3 bài học từ vụ Ngân hàng Silicon Valley Bank phá sản

Bài học thứ nhất, mặc dù SVB là một ngân hàng nhỏ theo tiêu chuẩn của Phố Wall (SVB là ngân hàng lớn thứ 16 trong nước Mỹ, với khoảng 200 tỷ USD tài sản tính đến tháng 1/2023), nhưng nó chiếm một vị trí đặc quyền trong cộng đồng công nghệ.

Bắt đầu hoạt động vào năm 1983, SVB đã có danh tiếng được đánh giá cao trong cộng đồng khởi nghiệp ở thung lũng Silicon. SVB được biết đến với việc chấp nhận rủi ro đối với các công ty mới thành lập mà không ngân hàng nào khác có thể chạm tới.

Khi ngân hàng này dừng hoạt động ngày 10/3/2023, những người sáng lập công ty khởi nghiệp đã kể lại những câu chuyện về cách họ nhận được khoản vay kinh doanh đầu tiên hoặc thẻ tín dụng đầu tiên từ SVB. Một số nhân viên công nghệ đã nhận các khoản thế chấp nhà và các khoản vay mua ô tô ở đó.

Những mối quan hệ như vậy rất có giá trị và kịch bản có khả năng xảy ra nhất ở đây là trong tương lai gần, một ngân hàng lớn ở Phố Wall sẽ mua lại SVB. Ngân hàng lớn đó sẽ đảm nhận các tài sản và nợ phải trả của SVB và đảm bảo trách nhiệm với toàn bộ những người gửi tiền, và không ai sẽ phải chịu tổn thất nghiêm trọng (ngoại trừ cổ đông của SVB)

Việc chuyển tài sản và nợ của SVB sang một ngân hàng mới nhanh chóng, có trật tự sẽ là một tình huống tốt nhất. Nhưng một kịch bản tồi tệ hơn - không có người mua nào xuất hiện, khách hàng của ngân hàng phải đợi hàng tuần hoặc hàng tháng để tiếp cận tiền gửi của họ và toàn bộ hệ sinh thái khởi nghiệp sụp đổ vì nhiều công ty không thể trả lương - có thể là thảm họa.

Link bài viết

Bài học thứ hai, có thể nhóm khách hàng chuyên "buôn chuyện trực tuyến" của SVB đã góp phần vào sự sụp đổ của nó. Với hầu hết ngân hàng khu vực hạng trung bình thường, những gì đã xảy ra tại SVB có lẽ sẽ không dẫn đến một sự hoảng loạn. Các ngân hàng vẫn thường bán tài sản mọi lúc. Họ gặp vấn đề về thanh khoản và huy động vốn ngắn hạn để giải quyết chúng. Và hầu như khách hàng (người gửi tiền) không bao giờ chú ý hoặc quan tâm điều đó.

Nhưng người gửi tiền của SVB không phải là khách hàng bình thường. Họ là những nhà sáng lập và nhà đầu tư khởi nghiệp, những người xem xét kỹ lưỡng hồ sơ chứng khoán của ngân hàng, những người rất chú ý đến rủi ro, sự biến động, và những người thường trao đổi với nhau trên internet cả ngày. Khi một số người trong lĩnh vực công nghệ đặt câu hỏi về khả năng thanh toán của công ty trên trang mạng, các kênh Slack và Twitter sáng lên với những cảnh báo nghiêm trọng từ các nhà đầu tư mạo hiểm, và ngay sau đó nhiều người đã hoảng sợ.

Liệu tất cả những điều này có xảy ra nếu khách hàng của SVB chủ yếu là các chủ nhà hàng và người chăm sóc thú cưng, thay vì những nhà sáng lập công ty khởi nghiệp công nghệ? Có khả năng, nhưng dường như là không thể dẫn đến một sự sụp đổ như vậy. Trong trường hợp này, sự sụp đổ của SVB dường như đã được thúc đẩy nhanh chóng bởi bản chất tâm lý "bầy đàn", "câu lạc bộ" của ngành mà nó phục vụ.

Bài học thứ ba có thể rút ra từ sự sụp đổ của SVB là quản lý về ngân hàng đã có tác dụng. Ngay sau khi đã rõ ràng vào sáng 10/3/2023 là SVB đang bị phá sản, Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) đã làm điều mà họ luôn làm khi một ngân hàng phá sản: can thiệp, tiếp quản và bắt đầu cố gắng phục hồi toàn bộ khách hàng của ngân hàng.

Kết quả là những khách hàng của SVB có số tiền gửi từ 250.000 USD trở xuống, với các tài khoản được bảo hiểm, sẽ có thể nhanh chóng tiếp cận các khoản tiền đó. Nếu may mắn, một ngân hàng lớn sẽ mua lại SVB, chịu trách nhiệm với toàn bộ người gửi và sẽ không có hiệu ứng domino: không cần gói cứu trợ, không có sự đổ vỡ hàng loạt của các công ty khởi nghiệp bị ảnh hưởng, mà chỉ là sự sụp đổ một cách trật tự, của riêng SVB.

Nhìn lại trong những năm gần đây, một số nhà lãnh đạo công nghệ nhất định đã chê bai các cơ quan quản lý và quan chức chính phủ là chậm chạp, tham nhũng và cản trở sự đổi mới. Và một số trong những nhà lãnh đạo này đã cầu xin sự cứu trợ của chính phủ ngay ngày 10/3/2023.

H.Thắng