tôi đã trích ngân sách để tổ chức nhiều chương trình hỗ trợ cho sinh viên tại các trường đại học. Đồng thời, sau đợt giãn cách dài vừa rồi, vào ngày 13/11/2021, chúng tôi đã cho ra mắt một thư viện cộng đồng với hơn 1.000 đầu sách, phục vụ miễn phí cho người yêu đọc sách tại TP.HCM. Với mong muốn cùng lan tỏa tri thức, duy trì và nâng cao thói quen đọc sách của người dân thành thị. 

Tôi tin rằng việc phát huy tốt vai trò và thực hiện đầy đủ trách nhiệm của một doanh nhân mang lại rất nhiều lợi ích cho tất cả các bên, đặc biệt các doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp với quy mô vừa và nhỏ. Từ những trải nghiệm cá nhân, tôi đút kết lại những lợi ích khi doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm như sau:

- Lợi ích thứ nhất: Khi doanh nhân thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm đối với người lao động sẽ được người lao động tin tưởng, cống hiến hết mình cho công việc. Thuận tiện trong công tác tuyển dụng, thu hút được nhiều người tài.

- Lợi ích thứ hai: Khi doanh nhân thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm đối với doanh nghiệp sẽ được khách hàng tin dùng, đối tác đánh giá cao, có thêm nhiều cơ hội hợp tác, phát triển cùng những khách hàng, đối tác lớn trong và ngoài nước, khi một trong những tiêu chí đánh giá của họ là tính minh bạch và tuân thủ pháp luật. Không một đối tác chuyên nghiệp nào muốn làm việc cùng một doanh nhân, một công ty thiếu minh bạch trong tài chính, không tuân thủ pháp luật.

- Lợi ích thứ ba: Khi doanh nhân thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm đối với xã hội sẽ tạo thêm động lực cho doanh nhân phát triển công việc kinh doanh, phát triển doanh nghiệp để có thể giúp đỡ, chia sẻ nhiều hơn cho cộng đồng, cho xã hội. Đồng thời, khi doanh nhân thực hiện trách nhiệm cho cộng đồng cũng sẽ tạo được những hiệu ứng lan truyền lớn, giúp doanh nghiệp có thêm nhiều kết nối, nâng cao uy tín, thương hiệu doanh nghiệp, góp phần xây dựng hình ảnh cho cộng đồng kinh doanh, nâng cao vị thế của TP.HCM trên cả nước và trên bản đồ thế giới. Bên cạnh đó, việc doanh nhân thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm còn góp phần xây dựng nên văn hóa tốt cho công ty, tạo được nền tảng phát triển bền vững trong tương lai.

Trên cương vị của một doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, tôi hiểu rõ rằng có rất nhiều doanh nhân đều mong muốn thực hiện đúng vai trò và làm tròn trách nhiệm của một người làm kinh doanh, điều hành doanh nghiệp. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố tạo nên rào cản, trong đó hai yếu tố chính. 

Yếu tố thứ nhất là tài chính. Khi tài chính là vấn đề luôn phải cân nhắc của các doanh nhân điều hành doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, cùng với đó là khả năng quản lý tài chính chưa đồng đều. Yếu tố thứ hai là chưa nhận định được lợi và hại. Chưa hiểu rõ, chưa cân đo được lợi ích khi làm đủ, làm đúng và tác hại khi làm thiếu, làm sai. Chưa có tầm nhìn dài hạn. Chính hai yếu tố trên khiến cho phần đông doanh nhân điều hành doanh nghiệp ở quy mô nhỏ, siêu nhỏ chưa thể phát huy và thực hiện đủ trách nhiệm cho người lao động, cho công ty và cho xã hội.

Tôi cho rằng, thành phố chúng ta có thể phát triển thêm các cộng đồng, các hiệp hội doanh nghiệp dành riêng cho doanh nhân đang điều hành doanh nghiệp ở quy mô siêu nhỏ, nhỏ. Các hiệp hội này sẽ là môi trường giúp doanh nhân tiếp thu thêm kiến thức, lan tỏa tinh thần, giải đáp thắc mắc, từ đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để phát huy vai trò, trách nhiệm.

Tôi tin rằng khi doanh nhân có thể được tiếp cận đầy đủ kiến thức về quản lý, về tài chính, về pháp luật, cùng với đó là hiểu rõ về chính sách, định hướng của thành phố về hoạt động kinh tế, thì doanh nhân sẽ rất tự tin để phát huy vai trò và thực hiện đầy đủ trách nhiệm đối với người lao động, với doanh nghiệp, với xã hội.

(*) Kỹ sư xây dựng, Tổng giám đốc Công ty TNHH Học Viện VSE

Huỳnh Kim Thịnh (*)