Bí quyết nuôi dạy con hạnh phúc của người Hà Lan

Phụ huynh Hà Lan có 6 bí quyết nuôi dạy con hạnh phúc

Theo báo cáo năm 2013 của UNICEF, trẻ em Hà Lan hạnh phúc nhất thế giới. Báo cáo này là sự tiếp nối kết quả tương tự hồi năm 2007, khi Hà Lan được xác định là một ví dụ nổi bật về lĩnh vực nuôi dạy trẻ. Cả Anh và Mỹ đều đứng thứ hạng thấp hơn Hà Lan. Các tổ chức khác, bao gồm Britain’s Child Poverty Action Group và World Economic Forum, đều cùng xếp trẻ em Hà Lan ở thứ hạng cao về hạnh phúc.

Vậy chính xác thì phụ huynh Hà Lan đã nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới như thế nào? Nội dung dưới đây là kết quả nghiên cứu của Rina Mae Acosta - tác giả viết và sáng lập trang blog về nuôi dạy con mang tên Finding Dutchland, đồng tác giả quyển “The Happiest Kids in the World: How Dutch Parents Help Their Kids (and Themselves) by Doing Less”.  Nghiên cứu này được thực hiện chính ở Doorn, một thị trấn ở trung tâm Hà Lan, nơi có 10.000 cư dân sinh sống.

Theo Rina Mae Acosta, dưới đây là 6 bí quyết nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới:

1. Trẻ sơ sinh được ngủ nhiều

Năm 2013, một nghiên cứu từ European Journal of Developmental Psychology đã tìm hiểu sự khác biệt về tính khí giữa trẻ em Mỹ và Hà Lan. Nghiên cứu này đã tìm ra “Trẻ sơ sinh Hà Lan cười, vui vẻ và thích được âu yếm nhiều hơn trẻ sơ sinh ở Mỹ”.

Theo nghiên cứu này, trẻ sơ sinh Hà Lan có những cử chỉ hiền hòa một phần vì có nhịp ngủ ổn định và điều độ. Ngày nay, phụ huynh Mỹ quan tâm nhiều đến việc kích thích các giác quan của trẻ bằng nhiều loại trải nghiệm khác nhau. Ngược lại, người Hà Lan chỉ chú tâm vào những sinh hoạt thường nhật tại nhà, coi trọng sự nghỉ ngơi và điều độ. 

Các phụ huynh Hà Lan sẽ không thỏa hiệp với việc phải cắt giảm giờ ngủ của con. Và những đứa trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ cũng cho phép cha mẹ được nghỉ ngơi nhiều hơn. Nghiên cứu cũng cho biết người Hà Lan trung bình ngủ nhiều hơn người dân ở các quốc gia khác trên thế giới. Tổng cộng một người Hà Lan sẽ ngủ 8 tiếng + 12 phút mỗi đêm.

Kỹ năng xã hội mới giúp nuôi dưỡng hạnh phúc của con người và các kỹ năng này quan trọng hơn chỉ số IQ của một cá nhân rất nhiều

2. Trẻ nhỏ có nhiều thời gian bên cạnh cha và mẹ

Năm 1996, chính phủ Hà Lan cho phép nhân viên bán thời gian có quyền lợi ngang bằng với nhân viên toàn thời gian, nhằm tạo điều kiện nâng cao tỷ lệ cân bằng giữa cuộc sống và công việc. Văn hóa làm việc bán thời gian là một lý do khác của việc người Hà Lan hạnh phúc hơn các quốc gia khác. Với 29 giờ làm việc mỗi tuần, người Hà Lan có thời gian làm việc chuyên nghiệp hằng tuần ngắn nhất thế giới, theo nghiên cứu năm 2018 của OECD.

Gần một nửa dân số trưởng thành của Hà Lan làm việc bán thời gian, với 26,8% nam giới làm việc tối đa 36 tiếng mỗi tuần và 75% nữ giới làm việc bán thời gian. Tỷ lệ này được nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau, từ lao động phi chính thức đến lao động chuyên môn cao.

Tương tự như đồng nghiệp khác giới, phần lớn các ông bố Hà Lan chỉ làm việc toàn thời gian khoảng bốn ngày mỗi tuần. Điều này giúp họ có ít nhất một ngày trong tuần dành trọn thời gian cho con trẻ. Thời gian này được gọi là “Papadag” (tạm dịch “Ngày làm bố”).

Phần lớn các ông bố ở Hà Lan chỉ làm việc toàn thời gian khoảng bốn ngày mỗi tuần, còn các bà mẹ làm việc bán thời gian, điều này giúp họ có nhiều thời gian bên con

3. Trẻ không bị áp lực thành tích tại trường

Trong các quyết định nuôi dạy con, chọn trường là một việc quan trọng, nhưng tại Hà Lan, phụ huynh không quan tâm nhiều đến các trường có điểm số cao hay thành tích học thuật ưu tú. Điều quan trọng hơn trong giáo dục đối với phụ huynh Hà Lan chính là phương pháp học nuôi dưỡng sự phát triển cá nhân cân bằng và lành mạnh cho con.

Trong lĩnh vực đại học, có hai nhóm bằng cấp chính tại Hà Lan: văn bằng mang tính nghiên cứu được cấp bởi trường đại học, và chứng chỉ nghề chuyên nghiệp được cấp bởi các trường cao đẳng. Người học không cần phải thi thêm kỳ thi đại học để được xét tuyển, mà chỉ cần đậu kỳ thi tại trường trung học.

Ruut Veenhoven - Giáo sư chuyên ngành Hạnh phúc tại Trường ĐH Erasmus, Rotterdam chia sẻ: “Ngày nay, trường học tại Hà Lan đang đầu tư nhiều vào động lực học hơn là thành tích học tập. Thành tích học tập là điều giáo dục Anh và Pháp tập trung phát triển, nhưng các nghiên cứu của chúng tôi lại cho thấy kỹ năng xã hội mới giúp nuôi dưỡng hạnh phúc của con người. Các kỹ năng này quan trọng hơn chỉ số IQ của một cá nhân rất nhiều”.

Bằng cách cho phép trẻ mầm non hình thành thói quen bày tỏ và thảo luận, chúng ta sẽ giúp con hình thành khả năng nhận biết ranh giới bảo vệ bản thân và tôn trọng ranh giới cá nhân của người khác

4. Trẻ được khuyến khích bày tỏ quan điểm

Mọi thành viên trong gia đình Hà Lan, ngay cả người trẻ nhất, đều có quyền nêu ý kiến. Khi một đứa trẻ lên ba, bọn trẻ có quyền đặt câu hỏi, nói ra điều mình muốn hoặc điều mình không thích. Phụ huynh ở Hà Lan thường chú tâm hướng dẫn con có thói quen bày tỏ và thảo luận. 

Lối dạy con dựa trên thảo luận không có nghĩa là cha mẹ trở nên nhu nhược hay mất tiếng nói. Đúng là trên con đường  dạy con này, phụ huynh có thể cảm thấy kiệt sức và mất kiên nhẫn. Nhưng nhìn xa hơn, bằng cách cho phép trẻ mầm non hình thành thói quen bày tỏ và thảo luận, chúng ta sẽ giúp con hình thành khả năng nhận biết ranh giới bảo vệ bản thân và tôn trọng ranh giới cá nhân của người khác.  Mỗi lần bọn trẻ đặt câu hỏi là một lần con đang cố gắng bày tỏ điều gì làm con thấy thoải mái và điều gì không.

Đây là một kỹ năng cần thiết cho con trong tương lai, để con có thể kháng cự lại áp lực và biết cách giải quyết khi con ở trong tình huống nguy hiểm mà không có cha mẹ bên cạnh, về lâu dài sẽ giúp con tự đánh giá năng lực của bản thân trong công việc.

Dĩ nhiên, để gia đình phát triển hài hòa, những nguyên tắc chung vẫn rất cần thiết. Ở vai trò làm cha mẹ, điều quan trọng là chúng ta giải thích rõ vai trò của từng thành viên trong gia đình và sự cần thiết của việc tôn trọng các nguyên tắc chung đó. Ví dụ khi con thắc mắc vì sao phải đi ngủ sớm, không nên xem như con đang “hỗn” hay “cãi lời” mà tận dụng cơ hội đó để giải thích cho con hiểu rằng “Ngủ sớm sẽ giúp con được nghỉ ngơi đầy đủ, cơ thể lớn lên sẽ khỏe mạnh". 

Một báo cáo năm 2013 của UNICEF, 85% trẻ em Hà Lan (từ 11 đến 15 tuổi) tham gia khảo sát đều cho biết các bé dùng bữa sáng với gia đình mỗi ngày

5. Ăn sáng cùng nhau

Cùng ngồi ăn sáng với nhau là nếp sinh hoạt quan trọng tạo nên bản sắc của gia đình Hà Lan. Trong mọi bữa ăn, các gia đình sẽ chỉ bắt đầu dùng bữa khi thành viên cuối cùng đã ngồi xuống bàn, dù chỉ là trẻ nhỏ. Sự chờ đợi cho thấy sự tôn trọng dành cho mọi thành viên trong gia đình. Bất cứ thành viên nào trong gia đình cũng đều quan trọng với người Hà Lan. 

Theo báo cáo năm 2013 của UNICEF, 85% trẻ em Hà Lan (từ 11 đến 15 tuổi) tham gia khảo sát đều cho biết các bé dùng bữa sáng với gia đình mỗi ngày. Báo cáo này cho biết nếp sinh hoạt dùng bữa sáng cùng nhau không chỉ giúp việc học hiệu quả hơn mà còn giảm các hành vi có vấn đề của con trẻ. Bên cạnh đó, sự gắn kết của gia đình cũng thêm bền chặt và mối quan hệ giữa các thành viên cũng được phát triển lành mạnh.

Trẻ con được khuyến khích đạp xe đạp ở mọi nơi và trong mọi thời tiết vì điều này giúp chúng rèn luyện ý chí

6. Trẻ được khuyến khích đi xe đạp

Người Hà Lan không chuộng xe hơi. Vì đặc điểm thiết kế đô thị, xe đạp là phương tiện hữu dụng và tiện lợi nhất để di chuyển tại quốc gia này. Thời tiết ở Hà Lan có nhiều mưa. Vào mùa đông nhiệt độ từ -1 đến 4 độ C và có gió mạnh. Dù thời tiết không thuận lợi, người Hà Lan vẫn chỉ đơn giản cho con mặc đủ quần áo ấm, chống thấm nước và để con đạp xe trên đường. Kỳ thực đây là một hình thức tập thể thao hằng ngày. 

Trẻ con được khuyến khích đạp xe đạp ở mọi nơi và trong mọi thời tiết vì điều này giúp bọn trẻ rèn luyện ý chí, giúp các con học được rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng có màu hồng và chỉ toàn điều thuận lợi. Con cần học cách đối diện cả những trận mưa, những lúc tồi tệ. Bài học quan trọng nhất là không bỏ cuộc.

Lâm Nghi