Từ tình bạn đến đối tác kinh doanh

Tỷ phú Rockefeller (1839-1937) từng nói: “Một tình bạn tìm thấy trên con đường kinh doanh đẹp hơn so với một công việc kinh doanh được tìm thấy từ tình bạn”. Scott Testa có thể xác nhận điều này.

Có nhiều tình bạn đã thăng hoa trong môi trường kinh doanh. Brian Hinman (trái) và Jeff Bernstein, những người bạn nối khố và đã thành công cùng nhau trong một sự nghiệp chung

Giữa thập niên 1990, Scott Testa khởi sự kinh doanh với một công ty về kỹ thuật cùng một anh bạn thân thời đại học. Người bạn thân này anh đã quen biết hơn 15 năm. Trong mối quan hệ đối tác đẹp như mơ đó, Scott Testa đảm nhận công việc bán hàng và tiếp thị, còn bạn anh lo khâu kỹ thuật. “Tôi luôn lo ngại chuyện hợp tác kinh doanh với bạn bè nhưng thôi kệ đi!” - Scott tâm tình.

Năm 1994, công ty của họ bắt đầu được biết đến như một nhà cung cấp dịch vụ internet và hầu như ngay lập tức, hai người nhận ra con đường họ muốn đi rất khác nhau. Scott nói: “Tôi muốn bước ra, tìm kiếm các nhà đầu tư khác để nhanh chóng kiếm nhiều tiền. Còn anh ấy lại muốn duy trì quyền kiểm soát và phát triển việc kinh doanh một cách chính thống”. Sự bế tắc vì mâu thuẫn quan điểm ngày càng trở nên sâu sắc giữa hai người và đặt thử thách nặng ngàn cân lên tình bạn của họ. “Chúng tôi không còn nói chuyện với nhau được nữa. Cả tôi và anh ấy đều đã rất nhiều lần phải nói rằng “tôi không cho như thế là đúng” - Scott kể lại. 

Mối quan hệ làm ăn giữa họ chính thức kết thúc bằng việc bán công ty vào năm 1995, và tình bạn cũng kết thúc.

Đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp tình bạn đã bị “kết liễu” sau khi hùn hạp làm ăn. Các số liệu thống kê cho thấy có rất nhiều người đã thất bại khi quyết định bước vào con đường kinh doanh với bạn bè. Song đó là con đường phổ biến nhất mà nhiều người đang đi. Rich Sloan, nhà đồng sáng lập của Startup Nation (Hoa Kỳ), khi nói về mối quan hệ bạn bè và đối tác kinh doanh đã nhấn mạnh rằng sự cân bằng tốt nhất là cả hai phải thành công trong công việc kinh doanh và giữ được tình bạn.

Ông đưa ra 3 nguyên tắc cho điều này: Nói chuyện thẳng thắn, phân chia quyền hạn, trách nhiệm rất rõ ràng và biết rõ đâu là tình bạn bè, đâu là công việc. Nếu không làm được như thế, lúc tàn canh, bạn buộc lòng phải chấp nhận sự thật rằng đây là cơ hội tốt để “bế mạc” tình bạn.

Xin nhớ rằng không phải tất cả tình bạn đều có kết cục tệ hại sau khi bắt tay nhau làm ăn. Như trường hợp này: Jeff Bernstein và Brian L. Hinman (ảnh) biết nhau từ hồi mới 5 tuổi. Ngay sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1984, họ khởi nghiệp với một công ty chuyên về dịch vụ video cho hội nghị có tên Picture Tel. Sau đó ít lâu, Hinman đã phải rời công ty để theo đuổi những mục tiêu khác của mình. Nhưng hai người đã đoàn viên vào năm 1998 để bắt đầu cuộc phiêu lưu mới với công ty 2Wire tại San Jose.

Tình bạn và tình đối tác của họ thăng hoa rực rỡ khi vào năm 2005, công ty chung ấy đã có 500 nhân viên và doanh số đạt 220 triệu đô la Mỹ. Điều đó cho thấy rằng tình bạn và quan hệ đối tác có thể phát triển song hành bởi chúng có thể cộng hưởng với nhau một cách hoàn hảo. Đôi bạn trên đã nói: “Chúng tôi bổ sung cho nhau rất tốt. Chúng tôi chẳng kèn cựa nhau để trở thành CEO của công ty.

Tôi thấy còn hơn cả hạnh phúc khi làm việc cùng cậu ấy vì cơ bản là tôi chẳng hứng thú gì chuyện cầm quyền lãnh đạo cả. Tình cảm giữa chúng tôi giống như mối quan hệ cộng sinh”. Trên thực tế, chẳng phải Jeff Bernstein và Brian L. Hinman lúc nào cũng đồng tình, hoan hỉ với nhau trong mọi vấn đề, song họ nhanh chóng vượt qua khúc mắc và không để cho sự bất đồng ảnh hưởng đến sự thấu hiểu giữa hai bên.

Các chuyên gia khuyên rằng, để tình bạn dẫn đến hợp tác kinh doanh tốt đẹp, bạn nên cân nhắc những vấn đề sau: Các bạn có cùng một tầm nhìn trong công việc? Có chia sẻ khát vọng kinh doanh? Có phải một người mong muốn xây dựng một đế chế còn người kia chỉ mong đợi một cuộc đời bình thường? Thói quen và lối sống của hai người là gì, có “chỏi” nhau không?

Thời gian dành cho công việc chung? Tiền mỗi bên bỏ vào dự án và mong đợi sẽ nhận lại được bao nhiêu? Ai sẽ là nhà lãnh đạo của công ty và sẽ ảnh hưởng gì đến tình bạn? Nguyên tắc ra quyết định như thế nào? Ai sẽ là người đứng ra vay tiền ngân hàng nếu cần cho công việc? Nếu một trong hai bạn chưa kết hôn thì liệu có xảy ra trường hợp bạn phải theo vợ, chồng tương lai của mình đi nơi khác sinh sống không? Giá trị cốt lõi của bạn trong kinh doanh là gì? Nguyên tắc ứng xử với nhân viên, đối tác, khách hàng ra sao? Điều gì khiến bạn còn băn khoăn cho công việc?...

Hãy hỏi và trả lời thẳng thắn với nhau về tất cả những vấn đề bạn quan tâm, hy vọng cho công việc và mong đợi bạn mình thấu hiểu!