Tiêu chuẩn phải phù hợp với sản xuất nhỏ

Các phản hồi về bản thảo tiêu chuẩn toàn cầu cho nuôi cá tra, cá basa nhận được từ lần lấy ý kiến rộng rãi thứ nhất đã được xem xét tại cuộc họp Đối thoại nuôi cá tra, cá basa mới được Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Quốc tế (WWF) tổ chức tại TP.HCM.

Mục đích của cuộc họp là thảo luận các phương pháp giải quyết và nhất trí về việc sửa đổi bản thảo tiêu chuẩn, rồi đưa ra lấy ý kiến rộng rãi lần thứ hai trong vòng 60 ngày và dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối năm 2009. Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phương - Trưởng Khoa Thủy sản, Đại học Cần Thơ tham dự cuộc đối thoại này thì:

-Tiêu chuẩn đặt ra phải làm sao cho người sản xuất nhỏ có cơ hội đạt được. Nói riêng về tiêu chuẩn môi trường nước, nếu bắt hộ nuôi nhỏ làm một ao nuôi và một ao lắng xử lý nước lắng lọc trước khi thải ra môi trường thì rất khó vì phải đầu tư gấp đôi. Những tiêu chí do Nhà nước quy định hiện nay chưa đầy đủ. Người nuôi cá hiện nay ở rải rác, có rất ít nơi nuôi tập trung. Nuôi cá trên sông nhờ dòng chảy mạnh nên chất thải bị nước cuốn đi, hòa tan trong nước, do đó ô nhiễm tại chỗ nuôi chưa phải là lớn, chỉ vài nơi có quá nhiều cơ sở nuôi mới xảy ra ô nhiễm thấy rõ.

Theo nghiên cứu của Ủy ban Sông Mêkông, mức độ ô nhiễm của con sông này hiện nay chỉ khoảng 10% do nghề nuôi cá, còn phần lớn là do nước thải công nghiệp, thuốc trừ sâu từ sản xuất nông nghiệp, nước thải sinh hoạt. Vậy nên đổ lỗi do nuôi cá tra gây ô nhiễm là không đúng. Phải nói cho công bằng, vì chỉ một số vùng nuôi tập trung là có gây ô nhiễm nhất định, nói cả nghề nuôi cá tra gây ô nhiễm là không chính xác. Các trang trại lớn hiện nay đang dần xây dựng những ao đủ điều kiện xử lý nước lắng lọc trước khi thải ra ngoài.

Hiện nay, người nuôi cá tra quy mô nhỏ dần co lại vì hiệu quả thấp, nhưng số hộ nuôi vẫn còn nhiều nên lấy tiêu chí dành cho những trang trại lớn thì sẽ gây khó cho người sản xuất nhỏ. Tiêu chí nên bắt đầu từ mức vừa phải rồi đi lên trong quá trình phát triển.

* Một nhóm các nhà bảo tồn thiên nhiên đã tới An Giang và Đồng Tháp để trực tiếp lắng nghe ý kiến của người dân địa phương. Theo ông, làm thế nào để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn này có thể giải quyết các thách thức mà người dân đang phải đối mặt?

- Nhóm điều hành cuộc đối thoại đã đi khảo sát các trại nuôi với yêu cầu đặt ra là phải có 20% trại nuôi đạt tiêu chí họ đưa ra. Tuy nhiên, phải cẩn thận vì nếu họ đi khảo sát toàn cơ sở sản xuất lớn thì bao giờ cũng có 20% số trại đạt yêu cầu, nhưng nếu xuống các cơ sở nhỏ thì không đạt. Hướng của người nông dân là cải tiến kỹ thuật hơn là đầu tư thêm vì hiện nay giá cá tra chưa biết có xu hướng đi lên hay không. Vì vậy, nên đặt tiêu chí để nông dân cải thiện kỹ thuật như giảm mật độ nuôi, điều chỉnh cho ăn, nước thải đạt tiêu chuẩn, chứ chưa nên đòi hỏi phải đầu tư thêm.