Doanh nghiệp thu hoạch hiệu quả từ kinh tế tuần hoàn

Thành công vượt mong đợi

Kinh tế tuần hoàn (KTTH) đang được doanh nghiệp (DN) chú ý và triển khai thành công. Theo bà Trần Hoàng Phú Xuân - Giám đốc Công ty CP Kết nối thời trang Faslink, KTTH giúp công ty tận dụng nguyên liệu tưởng đã bỏ đi trở thành sản phẩm có giá trị cao.

Cụ thể, hơn 2 năm nay, Faslink đã ứng dụng công nghệ và sử dụng bã cà phê để làm ra áo sơ mi, áo thun, vớ… Ngay trong năm 2020, lần đầu tiên đưa ra thị trường Việt Nam áo sơ mi làm từ sợi bã cà phê, Faslink đã bán được 200.000 áo. Đến nay, công ty đã bán được 3 triệu áo sơ mi, áo polo làm từ sợi cà phê, và đang nghiên cứu để sản xuất áo sơ mi từ sợi sen. 

"Việc tái sinh nguyên liệu bỏ đi thành nguyên liệu sản xuất có giá trị cần công nghệ hỗ trợ. Nếu trước đây, chúng tôi phải mất 3 - 4 năm để nghiên cứu cho ra sản phẩm mới thì nay với sự hỗ trợ của công nghệ, quy trình này đã nhanh hơn rất nhiều", bà Xuân cho biết.

Còn với Công ty Thanh Bình, KTTH mang lại giá trị cao cho cây lúa. Ông Từ Minh Thiện - Giám đốc Công ty Thanh Bình cho biết, rơm được công ty dùng để trồng nấm, trấu được ép viên xuất khẩu. Trong khi đó, cám vàng chứa hàm lượng dầu lớn được chế biến thành dầu xuất khẩu, còn bã cám dùng làm thức ăn chăn nuôi.

Với vòng tròn "tận thu" từ cây lúa, "Thanh Bình đang lên kế hoạch đầu tư, liên kết với nông dân để hình thành vùng trồng mới cho giống lúa IER50404. Với thời gian sinh trưởng ngắn (80 ngày), IER50404 chịu được sâu bệnh, chống đổ ngã… giúp giảm chi phí đầu tư, canh tác. Lúa ở vùng chuyên canh không sử dụng phân, thuốc trừ sâu, đáp ứng cho cho việc sản xuất dầu cám, bã bột. Giá trị từ mô hình KTTH rất cao và làm cho đồng ruộng tốt hơn".

Sản phẩm của Faslink được sản xuất từ những nguyên liệu tưởng bỏ đi như bã cà phê, lá và thân sen, than vỏ dừa...

Một ví dụ khác là Công ty Trà Vinh Farm (Sokfarm). Theo ông Phạm Đình Ngãi - CEO Sokfarm, nhờ theo đuổi xu thế KTTH và phát triển bền vững trong chuỗi cung ứng sản xuất kinh doanh ngay từ ngày đầu thành lập, Sokfarm tiếp cận tư duy KTTH và phát triển bền vững theo hướng khảo sát thực địa tại địa phương có điều kiện thuận lợi gì thì làm trước, hoặc chuyển đổi tài nguyên bản địa thành chuỗi giá trị mới. Với sản phẩm mật hoa dừa, Sokfarm là DN duy nhất tại Việt Nam đạt giải thưởng ASEAN Business Awards hạng mục Inclusive Business - Doanh nghiệp phát triển bao trùm.

Cũng theo ông Ngãi, Trà Vinh là một tỉnh giáp biển và có diện tích trồng dừa lên đến 25.000 hecta, nhưng vì đất nhiễm mặn nặng nên năng suất trái dừa rất thấp. Trước thực tế này, Sokfarm đã chuyển đổi vùng chỉ trồng dừa lấy trái này sang trồng dừa thu mật hoa dừa, hoặc vừa thu trái và mật hoa dừa... góp phần tăng thu nhập gấp 5 lần cho nông dân so với trước đó.

Không dừng ở đó, "Sokfarm đang nghiên cứu đưa vào chế biến sâu các sản phẩm từ cây dừa. Bên cạnh mật hoa, chúng tôi nghiên cứu sản xuất nước tương từ mật hoa dừa (không sử dụng đậu nành vì đậu nành là thực phẩm GMO). Chúng tôi chuyển đổi các tài nguyên bản địa thành những sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường".

Định hướng mới cho DN phát triển bền vững

Theo các chuyên gia, KTTH đang được xem như công cụ, cách tiếp cận giúp các quốc gia hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Bởi, trong phát triển kinh tế luôn có những tác động tiêu cực nhất định đến môi trường và đời sống con người, vì thế nhiều nước thế giới hướng đến KTTH để hỗ trợ cân bằng phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường, thậm chí còn tạo ra những giá trị mới.

Trong một tọa đàm mới đây, Phó GS.TS. Nguyễn Hồng Quân - Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển KTTH, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, KTTH giúp DN phát triển nhưng không gây hệ luỵ về môi trường. Hiện, kinh tế Việt Nam đang phát triển, có thể không nhanh như lúc trước nhưng vẫn hài hòa, có thể tạo ra giá trị mới, trong đó có những giá trị "tái sinh". Điều quan trọng với KTTH là "chúng ta đừng chỉ nhìn vào giá trị vật chất mà phải chú ý đến giá trị vô hình mà nó mang lại, vì giá trị vô hình nhiều khi còn cao hơn giá trị hữu hình", ông Quân nhấn mạnh.

Vỏ trấu được sản xuất thành viên nén làm chất đốt

Phát triển KTTH là xu thế tất yếu nếu DN muốn phát triển sản xuất kinh doanh bền vững. Bởi, xu thế này không chỉ tạo ra cơ hội làm ăn mới và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng vốn khá dễ đứt gãy như hiện tại mà còn mang lại hiệu quả vượt trội về lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, bất cứ sản phẩm nào khi thương mại hóa sản phẩm đều có cơ hội và thách thức như nhau. Do vậy, DN phải đáp ứng yêu cầu phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, thị hiếu tiêu dùng... mới có thể tạo đầu ra ổn định.

Bên cạnh đó, KTTH và phát triển bền vững đã thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho ra đời một số mô hình sản xuất kinh doanh với nhiều nền tảng và giải pháp để DN áp dụng vào chuỗi cung ứng. Vì vậy, DN phải chủ động đầu tư vì KTTH và phát triển bền vững không giới hạn bởi một sản phẩm, mà có thể nhìn rộng ra mô hình kinh doanh.

"Khi xây dựng và hình thành KTTH và phát triển bền vững bằng những mô hình thành công sẽ không chỉ chuyển giao công nghệ mà còn đóng góp thiết thực trong gia tăng giá trị kinh tế", ông Thiện nói.

Hồng Nga