Vì sao ý tưởng chỉ đáng giá một xu?

Những người có thiên hướng tư duy kinh doanh luôn tìm thấy cơ hội trong các tình huống và ý tưởng có thể xuất hiện bất kỳ ở đâu, thậm chí ngay trong lúc bạn đang ở trong phòng tắm. Ý tưởng tốt nhất thường đến rất ngẫu nhiên từ nhiều lý do, nhất là lúc bạn quan sát thấy sự vận hành không hiệu quả từ thị trường; trong cách thức bán hàng hay công nghệ đã không còn phù hợp cho nhu cầu ngày một lớn của người tiêu dùng, trong đó có bạn. Hẳn nhiên không phải chỉ mỗi bạn là người duy nhất nhận ra sự không hiệu quả này và nghĩ ra giải pháp tốt hơn để giải quyết nó. Giải pháp đó có thể chưa tồn tại và bạn là người muốn nó xuất hiện nhất.    

Nói một cách dễ hiểu hơn là cơ hội đến từ sự không hài lòng khi chúng ta trải nghiệm lúc mua hàng, sử dụng dịch vụ không như ý; chúng ta muốn thay đổi nó bằng một phải pháp khác hữu hiệu hơn, có thể là tiện lợi hơn, đỡ mất thời gian và tiết kiệm tiền bạc hơn. 

Richard Branson đã thành lập Virgin Atlantic Airways từ năm 1984 và sau đó đưa nó lên bản đồ hàng không thế giới đến tận ngày nay, cạnh tranh với đội bay cả trăm chiếc của British Airways và từng là hãng bay hàng đầu tại Anh cũng đã ra đời từ một lý do ngẫu  nhiên như vậy.  Chuyến bay quan trọng của ông với hãng American Airlines bị hủy đột ngột đã giúp Richard Branson nảy ra ý tưởng kinh doanh mới trong khi tất cả những người đang bị hủy chuyến đều rất tức giận và bối rối khi đang ở trên đảo và chỉ có chuyến bay duy nhất đó bay về đất liền ngày hôm đó. Giải pháp đã đưa ra rất nhanh ngay sau khi lệnh hủy chuyến bay rời Virgin Islands, Branson đi về phía sau sân bay, "phone" cho một hãng bay khác, lấy giá thuê một chiếc máy bay và thương lượng một mức giá khả thi. Sau đó, ông mượn một chiếc bảng đen, viết lên đó dòng chữ: "Vé một chiều của Virgin Airlines: 39 USD một vé”. 

Máy bay sau đó nhanh chóng được lấp đầy bởi các hành khách bị hủy chuyến. Ngay hôm sau, Branson đã có một cú phone cho hãng Boeing và nói: "Tôi vừa có một trải nghiệm bay tồi tệ và muốn lập một hãng hàng không có tên Virgin".

Đến nay, đế chế do ông sáng lập - Virgin Group đã có cả trăm công ty con, mang lại cho ông khối tài sản hàng tỷ USD.

Cho dù ý tưởng có thật hay ho, đáp ứng yêu cầu là giải quyết được một vấn đề nào đó của xã hội hay đáp ứng một phần nhu cầu người tiêu dùng, nhưng để một dự án được gọi là đáng giá thì hãy hướng đến một mô hình kinh doanh mà ở đó bạn có thể tối đa hóa độ rộng thị trường, đáp ứng nhu cầu của đại đa số người dùng mà dự án có thể vươn ra khỏi biên giới một quốc gia, chi phí vật lý chỉ ở mức tối thiểu (như cho văn phòng làm việc) và lợi nhuận sẽ thu được thông qua lượng người dùng không biên giới do khách hàng sẽ chỉ trả với một mức phí cạnh tranh so với cách bán hàng truyền thống. Dĩ nhiên, những dự án với mô hình như vậy chúng ta sẽ phải nghĩ cách ứng dụng các công nghệ mới hiện nay như trí tuệ nhân tạo, blockchain, Internet vạn vật, công nghệ vật liệu mới, ứng dụng công nghệ sinh học...

Những dự án có mô hình kinh doanh đáp ứng tiêu chí như vậy như Google , Facebook, Airbnb, Grab... mới đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư. Chúng ta cũng phải công nhận rằng sẽ rất khó mà có Facebook hay Google thứ hai, nhưng nhiệm vụ của bạn là hãy nghĩ ra những giải pháp tương tự như thế. Dĩ nhiên, khi vận hành dự án kết nối thông qua nền tảng công nghệ sẽ dẫn đến những chi phí phi vật lý như chi phí trung tâm dữ liệu, chi phí cho nghiên cứu và phát triển, cho tiếp thị và bán hàng hay quản lý và điều hành. Hãy tận dụng những ưu đãi từ các tổ chức cung ứng quốc tế thông qua các incubator như từ Google, Amazone, hay Microsoft...

(*) Chủ tịch Quỹ WeAngels Venture

Lê Mỹ Nga (*)