Chính phủ không "cào bằng" các khu công nghiệp

Hiện cả nước có 289 khu công nghiệp (KCN), trong đó 184 KCN đã đi vào hoạt động. Ông Trần Duy Đông, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), nhận định: "Hiệu quả các KCN không đồng đều, tỷ lệ lấp đầy trung bìnhkhoảng 60%".

Đọc E-paper

*Như ông nói, các KCN có hạ tầng tốt, tỷ lệ lấp đầy có thể đạt 60%, nhưng thực tế, các KCN ở vùng sâu, vùng xa, tỷ lệ lấp đầy chỉ từ 20 - 30%. Một chính sách hỗ trợ "cào bằng" như hiện nay ảnh hưởng thế nào đến kết quả thu hút đầu tư vào các KCN?

- Đầu tư vào các KCN, quyết định hoàn toàn là do các nhà đầu tư. Các vùng có điều kiện thuận lợi về kết cấu hạ tầng, kỹ thuật và xã hội như Đông Nam bộ, đồng bằng sông Hồng, thu hút đầu tư rất tốt. Hiện, Đồng Nai có 20 KCN, TP.HCM có14 KCN với tỷ lệ lấp đầy tới 65 - 67% và đang tiếp tục mở thêm các khu mới.

Tuy nhiên, ở các địa bàn Tây Nguyên, Tây Bắc, tỷ lệ lấp đầy KCN rất thấp. Thậm chí, có địa phương tỷ lệ lấp đầy 60% nhưng trong đó không ít dự án chỉ mới được đăng ký.

Chính phủ không "cào bằng" các KCN trên cả nước, gần đây đã có một số điều chỉnh về mặt chính sách trong chế độ ưu đãi, thu hút đầu tư vào KCN.

Với các KCN có điều kiện tự nhiên khó khăn, Chính phủ đã quyết định hỗ trợ cho miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long 70 tỷ đồng, Tây Bắc và Tây Nguyên 100 tỷ đồng, nhằm tạo cơ sở hạ tầng hấp dẫn hơn.

Chính phủ cũng quy định tỷ lệ lấp đầy là 60% và chính quyền địa phương ra quyết định thành lập KCN mới. Vì vậy, năm 2012, Thủ tướng đã giao rà soát đối với các địa bàn Đông Nam bộ và các địa phương khác, thời gian tới sẽ tuân thủ nghiêm ngặt tỷ lệ lấp đầy.

*Chính phủ chủ trương thu hút đầu tư vào KCN vùng, nhưng với hệ thống pháp luật chưa đầy đủ thì đó mới chỉ là điều kiện cần, thưa ông?

- Về chính sách liên vùng, phải thừa nhận Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang băn khoăn trong việc làm sao phát triển được các KCN liên kết, làm sao để trong các KCN các ngành hỗ trợ với nhau góp phẩn giảm chi phí, tăng cường tính cạnh tranh.

Đây cũng là một trong những vấn đề liên quan đến chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) đề ra những năm qua đã nhưng đến nay phát triển chỉ ở mức độ nhất định.

Tới đây, Chính phủ sẽ phê duyệt đề án phát triển các ngành công nghiệp liên kết trong các KCN, trong đó có các bước đi phù hợp thúc đẩy công nghiệp phát triển.

*Thu hút đầu tư vào các KCN từ năm 2009 đến nay khó khăn do giá thuê đất cao, ông có nói tới đây chính sách sẽ thay đổi nhưng nó sẽ mang lại kỳ vọng gì?

- Năm 2009, chính sách ưu đãi, cụ thể về thuế thu nhập doanh nghiệp thay đổi, nhưng đây cũng chỉ là một trong những nhân tố làm cho thu hút đầu tư khó khăn. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ một số nghị định liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng.

Ví dụ, Nghị định số 69/2009/NĐ-CP quy định về chuyển đổi mục đích lấy đất làm KCN, giá đền bù tăng từ 1,5 đến 5 lần, ảnh hưởng lớn đến chi phí giải phóng mặt bằng của các KCN đặc biệt là các địa bàn có điều kiện thuận lợi, như Hà Nội, TP.HCM, Đồng Nai.

Vấn đề cạnh tranh quốc gia cũng vì thế mà ảnh hưởng không kém. Nhiều quốc gia đang đẩy mạnh thu hút đầu tư, như Thái Lan, Indonesia, Philippines, Myanmar, Campuchia, do vậy, nếu chi phí cao, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh.

Ngoài ra, vấn đề lương của Việt Nam hiện nay so với mặt bằng chung của các nước ASEAN đang thấp hơn, nhưng qua các nghiên cứu của các tổ chức xúc tiến đầu tư thì tốc độ tăng lương của Việt Nam lại cao hơn, cũng làm ảnh hưởng đến thu hút đầu tư vào Việt Nam nói chung, các KCN nói riêng. Một vấn đề nữa, Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp sửa đổi sẽ có hiệu lực từ 1/1/2014 có bổ sung ưu đãi vào các KCN, sẽ là động lực thúc đẩy thu hút đầu tư vào các KCN.