Putin leo thang căng thẳng, công nhận độc lập ở Kherson, Zaporizhzhia

Một số khu vực ở Ukraine tổ chức trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Nga. Ảnh: Reuters.

"Tôi ra lệnh công nhận chủ quyền và độc lập nhà nước" của các khu vực Zaporizhzhia và Kherson, miền Nam Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trong các sắc lệnh công bố đêm 29/9. Theo đó, 1 tài liệu công nhận "chủ quyền nhà nước và độc lập của vùng Zaporizhzhia", tài liệu kia công nhận Kherson. Cả hai đều có hiệu lực vào ngày ký.

Các tài liệu cho biết, "quyết định của Tổng thống Nga dựa trên các nguyên tắc và chuẩn mực chung của luật pháp quốc tế, thừa nhận và khẳng định nguyên tắc bình đẳng, quyền tự quyết của các dân tộc được Hiến chương Liên Hiệp Quốc tôn trọng và dựa trên ý chí của người dân thông qua trưng cầu dân ý".

Từ ngày 23 đến 27/9/2022, các cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Nga đã diễn ra ở 4 tỉnh Kherson, Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine và Donetsk, Lugansk ở miền Đông. Tại Zaporizhzhia và Kherson, câu hỏi trong lá phiếu là "bạn có ủng hộ khu vực tách khỏi Ukraine, trở thành lập quốc gia độc lập và gia nhập Liên bang Nga?".

Ông Putin trước đó nói Moskva sẽ ủng hộ quyết định được đưa ra trong các cuộc trưng cầu dân ý này. Đáng chú ý, tuyên bố công nhận độc lập ở Kherson, Zaporizhzhia của Tổng thống Nga được đưa ra ngay trước lễ ký kết sáp nhập 4 tỉnh thuộc Ukraine vào Nga sẽ diễn ra vào 19g00 tối nay.

"Tất cả động thái này đều cho thấy nguy cơ xung đột Ukraine leo thang nghiêm trọng", Eugene Chausovsky - nhà phân tích chính trị cấp cao tại Viện Newlines ở Mỹ, cho hay. Ông cảnh báo ngay khi Nga sáp nhập 4 vùng lãnh thổ Ukraine, kịch bản chiến sự leo thang hơn nữa là điều "không thể tránh khỏi".

Trên thực tế, vài ngày trước chiến dịch quân sự đặc biệt, Moskva cũng công nhận độc lập cho 2 vùng ly khai Donetsk và Lugansk ở Donbass, miền Đông Ukraine. Do đó, việc công nhận độc lập ở Kherson, Zaporizhzhia để mở đường cho sự sáp nhập được xem là hành động leo thang căng thẳng.

Về phần mình, cả Ukraine lẫn phương Tây đều tuyên bố không công nhận kết quả trưng cầu dân ý và cảnh báo, nếu Nga sáp nhập các vùng lãnh thổ, cơ hội đàm phán sẽ chấm dứt. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp với Hội đồng An ninh Quốc gia và dự kiến sẽ đưa ra những quyết định quan trọng vào hôm nay.

4 tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson của Ukraine. Đồ họa: DW.

Trong một diễn biến khác, Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua cho biết, Mỹ sẽ không bao giờ công nhận tuyên bố chủ quyền của Nga ở Ukraine và Washington đang chuẩn bị các lệnh trừng phạt mới nếu Moskva sáp nhập các vùng lãnh thổ của Ukraine. Theo Nhà Trắng, lệnh trừng phạt này sẽ nhằm vào các cá nhân, tổ chức bên trong và ngoài Nga được xác định hỗ trợ quá trình sáp nhập.

Những ngày qua, Mỹ và các đồng minh, đối tác phương Tây đều phát tín hiệu sẵn sàng cho gói trừng phạt mới với Nga. Ngoài ra, giới quan sát cho rằng, phương Tây sẽ tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine. Điều này sẽ khiến cuộc khủng hoảng Ukraine leo thang căng thẳng.

Tuỳ Phong